Tıp dünyasını heyecanlandıran keşifte Türk damgası

Çalışmayı yürüten ekibin başındaki Dr. Utkan Demirci, dünyanın en iyi teknik üniversitesi olarak bilinen Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) ile işbirliği içinde geliştirdikleri bu yeni teknolojinin, Parkinson ve Alzheimer gibi hastalıkların tedavisinde kullanılmak üzere sağlıklı beyin dokusu üretilmesine yardımcı olacağını belirtti.

Harvard Tıp Fakültesi’nde (HMS) doktora sonrası çalışmalarını sürdüren Dr. Umut Gürkan ise HMS Öğretim Üyesi Dr. Demirci ile birlikte liderlik ettikleri bu çalışmanın önemini ve getireceği yenilikleri şöyle anlattı:

"Bugün birçok doku laboratuvar ortamında üretilebilirken, beyin dokusu üretilmesi çok zor ve çok karmaşık bir doku olarak bilinmektedir. Zira beyin dokusu birçok farklı sinir hücre tipinden ve bu hücreler arasındaki oldukça karmaşık bağlantılardan oluşmaktadır. Bu yeni teknoloji ile üç boyutlu olarak, istenilen geometride ve özelliklerde üretilebilen beyin dokusu ileride tıbben önemli birçok soruya cevap vermekte kullanılabilir. Örneğin, üretilen beyin dokusu, sinir hücrelerinin birbirleriyle üç boyutta nasıl bağlantı ve iletişim kurduklarını anlamamızda yardımcı olacak."

Bu teknolojiyle üretilen örnek beyin dokuları

“UMUT” IŞIĞI OLACAK
Umut Gürkan, mikroişlemci üretiminde kullanılan yöntemlerden esinlenerek geliştirdikleri bu teknolojinin gelecekteki en önemli tıbbi uygulamalarından birinin de sinir sisteminde ve beyinde meydana gelen hastalıkların ve hasarların tedavisinde kullanılması için sağlıklı beyin dokusu üretmek olduğunu söyledi. Gürkan, bu hastalıklar arasında milyonlarca insanı etkileyen Parkinson, Alzheimer, Amyotrofik lateral skleroz (ALS) gibi nörodejeneratif hastalıklar ile halk arasında inme olarak bilinen iskemik beyin-damar hastalığı, omurilik ve beyin hasarlarının bulunduğunu ifade etti.

Gürkan, beyin dokusu dışındaki dokuların üretiminde de kullanılabilecek bu teknolojinin, dünyanın hemen hemen her yerindeki laboratuvarlarda kolaylıkla uygulamaya geçirilebilir özelliklere sahip olduğunu sözlerine ekledi.

ABD hükümetine bağlı Ulusal Bilim Vakfı (NSF) başta olmak üzere birçok kurum tarafından finanse edilen bu çalışmaya katkı veren isimler arasında MIT'den Doç. Dr. Ed Boyden, HMS ve HMT'de doktora sonrası çalışmalarına TÜBİTAK bursuyla devam eden Emel Sokullu Urkaç ve MIT'de yüksek lisans yapan Burcu Erkmen de bulunuyor.

Çalışmanın yapıldığı Harvard Tıp Fakültesi'ndeki laboratuvarın üyeleri

Cengiz Özbek