Kan şekeri çok önemli

Kanımızda sağlığımızı etkileyen birçok parametre var. Zaten bu nedenle sağlamken bile yılda bir kez laboratuvar analizleri yaptırıyor, bir durum değerlendirmesinden geçiyoruz. Bir sağlık sorunumuz olduğundaysa kan testleri daha bir önem kazanıyor, sorunumuzun hangi hastalıkla ilgili olduğu çoğu zaman işte bu testler sayesinde anlaşılabiliyor.

Kan şekeri ölçümleri bu analizlerden biri ve belki de en sık yapılanı, ilk akla geleni. Kan şekerimizin düşük ya da yüksek olması çok ama çok önemli.

Kan şekerimizin sadece “açlık” değerlerini bilmemiz de yeterli değil, “tokluk” rakamlarını da öğrenmemiz lazım. Araştırmalara bakılırsa tokluk şekeri açlık şekerinden daha anlamlı ve değerli bilgiler veriyor.

HİPO MU, HİPER Mİ?

Kanda şeker seviyesinin düşmesine “hipoglisemi”, yükselmesine ise “hiperglisemi” deniyor. En ideal ölçümler 12 saat açlıktan sonra sabah aç karna alınan kan örneğinde yapılıyor. Açlık şekerinin 70 mg/dl.nin altında veya 110 mg/dl.nin üzerinde olması “anormal” sayılıyor. Birinci durumda bir hipoglisemiden kuşkulanılırken, ikincisinde hiperglisemiden yani gizli ya da açık bir “şeker hastalığı” durumundan şüphe ediliyor.

GİZLİ ŞEKERE DİKKAT!

85-95 arası güvenli sayılıyor. Bana göre 90 civarı mükemmel sayılmalı. Rakam 95 mg.’ın üzerine çıktıkça dikkat kesilmek, 100 mg.’ı geçip 110 mg.’a yaklaştıkça “teyakkuz hali”ne geçmek gerekiyor. Çünkü bu son rakamlar sizde henüz farkında bile olmadığınız çok önemli bir sağlık sorununa, “gizli şeker” durumuna işaret edebiliyor.

Kan şekeri rakamının 110’u geçmesi, hele hele 120 mg.’ı devirmesi ise büyük olasılıkla “şeker hastalığı”na işaret ediyor. Bazıları 110-120 mg aralığını “şeker başlangıcı” gibi garip bir deyimle tanımlamaya kalksa da bu aralıktaki rakamlar emin olun ki çok önemli.

Çünkü bu rakamlar açık veya gizli bir diyabetin işareti de olabiliyor. Böyle bir durumda tokluk şekerine baktığınız ya da insülin direnci araştırdığınızda o kişide gizli bir şeker hastalığı halinin bulunduğunu anlamanız kolayca mümkün.

Bu gizli şeker durumu en az açık şeker yani ilerlemiş bir diyabet hastalığı kadar önemli sayılmalı. Bana sorarsanız ikisinin arasında ciddi bir fark yok. Gizli şeker durumunda da sağlığınız içten içe bozuluyor, damarlarınız süratle yaşlanıyor, kalp damar hastalıkları ve kansere bağlı ölüm oranları neredeyse iki kat artabiliyor.

Eğer açlık şekeriniz 126 mg.’ın üzerindeyse durum tabiî ki daha da önemli. Tekrarlanan değerlendirmelerde kan şekerinin 126 mg.’ın üzerinde bulunması sizde bir şeker hastalığının varlığını gösteriyor.

Bu durumlarda mutlaka tokluk kan şekeri ve “açlık ve tokluk insülini değerlerine” de bakılması tavsiye ediliyor. Yılda en az bir kez açlık ve tokluk şekerinizi kontrol ettirmeyi lütfen ihmal etmeyiniz.

HATIRLATMA

3 aylık ortalama: HbA1c

Kan şekeri değerlendirmeleri yapılırken mutlaka ama mutlaka hbA1c değerini de araştırmak lazım. “Üç aylık kan şekeri ortalaması” olarak bilinen bu test şeker hastalığı teşhisinde gizli ya da açık şekerin takibinde, hatta insülin direnci olan bir hastanın izlenmesinde kan şekeri ölçümleri kadar önemli bir parametre sayılıyor. Benim önerim hbA1c değerinizi hemen her yaşta 5,5 ve altında tutmaya gayret etmeniz, rakam 5,5 ve üzerine doğru çıkmaya başladıkça dikkat kesilmeniz, yüzde 6’yı geçtiği durumlarda ise “alarm durumu” ilan edip nedenini araştırmanızdır. hbA1c yüzde 6,5’in üzerinde olan kişiler prensip olarak açlık şekerleri normal olsa bile şeker hastası sayılmalıdır.

Önemli
Kan şekerinizi acilen kontrol edin!

Özellikle;
- Göbekli biriyseniz, bel çevreniz genişse
- Yemeklerden sonra yorgunluk, uyku hali, terleme, çarpıntı, erken acıkma, tatlı krizleri ve benzeri “hipoglisemik işaretler” varsa
- Çok su içiyorsanız, çok sık idrara çıkıyorsanız
- Yaralarınız çok geç iyileşiyor, cildinizde sık sık sivilceler, yaralar çıkıyorsa, görmenizde bir bozukluk birdenbire ortaya çıkmışsa
- Erkekseniz sertleşme sorununuz varsa
- Birdenbire kilo vermeye başlamışsanız hiç vakit geçirmeden açlık, tokluk kan şekeri, açlık, tokluk insülin değerleri ve hbA1c değerlerinizi araştırmanızı
- Ürik asit artışı, trigliserid yüksekliği, iyi kolesterol HDL azlığı gibi bir sorununuz varsa
- Hipertansiyonlu biriyseniz açlık ve tokluk şekerinizi öğrenmenizi tavsiye ederim.