Bireysel emeklilik yasası çıktı, yeni uygulama 3 ay sonra başlıyor

BİREYSEL emeklilik yasası geçtiğimiz hafta Meclis’ten geçti ve üç ay sonra da yani, ekim ayında, uygulanmaya başlanacak.

Haberin Devamı

Bir süredir bireysel emeklilik sisteminde nelerin değişeceğine bu köşede değiniyorum. Meclis’ten geçen yasa da bugüne kadar anlattıklarımızdan çok farklı değişiklikleri içermiyor. Yine de artık yasalaştığı için, hem sistemdeki katılımcılar hem de yeni girecekler için önemli bir-iki konuya madde madde değineyim.
- Bireysel emeklilikte bugüne kadar uygulanan ve sisteme girenlerin belli bir kısmının yararlanabildiği vergi teşviki avantajı kalkıyor, yerine devlet katkısı geliyor. Yeni uygulama başladıktan sonra sisteme katılan istisnasız herkese devlet, yüzde 25 katkı sağlayacak. Elbette bu katkı sınırsız değil. Yasada yazdığı gibi ‘asgari ücretin şu kadarı’ falan gibi laflarla kafanızı karıştırmadan, devlet katkısının ne kadar olacağını örneklerle anlatayım.
Bireysel emeklilik sistemine her ay 100 lira ödüyorsanız, devlet de sizin adınıza 25 lira yatıracak... Böylece sistemdeki aylık birikiminiz 125 lira olacak. Diyelim ki 300 lira yatırıyorsunuz devlet, sizin için her ay 75 lira sisteme katkı yapacak.
Devletin bir yıl içinde sizin için yatıracağı en yüksek tutar ise, 2 bin 660 TL olacak. Bu da aylık 222 liraya denk geliyor. Yani, bireysel emekliliğe her ay bin lira ve üzeri katkı payı ödeseniz de devletin katkısı 222 lirayı geçmeyecek. Tabi, bu oranlar 2012 yılı için geçerli. Her yıl asgari ücretteki artışa göre devlet katkısı da değişecek.

Haberin Devamı

ERKEN ÇIKANA DEVLET KATKISI YOK

Peki, mevcut sistemdeki katılımcıların durumu ne olacak? Yeni yasa ile vergi teşvik uygulaması artık son bulacak. Bugüne kadar sistemde olup da vergi avantajından yararlanan-yararlanmayan tüm katılımcılar; yeni yasanın uygulamaya girmesi ile ödedikleri katkı payına yüzde 25 devlet katkısı alacak.
- Devletin katılımcılar için yapacağı katkı, bireysel emeklilik şirketleri tarafından ayrı bir hesapta izlenecek. Daha açık şöyle anlatayım. Yeni uygulama ile bireysel emeklilik sistemindeki her katılımcının iki ayrı hesabı olacak. Biri, kişilerin kendi ödediği aylık katkı paylarının biriktiği ve değerlendiği hesap... Diğeri ise, devletin yüzde 25’lik katkısının biriktiği ve değerlendirildiği hesap.
Eğer, katılımcılar bir nedenden dolayı sistemden ayrılmak isterlerse kendi hesaplarındaki birikimlerini alıp, çıkabilecekler. Ancak devlet katkısındaki birikimler öyle kolay alınamayacak. Öncelikle, 3 yıldan önce sistemden çıkanlar devlet katkısını hiçbir şekilde alamayacak, oradaki birikimler yine devlete kalacak. 3 yıldan sonra çıkanlar devlet katkısındaki birikimlerinin yüzde 15’ini... 6 yıldan sonra çıkanlar yüzde 35’ini... 10 yıl sistemde kalanlar ise yüzde 60’ını almaya hak kazanacaklar. Yüzde 100’ünü alabilmek için de 56 yaşını doldurup, sistemden emekli olmak gerekiyor.

Haberin Devamı

KESİNTİLER İADE EDİLECEK

- Yasada önemli değişikliklerden biri de bana göre, sistemden çıkışlarda yapılacak stopaj kesintileri. Konunun iki boyutu var. Birincisi, geçmiş yıllarda bireysel emeklilikten ayrılanlar anapara da dahil getiri üzerinden stopaj kesintisine maruz kalmışlardı. Yasanın uygulamaya girmesi ile birlikte bu kişilere, kesilen stopajları, vergi daireleri tarafından iade edilecek. Ama bir şartla. Bu konuda geçmişte dava açmış olanlar davalarından vazgeçecek, yeni davalar da açılmayacak.
Yeri gelmişken bu konudaki yanlış algılamayı da düzelteyim. İade edilecek tutar, sadece anapara üzerinden yapılmış kesintidir. Yoksa, hem anapara hem getiri üzerinden toplam yapılan stopaj kesintisinin tamamı iade edilecek diye bir durum söz konusu değil.
İkinci konuya gelince. Yeni yasayla birlikte bundan sonra sistemden çıkışlarda, sadece getiri üzerinden stopaj kesintisi yapılacak.
Meclis’ten geçen bireysel emeklilik yasasında, hem sistemdeki katılımcıları hem de yeni girecekleri yakından ilgilendiren konulardan birkaçı böyle. Bunların dışında da ciddi değişikler yapıldı ve yenilikler getirildi. Merak ettiklerinizi ‘sigorta@hurriyet.com.tr’ adresine sorabilirsiniz.

Yazarın Tüm Yazıları