Washington’da Türkiye için “fast food” diplomasi mi?

Doğrusu, 8 Ocak imiş..) Ziyaretin “asıl amacı”nı ifade eden, Beyaz Saray görüşmesinin, “kısa”, birlikte yiyecekleri öğle yemeğinin “hızlı” olacağına ilişkin haberler ise, bana hayli “can sıkıcı” geldi.

Bu tür haberler, şayet doğruysa, Amerikan kaynaklarına dayandırılıyor. Eğer, muhatap ile yapılacak görüşmeye ve muhatabın temsil ettiği ülkeye “önem”, üstelik “özel bir önem” veriliyor ise, görüşme süresi peşinen “kısa” diye belirlenemez ve kısıtlanamaz.

Öyle yapılırsa, “yakışıksız” olur.

Öğle yemeğinin “hızlı” yenmesi de ne demek? Konuk Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün boğazına mı tıkılacak yani lokmalar? Oval Office’e sosisli sandviç getirsinler bari, hem konuşur hem bir şeyler yerler; dolayısıyla hem görüşme kısa sürer, hem de yemek hızlı yenmiş olur. “Fast food”lu bir yemekten daha münasip “hızlı yemek” olabilir mi?

Bu “kısa” görüşme, “hızlı” yemek faslına, Amerikan Başkanı George W.Bush’un seyahat takvimi neden oluyormuş. Bush, 8 Ocak’ta, 16 Ocak’a kadar bir hafta süreyle, İsrail, Filistin, Kuveyt, Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan ve Mısır’ı ziyaret edecekmiş.

Yani, bizim “civarlar”a geliyor.

8 Ocak’ta uzun “Ortadoğu turu”na çıkacaksa, “yasak savma” kabilinden, aynı güne Abdullah Gül görüşmesi sıkıştırmanın ve Gül görüşmesi ve öğle yemeğini “sıkboğaz” etmenin gereği ne?

***              �***           �***

Bizim Dışişleri böyle durumlarda, yapılan işe gölge düşmesin ve fatura kendilerine çıkmasın diye bin dereden su getirir; Dışişleri’nin medyada o kadar hazır “arzuhalci kalemi” vardır ki, ilk bakışta pek anlamlı ve haklı gelecek gerekçeleri derhal “duyurur”lar.

Gül’ün ziyaretinin ta Eylül ayından beri, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın 5 Kasım (2007) Washington gezisinin çok öncesinden planlandığı ve hazırlandığı ve söylenecektir.

Öyle olsa ne lazım gelir; günler torbaya mı girdi? Abdullah Gül, 16 Ocak’tan sonra, yani Bush, Ortadoğu turunu tamamladıktan sonra Washington’da bulunsa daha iyi olmaz mıydı? O durumda, “ortak değerlendirme” yaptıkları izlenimi doğardı. Adam (yani Bush), iki arada bir derede “bavul toplarken”, araya Abdullah Gül görüşmesi sıkıştırıp, “Hadi, çabuk bitirin lafınızı” ya da “Hadi, hızlı yiyin, sofradan kalkın; daha yola çıkacağız” gibisinden bir izlenim yaratacak görüşmenin ne gereği olabilir?

Serdar Turgut, mantıklı gibi gözüken “Acaba ABD Başkanı’nı Türkiye’ye davet yoluna neden gidilmez ki? Madem ABD Başkanı İsrail dahil Ortadoğu turuna çıkacak, fırsat varken, Türkiye’yi de gezi programına almaz da, Cumhurbaşkanı, Başbakan’dan iki ay sonra tekrar Washington’a uçup Bush’u ziyaret etmek zorunda kalır?” sorularını ortaya atıyor.

Amerikan başkanlarının, Türkiye’ye Ortadoğu seyahat programlarına dahil etmesi, hiçbir zaman istenmez ve benimsenmez. Türkiye, genellikle, onların Avrupa seyahat programları için mütalaa edilir.

Bu bakımdan, Bush’un 8-16 Ocak (2008) Ortadoğu ziyaret programında Türkiye’ye gelmemesinde sorun yok. Bu program çerçevesinde gelmemesi, daha isabetli.

“İsabetsiz” gözüken, Gül’ün, -onun bile gereği şüpheli olsa da, örneğin, 18 Ocak yerine-, 8 Ocak’ta Beyaz Saray’a girmesi...

***          �***          �***

İşin ilginç yanı,�Bush’un Gül ile ele alacağı konuların –PKK ve terörizme karşı işbirliği dışında- önemli bir bölümü, Ortadoğu turunda konuşacağı konular. Bunlara, tabii, Pakistan da eklenecek. Gül, Kasım sonu-Aralık başı Pakistan’da idi ve Pervez Müşerref’e, görünürde,�“Amerikan diplomasisi” doğrultusunda el uzatırken, Benazir Bhutto ile de görüştü. Aralık sonunda, Benazir öldürüldü. 8 Ocak’ta yapılacak Pakistan seçimleri 18 Şubat’a atıldı.

Bu konuda ne konuşabilirler? Abdullah Gül, “Bu bölge bizden sorulur; buraları biz biliriz” cinsinden, bizim buralarda sık tekrarlanan “telif hakkı”na dayanarak, Bush’a nasıl yol gösterebilir?

Bilemiyoruz.

Bunu yapacağı zamanı olabilecek mi? 8 Ocak’ta “Kısa görüşme-Hızlı yemek” gibi bir “zorlama” söz konusu ise, ondan da kuşkulu olunabilir.

En iyisi, bir “resmi açıklama” yapılsa ve Abdullah Gül’ün 7-11 Ocak Washington ziyaretinin “önemi ve anlamı” hakkında aydınlatılabilsek.

Malum, burası Türkiye’dir ve “resmi açıklamalar” her zaman “doğru”dur.