Doların dramatik yılı

Yıl boyunca olumsuz bir performans sergileyen dolar, yılın son gününde de alışkanlığını bozmadı ve yine düşmeye devam etti. Parite Euro ve yen karşısında son iki haftanın en düşük seviyesine gerilerken, 2008 yılına da kötü bir başlangıç yapması bekleniyor.

EN BÃœYÃœK DARBEYÄ° FED VURDU

Dolardaki düşüşü değerlendiren analistler, öne çıkan bazı faktörlere dikkat çekiyor. Özellikle ABD'de yaşanan sorunlu mortgage kredilerine ilişkin kriz ve akabinde ABD Merkez Bankası'nın (FED) piyasalara destek olmak için faiz indirimine başlaması dolara en büyük darbelerden biri oldu. FED'in faiz indirebileceğine ilişkin sinyallerin alınmasıyla yatırımcılar dolardan kaçışı başlattı. Beklentilerin gerçeğe dönmesi ile de satışlar hızlanırken, FED'in faiz indirim süreci boyunca dolar kuvvetli bir baskıya maruz kaldı. Bir dönemin 'güvenli limanı' dolar, tahtını Euro'ya bıraktı.

Dolardan kaçışı tetikleyen diğer bir önemli neden de ABD ekonomisine ilişkin belirsizlikler ve ABD'nin ikiz açığı. ABD ekonomisinin zayıfladığına işaret eden ve ekonominin gidişatını sorgulatan her türlü veri dolar için satış fırsatı olarak kullanıldı. Piyasalar bir yandan ekonominin resesyona girip girmeyeceğini tartışırken, diğer yandan ellerindeki doları bozdurup Euro'ya, gelişmekte olan ülke para birimlerine, altına, petrole ve diğer emtialara yöneldi.

ABD ekonomisinin uzun yıllardır uğraştığı dış açık ve cari açığı da yatırımcıları da tedirgin ediyor. Ekonominin bu açıkla devam edip etmeyeceğine ilişkin soru işaretleri, ülkenin para birimini de olumsuz etkiledi. Özellikle ünlü spekülatörlerden açıkların tehlikeli bir noktaya gittiğine işaret eden açıklamaların gelmesi, Euro'ya olan spekülatif talebi artırdı.

Euro/dolar paritesindeki hareketi değerlendiren Forecast Singapore analistlerinden Lee Wai Tuck, "ABD ekonomisi halen yavaşlıyor" derken, FED'in ocak ayında da faiz indirmesinin beklendiğini ve bu durumun dolar üzerinde baskı yarattığını kaydetti.

DOLAR YTL KARÅžISINDA DA ERÄ°DÄ°

Dolar euro karşısında yıla 1.32'li seviyelerden başlarken, özellikle ikinci yarıda artan satış baskısıyla 1.50 sınırına kadar geriledi. Euro karşısında en düşük 1.4967'yi gören dolar şu sıralar 1.4750-1.4800 aralığında hareket ediyor. Doların yılbaşından bu yana değer kaybı da yüzde 11'e dayandı.

Doların değer kaybı sadece Euro ile sınırlı kalmadı. Özellikle gelişmekte olan ülke para birimleri dolar karşısında tam bir bahar yaşadı. Doların karşısında en çok değer yitirdiği para birimlerinden biri de Türk Lirası oldu. Dolar yıl içerisinde son 6.5 yılın en düşük seviyesine gerilerken, yıl boyunca yaşadığı düşüş yüzde 17 seviyesinde gerçekleşti. Dolar benzer şekilde Brezilya Reali karşısında yüzde 17.60, Hinsdistan Rupi'si karşısında da yüzde 11 değer yitirdi. İngiliz Sterlini yüzde 2 değer kazanırken, Kanada doları son 4 yılın en iyi performansını göstererek yüzde 19.2 yükseldi.

2008'DE NE OLACAK?

Dolar açısından son derece olumsuz geçen 2007 yılının ardından 2008'in bu kadar kötü geçmesi beklenmiyor. Bazı ünlü spekülatörler dolardaki düşüşün devam etmesini beklese de, Bloomberg'in yaptığı son anket 2008'de doların Euro'ya karşı daha iyi bir performans göstereceğini ortaya koyuyor.

Bloomberg'in piyasanın önde gelen 43 stratejisti ile gerçekleÅŸtirdiÄŸi anketin sonucuna göre dolar 2008'de yüzde 4.4 deÄŸer kazanacak ve parite 1.40'a gelecek.Â
Ancak analistler, parite konusunda kesin bir tahmin yapmanın zorluğunu da vurguluyor. Çünkü partiede belirleyici olacak en önemli unsurlar ABD ekonomisinden gelecek veriler olacak. ÖZellikle ABD ekonomisindeki zayıflığa işaret eden verilerin tekrar olumluya dönmesi halinde doların değer kazanma süreci kolaylaşacak. Benzer şekilde FED'in faiz stratejisi de bu süreçte kritik öneme sahip. Eğer FED eylül ayında başladığı faiz indirimlerine 2008'de de devam edecek olursa doların toparlanması zaman alabilir.