Yeşilköy adını Halit Ziya Bey koymuştu

Ender Merter bana bir kitap getirdi, adı bir dize gibi; "Deniz Fenerinin Işığında Yeşilköy Ayastefanos".

Turgay Tuna'nın hazırladığı ve yazdığı bu kitap, Merter Ailesi'nin Yeşilköy tutkusunun eseri.

Okurken zaman zaman hüzünlendim; çok mu İstanbulluyum, çok mu değişen şeylerin kötü yanına takılıyorum, çok mu toplumsal değişmeleri sindiremiyorum.

Varsın olsun.

Sevdiğim kitabın künyesindeki Merter'leri yazmam gerekir:

Hüseyin Merter, Ender Merter, Derya Merter, Pamir Merter.

Semt monografileri ne kadar önemlidir. Yeşilköy'ü okurken, yaşadığım eski İstanbul'un kozmopolit, çokkültürlü, hoşgörülü günlerini anımsadım.

Turgay Tuna, bilgileriyle, belgeleriyle Bizans dönemindeki Yeşilköy'den bugüne kadar bir semtin insanlı tarihini yazmış.

Bugün yerinde yeller esen binaların çok azını çocukluğumda gördüm.

Ataköy'de oturduğum sırada hemen hemen her akşam bir Yeşilköy turu yapardım, az kalmış köşkleri görmek bile bende bir İstanbul izdüşümü yaratırdı. Alışveriş hazzını duyardım.

***

İSTANBUL'UN semtleri nasıldı? Buralardaki yaşamı, dostlukları öğrenmek ister misiniz? İşte bu kitap size o güzel günlerden esintiler getiriyor. "Bir zamanlar..." sözünü söyletiyor.

Yeşilköy adını orada yaşayan Halit Ziya Uşaklıgil koymuş. Yıllar önce Yusuf Ziya Ortaç'tan ünlü romancının evindeki çay ziyafetlerini okumuştum.

Doktorundan balıkçısına, din adamından ressamına kadar, bu semtte oturmuş, yaşayan ünlülerin portre galerisinde gezinebilirsiniz.

Preziosi'den Köseoğlu'ya kadar resmimizin ünlüleri de bu semtten.

Uygarlık çizgisi ne kadar yükseklerde imiş. İnsanlar birbirine ne kadar saygılıymış. Bunlar nostaljik yakınmalar değil. Bugün de olması gereken bir davranış biçimi, görgü kuralları toplamı.

Ayastefanos Yeşilköy kitabını Yeşilköy'de yaşıyorsanız mutlaka okumalısınız. İstanbul'da yaşıyorsanız da aman ihmal etmeyin .

Kozmopolit kelimesinin ne anlama geldiğini algılamak için bu kitap sizin için biçilmiş kaftan.

Yazımı iyi şair Roni Margulies'in Ağıt şiirinden dizelerle noktalamalıyım:

"İşte yine İstanbul

alçalıyor uçak Florya üzerine,

sağ taraf açık seçik Yeşilköy

***

Sarsılarak değiyor tekerlekler yere;

Yeniden yaşamaya değil bu sefer

gömmeye geldim çocukluğumu babamla beraber."