Uğur Mumcu anılıyor

Evinin önünde uğradıgı bombalı saldırı sonucu hayatını kaybeden gazeteci-yazar Uğur Mumcu'yu anmak için İstanbul'da Cumhuriyet Gazetesi’nde bir toplantı yapılacak.

Ankara'da ise Uğur Mumcu’nun evinin önünde yapılacak anma toplantısının ardından Cebeci Asri Mezarlığı’nda Mumcu’nun kabri ziyaret edilecek.

İSTANBUL

Gazeteci-yazar Uğur Mumcu, ``9. Adalet ve Demokrasi Haftası`` çerçevesinde Kadıköy Belediyesi tarafından düzenlenen etkinliklerle anılacak.

Haftanın başlaması nedeniyle Kadıköy Belediyesi`nde düzenlenen basın toplantısında konuşan Kadıköy Belediye Başkanı Selami Öztürk, hafta dolayısıyla, Uğur Mumcu ile Bahriye Üçok, Turan Dursun ve Muammer Aksoy`un da anılacağını söyledi.

Uğur Mumcu`nun ağabeyi avukat Ceyhan Mumcu da, 1994 yılından itibaren 24-31 Ocak tarihleri arasında ``Adalet ve Demokrasi Haftası``adıyla çeşitli etkinlikler düzenlendiğini hatırlattı.

ETKİNLİKLER

Hafta dolayısıyla bu akşam Kadıköy Evlendirme Dairesi`nde, avukat Ceyhan Mumcu, sanatçı Berhan Şimşek, yazar Erbil Tuşalp ve Türkiye Gazeteciler Sendikası Başkanı Şükran Soner`in katılacağı ``Aydınlık Türkiye İçin`` konulu bir panel düzenlenecek. Panelin ardından sanatçı Arif Sağ da konser verecek.

Ayrıca, yarın Kadıköy Belediyesi Merkez Galerisi`nde ``Uğur Mumcu Fotoğrafları`` adlı sergi açılacak ve 27 Ocak Pazar günü de, Caferağa Spor Salonu`nda sanatçı Yavuz Bingöl bir konser verecek.

Etkinlikler, 30 Ocak Çarşamba günü, Barış Manço Kültür Merkezi`nde sahnelenecek olan ``Ne Yazsam Bugün`` adlı oyunla sona erecek.

ANKARA

Uğradığı bombalı saldırı sonucu yaşamını yitiren Gazeteci-Yazar Uğur Mumcu, ölümünün 9`uncu yılında, öldürüldüğü evinin önünde anıldı.

Mumcu için, ölümünün ardından adının verildiği sokakta, anma töreni düzenlendi.

Törende konuşan Uğur Mumcu Araştırmacı Gazetecilik Vakfı (um:ag) Başkanı ve Uğur Mumcu`nun eşi Güldal Mumcu, insanoğlunun, tarihin başlangıcından beri birbirine baskı yaptığını söyledi.

İnsanoğlunun, ilkel çağlarda kendisine yönelik haksızlıklara ve cinayetlere adalet kavramından uzakta, öç alma duygularıyla keskinleşmiş benliğiyle, kan güderek karşı çıktığını ifade eden Mumcu,``Bu öç alma, hükmetme, sahip olma ve kan gütme duygularını da ilkel toplumlardan günümüz devletlerine baskı, terör ve savaşla taşımıştır. Karşısındakini yok etmenin aslında kendini yok etmekle eşanlamlı olduğu böyle bir kısır döngünün sonunda da insanlığın yok olacağı görülemezse, özgürlük, boş bir sözden öte bir anlam taşımaz. Uğur Mumcu`nun belirttiği gibi (Terörün hüküm sürdüğü ülkelerde, anayasa kağıt parçalarından, parlamentolar taş yığınından başka bir işe yaramaz)`` diye konuştu.

BURSA

Bursa Gazeteciler Cemiyeti, Çağdaş Gazeteciler Derneği Bursa Şubesi`nin de aralarında bulunduğu 12 demokratik kitle örgütünün oluşturduğu platform tarafından düzenlenen tören, Setbaşı semtindeki Mahfel Çay Bahçesi önünde ``Uğur Mumcu`yu Anma Yürüyüşü`` ile başladı.

Alkışlar ve sloganlarla Heykel Meydanı`na yürüyen grup, Atatürk Anıtı`na çelenk konulmasından sonra 1 dakikalık saygı duruşunda bulundu. ÇGD Bursa Şube Başkanı Ayşe Aygör, burada platform adına yaptığı konuşmada, 24 Ocak 1993 tarihinde bombalı bir saldırıda katledilen Mumcu`nun basının, demokrasinin, cumhuriyetin ve laikliğin cesur savunucu olduğunu vurguladı.

SAMSUN

Samsun`da Uğur Mumcu için ilk tören, Bahçelievler Mahallesi`nde adını taşıyan parkta gerçekleştirildi. Sivil toplum kuruluşlarının üyeleri ve bazı siyasi partilerin temsilcilerinin katıldığı törende CHP İl Başkanı Hamza Türkpençe, Uğur Mumcu`nun Atatürk ilke ve devrimlerinin yılmaz bir savunucusu olduğunu belirterek ``Bu katledilişle, cumhuriyeti, laikliği, özgürlüğü, emeği ve aydınlanmayı savunanların susturulması hedeflenmiştir`` dedi.

KAYSERİ

Kayseri`de Gazeteciler Cemiyeti Yönetim Kurulu adına yapılan yazılı açıklamada, 24 Ocak 1993`te bombalı saldırı sonucu hayatını kaybeden Mumcu`nun saygıyla anıldığı bildirildi.

Açıklamada, Abdi İpekçi`den Çetin Emeç`e, Uğur Mumcu`dan Ahmet Taner Kışlalı`ya kadar uzanan gazetecilere yönelik cinayetlerin aydınlatılamadığı ve asıl katillerin hala bulunamadığı kaydedildi.

NEVŞEHİR

Nevşehir`in Avanos İlçesi`nde Belediye Başkanı Seyhan Duru, Uğur Mumcu anıtı önünde düzenlenen törende, Mumcu`nun Atatürkçü, devrimci ve demokrat kimliğiyle, halkına ve ülkesine hizmet eden büyük bir aydın olduğunu söyledi. Törende, daha sonra Duru ile CHP Avanos İlçe Başkanı Mustafa Akbel, Uğur Mumcu`nun anıtına çelenk koydu.

ÇANAKKALE

Çanakkale`de Cumhuriyet Meydanı`nda anma töreninde konuşan ADD Çanakkale Şube Başkanı Ali Tekindağ, Uğur Mumcu ile birlikte 1930-1999 yılları arasında katledilen 16 aydını da saygıyla andıklarını söyledi.

Anma törenine, Çanakkale Belediye Başkanı İsmail Özay`ın yanı sıraaralarında çeşitli oda, dernek, üniversite ve basın kuruluşlarının yeraldığı sivil toplum örgütlerinin üyeleri ve vatandaşlar katıldı.

MUMCU DAVASI 9 YIL SONRA SONUÇLANDI

Gazeteci-yazar Uğur Mumcu suikastının üzerinden yaklaşık 9 yıl geçtikten sonra, olayla ilgili açılan davalar sonuçlandı. Mumcu soruşturmasının ilk sanığı olan Abdullah Argun Çetin beraat ederken, ''Umut Operasyonu'' davasında 3 sanık idam cezasına mahkum edildi, 4 sanık beraat etti, 15 sanık da çeşitli hapis cezalarına çarptırıldı.

Mumcu'ya 24 Ocak 1993'de yapılan suikastten sonra, Ankara DGM olaya el koydu, ancak soruşturmada yaşananlar hep kamuoyunda tartışma yarattı. Suikastten sonra, olay yerine giden dönemin Ankara DGM Cumhuriyet Başsavcısı Nusret Demiral, ilk incelemeden sonra soruşturma görevini dönemin Ankara DGM Cumhuriyet Savcısı Albay Ülkü Coşkun'a verdi. Soruşturmayı bir süre yürüten Coşkun, yedek hakimliğe atanınca, Savcı Tevfik Hancılar görevlendirildi. Hancılar'dan sonra, soruşturmayı yürütme görevi verilen Savcı Kemal Ayhan, evinde geçirdiği kalp krizi sonucu yaşamını yitirdi. Mumcu soruşturması, en son Savcı Hamza Keleş'e verildi.

SÜRPRİZ TANIK SANIK OLDU

Mumcu suikastı soruşturmasını, Coşkun'un yürüttüğü sırada, Ayhan Aydınisimli sürpriz bir tanık ortaya çıktı. Coşkun'un tanık sıfatıyla ifadesi aldığı Aydın, kendisini sanık sandalyesinde buldu. Aydın, hakkında ''yalancı tanıklık'' suçundan Ankara 8. Asliye Ceza Mahkemesi'nde açılan davada beraat etti.Mumcu suikastı soruşturmasında ilk ''sürpriz gelişme'' olaydan 6 yıl sonra, Savcı Hamza Keleş'in 11 Aralık 1998'de, ''asli ve maddi faillerin araştırmasına'' devam ettiği ana dosyadan ayırarak, ''Mumcu'nun tasarlanarak öldürülmesine iştirak ettiği ve bu amaçla oluşturulan çetenin üyesi olduğu'' gerekçesiyle Abdullah Argun Çetin hakkında idam istemiyle dava açmasıyla ortaya çıktı.

TARTIŞMA 1 YIL SÜRDÜ

Ankara 1 No'lu DGM'de 7 Ocak 1999 günü yargılanmaya başlanan Çetin'in ''akıllı olup olmadığının'' araştırılması 1 yıl sürdü.

Çetin, ilk duruşmada, ''Mumcu'ya suikast düzenlenen sokakta keşif yaptıklarını, ancak kime suikast düzenleneceğinin ve eylemin niteliğinin kendisine söylenmediğini'' öne sürerek, ''baskı altında olduğunu ve kimlerin baskı yaptığını sonra açıklayacağını, yanında yargılanan başka kişilerin de olması gerektiğini'' ifade etti. Çetin, Pişmanlık Yasası'ndan yararlanmak istediğini kaydetti.

Ankara 1 No'lu DGM, sanığı önce Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi'ne, daha sonra İstanbul Adli Tıp Kurumu Başkanlığı'na ''akli dengesinin yerinde olup olmadığının'' tespiti için sevk etti.

Mahkemeye gönderilen her iki raporda da sanığın ''suç tarihinde ve halen, ceza ehliyetini etkileyecek herhangi bir akıl hastalığı veya akıl zayıflığı olmadığı, ceza ehliyetinin tam olduğu'' belirtildi. Bomba uzmanlarınca hazırlanan raporlarda ise ''sanığın, bomba konusunda herhangi bir eğitim almadığı, hatta hayatında hiç bomba veyapatlayıcı madde görmediği'' görüşüne yer verildi.

UMUT OPERASYONU'' DAVASI

Çetin'in yargılandığı davada, ''somut'' gelişmeler ortaya çıkmazken, DGM Savcısı Keleş, İstanbul'da Hizbullah'ın İlim Grubu'na yönelik 17 Ocak 2000 tarihinde düzenlenen operasyonda elde edilen CD ve disketlerdeki bilgiler üzerine, Mumcu suikastının faillerini yakalamak amacıyla 21 Şubat 2000 tarihinde başlanan ''Umut Operasyonu'' soruşturması sonunda, 11 Temmuz 2000 tarihinde, 9'u idam olmak üzere 17 sanık hakkında dava açtı.

Mumcu'nun faillerini yakalamak amacıyla başlatılan, daha sonra ortaya çıkan bağlantılar üzerine Prof. Dr. Ahmet Taner Kışlalı, Prof. Dr. Muammer Aksoy ve Doç. Dr. Bahriye Üçok'un öldürülmesi gibi 22 olayı kapsayan ''Umut Operasyonu''na ilişkin hazırlanan iddianamede, Mumcu'nun aracına konulan bombanın Ferhan Özmen tarafından yapıldığı öne sürüldü. İddianamede bombada, 2 kilo 300 gram kadar C-4 patlayıcı bulunduğu, elektrikli fünye ateşlemeli, bubi kısmında plastik mandal olan güç kaynağı olarak pilin kullanıldığı ve kurtulma sisteminin misina ile mıknatısa bağlanan bir düzenek olduğu kaydedildi. İddianamede, bombanın, Necdet Yüksel'in gözcülüğünde Oğuz Demir tarafından otomobile yerleştirildiği öne sürüldü.

Umut davası, Ankara 2 No'lu DGM'de 14 Ağustos 2000 Pazartesi günü başladı. Abdullah Argun Çetin'in Ankara 1 No'lu DGM'de yargılandığı dava dosyasının da aralarında bulunduğu bazı dava dosyaların birleştirilmesiyle sanık sayısı 24'e çıkan ''Umut Operasyonu'' davası, 7 Ocak 2002 tarihinde sonuçlandı.

3 SANIK İDAMA MAHKUM EDİLDİ

Ankara 2 No'lu DGM, davada, sanıklar Ferhan Özmen, Necdet Yüksel ve Rüştü Aytufan'ı, ''mevcut anayasal düzeni silah zoruyla yıkıp, yerine din kurallarına dayalı devlet kurmak için oluşturulan silahlı çeteye üye olup, anayasal düzeni değiştirmeye cebren teşebbüs ettikleri sabit olduğundan'' TCK'nın 146/1. maddesine göre idam cezasına çarptırdı. Mahkeme, sanıkların eylemlerinin yoğunluğu ve sürekliliği, her biri idam cezasını gerektiren birden fazla öldürme ve yaralama eylemini gerçekleştirmiş olmaları, bu eylemlerin kamuoyu üzerinde yarattığı etkiler, ceza adaletinin sağlanması, hak ve nesafet kurallarını dikkate alarak, haklarında TCK'nın 59/1. maddesinin uygulanmasına yer olmadığına karar verdi.Mahkeme, Abdullah Argun Çetin'in, ''Uğur Mumcu'nun taammüden öldürülmesi olayına fer'i fail olarak iştirak etmek suçunu işlemediği'' gerekçesiyle beraatine karar verirken, ''cürüm işlemek için oluşturulan teşekküle üye olma'' suçundan dosyasını Nöbetçi Ankara Ağır Ceza Mahkemesi'ne gönderdi.

2 No'lu DGM, 1 sanık hakkındaki davayı erteledi, 4 sanığın beraatine karar verdi, 15 sanığı da 3 yıl 9 ay ile 18 yıl 9 ay arasında değişen ağır hapis cezalarına mahkum etti.

'Umut Operasyonu'' soruşturması sonunda, Ankara 2 No'lu DGM'de 14 Ağustos 2000 tarihinde başlayan dava, yaklaşık 17 ay sonra, 20. duruşmada karara bağlandı.