Siklamen kardeşliği
Güncelleme Tarihi:
Ayten SERİN
Oluşturulma Tarihi: Aralık 11, 2005 00:00
Dünyanın her yerinden, sadece bir çiçeği, siklameni sevenleri buluşturan bir internet sitesi ve dernek var. www.cyclamen.org sitesinde buluşan siklamen dostları, 28 yıldır merkezi İngiltere’de bulunan dernek çatısı altında bu çiçekle ilgili bilgi alışverişinde bulunuyorlar. Dernek üyeleri sadece çiçeği sevmekle kalmıyor, araştırmalar, saha çalışmaları tohumlamalar da yapıyor. Dernek için Türkiye’nin özel bir önemi var çünkü dünya üzerinde 21 çeşit siklamen bulunuyor ve bunlardan 10’u Türkiye’de doğal ortamda yaşıyor.
Bahçeciliğin her türüne meraklı İngiltere’de kurulan Siklamen Derneği, birçok ülkeden toplam 1500 üyeye sahip. Üyelerin yüzde 80’i İngiltere’den. Diğerleri ağırlıklı olarak Japonya, ABD, Kanada, Yeni Zelanda ve Avustralya’dan. Türkiye’den ise yedi kişi üye.
Yıllık konferanslarını genellikle İngiltere’de yapıyorlar. 6 ayda bir yayımlanan bir dergileri var. Üyelere düzenli olarak tohum dağıtıyorlar.
Siklamen Derneği, aynı zamanda siklamen konusunda dünyada resmi otorite konumunda. Siklamen yetiştiricilerinin, yeni türleri tescil ettirmek için buraya başvurmaları gerekiyor.
Dernek, Türkiye’de İstanbul Üniversitesi (İÜ) ve Doğal Hayatı Koruma Derneği (DHKD) ile işbirliği içinde. Üyelerinden Brian Mathew, İÜ Eczacılık Fakültesi’nden Prof. Dr. Neriman Özhatay’la Türkiye siklamenleri üzerine bir kitap yazdı. Araştırma DHKD tarafından İngilizce ve Türkçe yayımlandı. DHKD Proje Müdürü Sema Atay, ‘Türkiye siklamen türlerinde dünyanın en zengin ülkesi, bazı türler sadece burada yetişiyor’ diyor.
YURDAGÜN GÜLÜMSER (61, emekli yönetici)![/images/100/0x0/55ead7ecf018fbb8f89a4a96]()
Kimsenin tanımadığı bir türü tanımak insana ayrıcalık sağlıyor
Annem-babam köy enstitüsü mezunuydu. Elim çapa tuttuğundan beri doğayla ilgileniyorum. Çiçeklere olan özel ilgim ise 1996 yılında bir hata sonucu başladı. Samsun’da yönettiğim şirketin bahçesinde bir bitki çıktı. Ben, ellemeyin bu bir kardelen, dedim. Sonra araştırınca bu çiçeğin kardelen olmadığı ortaya çıktı. Bunun üstüne ben de, kendimi yarı cahil olmaktan kurtarayım, dedim. Edinburgh Üniversitesi’nin 11 ciltlik Türkiye’nin Florası isimli bir yayınını aldım. Sonra özel olarak soğanlı bitkilere ilgim başladı. Siklamen soğanlı bitkiler grubunda olmasa da yeraltında yumru ile gelişen bir bitki. Siklamen Derneği’ne 1996’da üye oldum. Gördüm ki, benim bilmediklerimi yabancılar biliyor. Artık ben de biliyorum hatta Yunanistan’daki bazı türleri bile edindim. Bir yerde görüp, kimsenin tanımadığı bir türü tanımak insana ayrıcalık sağlıyor. Bahçemde şu anda dört çeşit siklamen var. Türkiye’de bu çiçeğin üretiminin artması lazım. Böylece doğadan toplama da önlenir.
MARTYN DENNEY
![/images/100/0x0/55ead7ecf018fbb8f89a4a98]()
(Siklamen Derneği Onursal Sekreteri)
Siklamen tescilinde tek yetkili biziz
Bu bitkinin ilgi uyandıracak farklı özellikleri var. Siklamenin her mevsimde yetiştirilebilir bitki olması bunlardan biri. Sadece çiçeği değil yaprakları da ilginç. Bir başka neden de bazı türlerinin sadece doğada, dağlarda yetişmesi. Akdeniz Bölgesi’nde yetişen bu çiçeği seviyorsanız, Türkiye veya Yunanistan’a gidebilir, farklı türlerini görebilirsiniz.
Hayatım boyunca bitkilerle özellikle de dağ bitkileriyle ilgilendim. Siklamenle ve bu dernekle ilgim ise annem sayesinde başladı. 15 yıldır üyeyim.
Derneğimizin bu çiçekle ilgili resmi yetkisi var, bu yetkiyi Uluslararası Bahçecilik Bilimi Derneği’nden (ISHS) aldık. Çünkü siklamenle en çok biz ilgileniyoruz. Evlerde, saksıda yetiştirilen Siklamen Persicum türünün onay yetkisi Hollanda’da bir kurumda. Diğer siklamen türleri için biz yetkiliyiz. Çiçekçiler, yetiştirdikleri bitkinin ismini bizim onayladığımız belgeyle alıyor. Ama itiraf etmem lazım ki, birçok yetiştirici bize başvurmadığı için, bazı türlere birden fazla isim verildiğine tanık oluyoruz.
Biz bitki veya tohumlarını satmıyoruz. Sadece üye olanlar belli bir miktar tohumu üyelik gereği alıyor.
Derneğimiz aynı zamanda bilimsel araştırmalar da yapıyor. İstanbul Üniversitesi ve İngiltere’deki bazı üniversitelerle bağlantımız var. Türkiye’de, Kıbrıs veya başka ülkelerde saha çalışmaları yapıyoruz. Siklamenler aslında uluslararası anlaşmalarla koruma altında. Yani izinsiz siklamen sökmek suç. Biz de Türkiye’de bir saha çalışması yaptığımızda Çevre ve Orman Bakanlığı’na para ödeyip izin alıyoruz. Topladıklarımız üzerinde DNA ve benzeri incelemeler yapıyoruz. 1987’den beri Türkiye’ye geliyoruz. En son 2004 Ekimi’nde Bursa, Eskişehir Kütahya’da en küçük tür olan Siklamen İntaminatum’u araştırdık. Önümüzdeki yıl tekrar geleceğiz. Topladığımız bu bitkilerden her yıl tohumlar alıyoruz. Bir bitkiyi korumaya yardım etmenin bir yolu da tohumlarını üreterek ulaşılabilir kılmak.
Yıllık konferanslarını genellikle İngiltere’de yapıyorlar. 6 ayda bir yayımlanan bir dergileri var. Üyelere düzenli olarak tohum dağıtıyorlar.
Siklamen Derneği, aynı zamanda siklamen konusunda dünyada resmi otorite konumunda. Siklamen yetiştiricilerinin, yeni türleri tescil ettirmek için buraya başvurmaları gerekiyor.
Dernek, Türkiye’de İstanbul Üniversitesi (İÜ) ve Doğal Hayatı Koruma Derneği (DHKD) ile işbirliği içinde. Üyelerinden Brian Mathew, İÜ Eczacılık Fakültesi’nden Prof. Dr. Neriman Özhatay’la Türkiye siklamenleri üzerine bir kitap yazdı. Araştırma DHKD tarafından İngilizce ve Türkçe yayımlandı. DHKD Proje Müdürü Sema Atay, ‘Türkiye siklamen türlerinde dünyanın en zengin ülkesi, bazı türler sadece burada yetişiyor’ diyor.
YURDAGÜN GÜLÜMSER (61, emekli yönetici)
Kimsenin tanımadığı bir türü tanımak insana ayrıcalık sağlıyor
Annem-babam köy enstitüsü mezunuydu. Elim çapa tuttuğundan beri doğayla ilgileniyorum. Çiçeklere olan özel ilgim ise 1996 yılında bir hata sonucu başladı. Samsun’da yönettiğim şirketin bahçesinde bir bitki çıktı. Ben, ellemeyin bu bir kardelen, dedim. Sonra araştırınca bu çiçeğin kardelen olmadığı ortaya çıktı. Bunun üstüne ben de, kendimi yarı cahil olmaktan kurtarayım, dedim. Edinburgh Üniversitesi’nin 11 ciltlik Türkiye’nin Florası isimli bir yayınını aldım. Sonra özel olarak soğanlı bitkilere ilgim başladı. Siklamen soğanlı bitkiler grubunda olmasa da yeraltında yumru ile gelişen bir bitki. Siklamen Derneği’ne 1996’da üye oldum. Gördüm ki, benim bilmediklerimi yabancılar biliyor. Artık ben de biliyorum hatta Yunanistan’daki bazı türleri bile edindim. Bir yerde görüp, kimsenin tanımadığı bir türü tanımak insana ayrıcalık sağlıyor. Bahçemde şu anda dört çeşit siklamen var. Türkiye’de bu çiçeğin üretiminin artması lazım. Böylece doğadan toplama da önlenir.
MARTYN DENNEY
(Siklamen Derneği Onursal Sekreteri)
Siklamen tescilinde tek yetkili biziz
Bu bitkinin ilgi uyandıracak farklı özellikleri var. Siklamenin her mevsimde yetiştirilebilir bitki olması bunlardan biri. Sadece çiçeği değil yaprakları da ilginç. Bir başka neden de bazı türlerinin sadece doğada, dağlarda yetişmesi. Akdeniz Bölgesi’nde yetişen bu çiçeği seviyorsanız, Türkiye veya Yunanistan’a gidebilir, farklı türlerini görebilirsiniz.
Hayatım boyunca bitkilerle özellikle de dağ bitkileriyle ilgilendim. Siklamenle ve bu dernekle ilgim ise annem sayesinde başladı. 15 yıldır üyeyim.
Derneğimizin bu çiçekle ilgili resmi yetkisi var, bu yetkiyi Uluslararası Bahçecilik Bilimi Derneği’nden (ISHS) aldık. Çünkü siklamenle en çok biz ilgileniyoruz. Evlerde, saksıda yetiştirilen Siklamen Persicum türünün onay yetkisi Hollanda’da bir kurumda. Diğer siklamen türleri için biz yetkiliyiz. Çiçekçiler, yetiştirdikleri bitkinin ismini bizim onayladığımız belgeyle alıyor. Ama itiraf etmem lazım ki, birçok yetiştirici bize başvurmadığı için, bazı türlere birden fazla isim verildiğine tanık oluyoruz.
Biz bitki veya tohumlarını satmıyoruz. Sadece üye olanlar belli bir miktar tohumu üyelik gereği alıyor.
Derneğimiz aynı zamanda bilimsel araştırmalar da yapıyor. İstanbul Üniversitesi ve İngiltere’deki bazı üniversitelerle bağlantımız var. Türkiye’de, Kıbrıs veya başka ülkelerde saha çalışmaları yapıyoruz. Siklamenler aslında uluslararası anlaşmalarla koruma altında. Yani izinsiz siklamen sökmek suç. Biz de Türkiye’de bir saha çalışması yaptığımızda Çevre ve Orman Bakanlığı’na para ödeyip izin alıyoruz. Topladıklarımız üzerinde DNA ve benzeri incelemeler yapıyoruz. 1987’den beri Türkiye’ye geliyoruz. En son 2004 Ekimi’nde Bursa, Eskişehir Kütahya’da en küçük tür olan Siklamen İntaminatum’u araştırdık. Önümüzdeki yıl tekrar geleceğiz. Topladığımız bu bitkilerden her yıl tohumlar alıyoruz. Bir bitkiyi korumaya yardım etmenin bir yolu da tohumlarını üreterek ulaşılabilir kılmak.