Irak’ta Türkmen gökkuşağı

GEÇEN ocak ayı sonunda Irak’ta yapılan seçimin ilginç sonuçlarından biri, Bağdat’taki Ulusal Meclis dışında, kuzeydeki Kürdistan Bölge Parlamentosu’na ilk kez 4 Türkmen’in seçilmesiydi.

Ancak, yerel parlamentoya giren 4 Türkmen’in Türkiye’de yakından tanınan Irak Türkmen Cephesi (ITC) ile herhangi bir ilişkisi bulunmuyor.

Bu parlamenterler, Irak Türkmen Demokratik Hareketi (ITDH) adlı Erbil merkezli partinin temsilcileri. Erbil, Barzani bölgesinin en önemli kenti.

Partinin lideri Necmettin Altıparmak, daha önce ITC içinde siyasi faaliyet gösterirken, geçen yıl ITC’den ayrılarak ITDH oluşumunu kurmuş.

‘Yeni Anadolu’ Gazetesi’ne verdiği demeçte, Altıparmak, ‘Ben Kürt değilim Türkmenim. Parti olarak Türkmen hakları ve Irak politikasındaki rollerini kuvvetlendirmek için çalışacağım’ diyor.

Altıparmak, partisinin Erbil’de bölgesel meclis için en az 120 bin oy aldığını iddia ediyor ve bu sayıdan yola çıkarak Erbil’de 250 bin Türkmen’in yaşadığını söylüyor.

ANKARA’YA MESAFELİ KÜRTLERE SICAK

Türkmen politikacı, salt Erbil’de aldıkları oyun ITC’nin bütün Irak toplamında aldığı 93 bin oydan çok daha fazla olduğunu söylüyor.

Altıparmak, ITC’ye başlıca şu eleştirileri yöneltiyor: 1) Ankara’nın talimatlarıyla hareket ediyorlar, 2) Kürt realitesini tanımıyorlar, Kürtlerle çatışarak aslında Türkmen davasına zarar veriyorlar.

Bu sözlerinden anlaşılacağı gibi, Altıparmak, Kürtlerle işbirliğini savunan ve Ankara’ya mesafeli duran bir Türkmen politikacı.

Türkmenlerin bir kesiminin Kürtlerle işbirliği içinde hareket etmesi, Irak’taki Türkmen realitesinin karmaşıklığını gösteriyor.

Bu kesim, Kürdistan Koalisyon Listesi’nden Bağdat’taki Ulusal Meclis’e de temsilci göndermiş bulunuyor. Bu temsilcilerin sayısı bir hesaba göre 7, bir başka hesaba göre ise 6 kadar.

Bunlar Irak Türkmen Kardeşlik Partisi, Türkmen Demokrasi Partisi, Türkmen Liberal Derneği, Türkmen Kültürel Derneği gibi parti ve derneklerin temsilcileri.

Türkiye’ye manevi bağlılığını hiçbir zaman inkár etmeyen ITC, Altıparmak’ın partisi ve diğerlerini ‘tabela partileri’ olarak nitelendiriyor.

Şİİ TÜRKMEN PARLAMENTERLERE DİKKAT

İşi daha karmaşık hale getiren bir başka kesim var. Bunlar Şii grupların listelerinden ulusal parlamentoya girmiş bulunan Şii Türkmenler.

Ayetullah Sistani’nin desteklediği ve Irak genelinde oyların yüzde 48’ini alarak Ulusal Meclis’teki 275 sandalyeden 140’ını elde eden Şii Birliği grubunda tam 5 Türkmen parlamenter var.

Bu Türkmenler arasında en ilginci, Sistani’ye bağlı Şiilerin silahlı gücü olan Bedir Tugayları’nın eski Kuzey Komutanı Muhammet Taki El Mevla.

Ayrıca ABD’nin desteklediği ve meclise 40 milletvekili sokan eski başbakan Ayad Allawi’nin listesinde Enver Arif adında bir Türkmen daha var. Özetle, 6 Türkmen, Ulusal Meclis’e Şii kanadından giriyor.

Ankara’ya yakınlığını inkár etmeyen ITC’nin 3 milletvekili de bu kesimlere eklendiğinde Irak Ulusal Meclisi’nde bulunan Türkmen milletvekillerinin sayısı 15 ile 16 gibi bir eşikte duruyor.

GÖKKUŞAĞINDA ITC-SİSTANİ İTTİFAKI

Iraklı Türkmen parlamenterler, laik Sünnilerden köktendinci Şiilere, Kürtlerle işbirliğini savunanlardan onlara tepki gösteren Türkiye yanlılarına ve ayrıca İran sempatizanlarına kadar yayılan çok parçalı bir gökkuşağı oluşturuyorlar.

Bu unsurların Irak Meclisi’nde ne ölçüde birlikte hareket edebilecekleri zamanla görülecek.

Ancak Şii Türkmenler ile ITC arasında şimdiden bir yakınlaşma gözleniyor.

Geçen hafta ITC Lideri Faruk Abdurrahman’ın Necef’e giderek Şiiler’in ruhani lideri Ayetullah Sistani’yi ziyaret etmesi, ITC-Şii ittifakının şekillendiğinin en açık göstergesi oldu.

Bu ittifakın, Kerkük’ün Kürt bölgesine dahil edilmemesi konusunda bir mutabakata vardığı anlaşılıyor.

Gökkuşağı içindeki bu renk kümesinin gerisinde sizce İran-Türkiye ekseni var mı?
Yazarın Tüm Yazıları