AB müzakere başlıkları çeşitlenirken

Bu yöneliş, AB Komisyonu’nun kendi içinde yaptığı teknik bir değerlendirmeyi gösteriyor. Karar haline gelip bağlayıcılık kazanabilmesi için AB Konseyi’nin onayı gerekiyor. Ancak aksi yönde bir sürpriz beklenmiyor.

Başlıkların çeşitlenmesi, son 10 üyenin tam üyelik müzakerelerinde kazanılan tecrübenin yeni döneme yansıtılması ihtiyacıyla izah ediliyor. Ancak, Türkiye’nin hazmedilmesinin yol açacağı güçlüklerin de değişiklikte etkili olduğu söylenebilir.

Yeni yöntem, muhtemelen ilk olarak bu yılın ortalarına doğru Hırvatistan’ın tam üyelik müzakerelerinde uygulanacak ve ardından 2006 yılında tarama süreci tamamlandıktan sonra başlıklar açılırken Türkiye için de geçerli olacak.

KAMU İHALELERİNE AYRI DÜZENLEME

Getirilmekte olan değişiklikler şöyle özetlenebilir:

Geçmişte ‘1’ numaralı başlık, ‘Malların Serbest Dolaşımı’nı konu alıyordu. Yeni yöntemde bu başlık aynen korunuyor. Ancak, daha önce bu başlığın altında ele alınan ‘Kamu İhaleleri’ için ayrı bir başlık açılıyor.

Eski uygulamada ‘2’ numarada ‘Hizmetlerin Serbest Dolaşımı’ başlığı yer alıyordu. Bu başlık ikiye parçalanıyor ve içinden A) bankacılık, menkul kıymetler ve sigortacılık alanına ilişkin mali hizmetlerin serbest dolaşımı ve B) bu kategorilerin dışında kalan mesleklerin (mühendislik, doktorluk gibi) serbest dolaşımı olmak üzere iki başlık çıkıyor.

Daha önceki ‘5’ numaralı ‘Şirketler Hukuku’ başlığı da ikiye bölünüyor ve A) yine ‘Şirketler Hukuku’ ve B) ‘Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları’ olmak üzere iki başlığa dönüşüyor. Eczacılık sektöründe AB ile Türkiye arasında sıkıntıya yol açan ‘veri imtiyazı’ gibi dikenli konular ikinci bölümde değerlendirilecek.

YARGI REFORMU İÇİN AYRI BAŞLIK

Türkiye’yi çok yakından ilgilendiren bir diğer bölümleme, ‘7’ numaralı ‘Tarım’ başlığı altında yapılıyor. Bu kategorinin içinden, A) ‘Ortak Tarım Politikası’ ve B) ‘Gıda Güvenliği, Bitki ve Hayvan Sağlığı’ olmak iki yeni başlık doğuyor. İkinci başlık, kurban bayramlarında hayvan kesimine ilişkin kuralları da ilgilendiriyor.

‘Trans-Avrupa Ağları’ diye yeni bir başlık oluşturuluyor. Söz konusu ağlar, geçmişte ulaştırma, enerji ve telekomünikasyon başlıkları altında birbirlerinden kopuk bir şekilde ele alınmaktaydı. Yeni uygulamada, söz konusu şebekeler bu başlıklardan çıkartılarak, bütüncül bir yaklaşım içinde düzenlenecek.

Geçmişte, ‘Adalet ve İçişleri Alanlarında İşbirliği’ ‘24’ numaralı başlıktı. Bu başlık da parçalanıyor ve özetle A) ‘Güvenlik’ ile B) ‘Yargı ve Temel Haklar’ şeklinde olmak üzere iki başlık yaratılıyor. Bu durumda yargı reformu ve insan hakları konuları ikinci başlığın kapsamına girecek.

Ayrıca, eski yöntemdeki ‘Sanayi Politikası’ (15) ve ‘KOBİ’ler’ (16) başlıkları ‘İşletme Politikası’ adı altında tek bir başlıkta birleştiriliyor.

GÜL: TÜRKİYE’NİN BÜYÜKLÜĞÜ NEDENİYLE

Yeni düzenleme, bu aşamada Ankara’da kaygı yaratmıyor. İş hacminde bir farklılık olmayacağı, hatta, bazı pratik kolaylıklar da sağlanabileceği değerlendirmesi yapılıyor.

Örneğin, ortak tarım politikası başlığının kapatılabilmesi için 2014’te başlayacak bütçe döneminin beklenmesi gerekebilecek. Ancak gıda güvenliğine ilişkin yeni başlık çok daha önceden kapatılabilir.

Dışişleri Bakanı Abdullah Gül, yeni başlık kategorilerinden dolayı bir rahatsızlık içinde gözükmüyor ve ‘Önemli konularda bir iki başlık artabilir. Bu, tabii ülkenin büyüklüğü ve problemin veya yapılacak işin önemiyle ilgili’ diye konuşuyor.

Gül, yeni başlıkların müzakerelerde bir gecikmeye yol açıp açmayacağı konusunda ‘Ben, yeni başlıklar nedeniyle bir engel görmüyorum’ diyor.

Bununla birlikte, başlıklardaki çeşitlenmenin Türkiye’nin AB ile yürüteceği tam üyelik müzakerelerinin önceki adaylara kıyasla çok daha karmaşık ve zorlu geçeceğinin ve AB’nin şimdiden zorlanmaya başladığının somut bir işareti olarak görülebilir.