Şimdi bana kaybolan yıllarımı verseler

Yunanistan demokrasiye döndü, 20 Kasım 1974 tarihinde yapılan genel seçimleri Konstantin Karamanlis’in liderliğindeki Yeni Demokrasi Partisi kazandı.

Karamanlis, başbakanlık koltuğuna oturduktan sonra temel önceliğini Yunanistan’ı o dönemdeki adıyla Avrupa Ekonomik Topluluğu’na (AET) tam üye yapma hedefine verdi. Karamanlis, AET’ye tam üyelik başvuru talebini yaptığında tarih 12 Haziran 1975’i gösteriyordu.

Bu sırada Ankara’da Süleyman Demirel’in başbakanlığındaki AP-MSP-MHP-CGP koalisyonu, diğer adıyla Milliyetçi Cephe hükümeti iş başındaydı. Türkiye, hızla büyük bir kutuplaşmaya doğru yol alıyor, terör dalgası bütün ülkeye yayılıyordu.

Türkiye’nin AET nezdindeki daimi delegesi Büyükelçi Tevfik Saraçoğlu, Yunanistan’ın başvurusunu yaptığı gün merkeze tek paragraflık bir kripto gönderdi. Saraçoğlu, bu kriptoda ‘Türkiye’nin de derhal AET’ye tam üyelik başvurusunu yapması, ulusal çıkarlarımız bakımından hayati önem taşımaktadır. Talimatlarınıza saygılarımla arz ederim’ dedi.

Ankara’dan talimat gelmedi.

YUNANİSTAN AET’YE TÜRKİYE ASKERİ YÖNETİME

AET ülkeleri, Fransa’nın başı çekmesiyle Yunanistan’da demokrasiyi kalıcı kılmak üzere bu ülkenin tam üyelik sürecini hızlı bir şekilde yürüttüler. AET Konseyi, 9 Şubat 1976 tarihinde Yunanistan’ın başvurusunu kabul etti. Katılım müzakereleri yaklaşık üç ay sonra 28 Mayıs 1976 tarihinde başladı.

Müzakereler üç yıl gibi kısa bir süre içinde 28 Mayıs 1979’da tamamlandı. Yunanistan’ı AET’nin 10. üyesi yapan katılım antlaşması 28 Mayıs 1979 tarihinde Atina’da törenle imzalandı.

Bu sırada Türkiye’de Bülent Ecevit’in başbakanlığındaki 11’ler destekli CHP hükümeti görevdeydi ve Ecevit bir yıl önce 26 Mayıs 1978 tarihinde zaten AET ile ilişkileri dondurma kararı aldığını açıklamıştı.

Yunanistan, diğer 9 üyenin onay işlemlerini tamamlamasından sonra 1 Ocak 1981 tarihinde resmen AET üyesi oldu.

Bu arada, yaklaşık 3.5 ay önce 12 Eylül 1980 tarihinde Türkiye’de ordu yönetime müdahale etmişti. Yunanistan AET’den içeri girerken Türkiye askeri yönetim altındaydı ve AET, bu nedenle Türkiye ile ilişkilerini fiilen askıya almıştı.

YUNANİSTAN’I PORTEKİZ VE İSPANYA İZLİYOR

Portekiz 20. yüzyılın büyük bir bölümünü askeri diktatörlükler altında geçirdikten sonra 1974 yılında demokrasiye sancılı bir geçiş yaptı.

Demokrasiye geçiş aşamasında Portekiz’in attığı ilk adım AET’ye tam üyelik başvurusunu yapmak oldu. Başvuru 28 Mart 1977 tarihinde iletildi. Türkiye’de iş başında yine MC hükümeti vardı.

AET, 19 Mayıs 1978 tarihinde Portekiz’e olumlu görüş bildirdi ve aynı yıl 17 Ekim tarihinde müzakerelere geçildi. Müzakereler 7 yıl sürdü ve Portekiz 1 Ocak 1986 tarihinde AET’ye resmen tam üye oldu. Türkiye’de Turgut Özal hükümeti iş başındaydı.

İspanya’ya gelince, bu ülke iç savaştan sonra 1939’da diktatör Franko’nun faşist yönetimi altına girdi. Franko’nun 1975’te ölümünden sonra demokrasiye geçildi ve İspanya AET’ye başvurusunu 28 Temmuz 1977 tarihinde yaptı.

AET Konseyi, 29 Kasım 1978’de olumlu görüş bildirdi ve müzakerelere 6 Şubat 1979’da başlandı. Müzakereler tam 6 yıl sürdü ve İspanya Portekiz ile birlikte 1 Ocak 1986 tarihinde AET’ye tam üye olarak katıldı.

Turgut Özal, 14 Nisan 1987 tarihinde Türkiye’nin tam üyelik başvurusunu yaptı ve ‘Uzun ve ince bir yola çıkıyoruz’ dedi.

Türkiye ile AB arasındaki tam üyelik müzakerelerinin Kıbrıs nedeniyle bir aksaklık çıkmadığı takdirde 3 Ekim 2005 tarihinde açılması bekleniyor.

NOT: Yunanistan, İspanya ve Portekiz’de kişi başına düşen milli gelirin seyri ve aynı dönemde Türkiye’nin bu başlıktaki performansı aşağıdaki tablodan izlenebilir.

KİŞİ BAŞINA DÜŞEN MİLLİ GELİRİN SEYRİ ($)

Başvuru yılı Katılım yılı 2004 sonu

Yunanistan 1.500 (1975) 5.000 (1981) 14.038

Portekiz 1.814 (1977) 6.100 (1986) 17.110

İspanya 2.732 (1977) 8.036 (1986) 22.300

Türkiye 1.349 (1975) .................... 4.128