Depodan çıkan ‘Menderes’

10 ay önce başlayan çalışmalarda 27 Mayıs 1960 darbesi sonrasında yok edilmek istenirken saklandığı öne sürülen Adnan Menderes’in 36 kutu filmi bulundu. Türkiye’de dönüm noktası pek çok olaydan en etkili kişilere kadar 450 bin kare fotoğrafın bulunduğu BYEGM fotoğraf arşivi, Hürriyet’e açıldı. BYEGM’nin Görsel Hizmetler Birimi’nin yürüttüğü projeyle dijital ortama aktarılmaya başlanan filmlerin 350 bin karesi tarandı. Fotoğraflar, internet üzerinden kamuoyunun erişimine de açılacak.

KARELERİ KURTARAN GİZLİ KAHRAMAN

Cumhuriyetin ilk yıllarından günümüze kadar ülke idaresinde görev alan cumhurbaşkanlarından bakanlara önemli isimlerin fotoğrafının da yer aldığı BYEGM arşivinde Menderes’e ait karelerin farklı bir hikâyesi var.
Fotoğraflar, yaklaşık 53 yıl sonra bir depoda bulundu. Edinilen bilgiye göre, 27 Mayıs sonrasında kurumdaki Adnan Menderes’e ait tüm filmlerin yok edilmesi emredildi. Ancak bir görevli, Menderes’in fotoğraflarından yaklaşık bin kareyi, 36 film kutusuna koyarak daha büyük bir kutu içerisinde BYEGM deposunda bir yerde sakladı. Fotoğrafları kimin sakladığı bilinmiyor.

BYEGM’nin taşınması sırasında birkaç yıl önce depolar temizlenirken üzerine çuvallar atılmış, örümcek ağlarıyla kaplı kutuyu, foto film şubesi çalışanları buldu. Merakla açılan kutudan çıkan filmlerse kurumda büyük bir heyecana yol açtı. Kimyasal işlemlerden geçirilerek temizlenen filmler, envantere kaydedilerek arşive alındı. Başbakanlık Basın-Yayın Enformasyon Genel Müdürü Murat Karakaya, “Ülkemiz özellikle siyasi hayatının görsel hafızasını teşkil eden fotoğraflar var arşivimizde. Bu arşivi farklı bir platforma taşıyoruz. Proje tamamlandığında bu envanterin bibliyografik bilgileriyle birlikte araştırmacıların ve ilgililerin kullanımına sunulması planlanıyor. Bu dijital fotoğraf arşivi internet üzerinden kullanıcılara, kamuoyuna açılacak” dedi.

45 DAKİKALIK KRALİÇE ZİYARETİ

Arşivde taranan filmler arasında İngiltere Kraliçesi II. Elizabeth’in 1961’de yaptığı ilk ziyaretten kareler ve Boğaziçi Köprüsü’nün yapımından fotoğraflar da var. Kraliçe Elizabeth’i, Esenboğa Havalimanı’nda Milli Birlik Komitesi Başkanı Cemal Gürsel karşılamış.