Sağlığınızı planlayın

Doğru ve anlaşılabilir bir içerikle okuyucuya ulaştırılınca, oldukça eğitici olan sağlık haberlerinin yeterince filtre edilmeden kullanılmaları halinde birer ‘endişe bombaları’na dönüşmeleri de mümkündür.

SAĞLIĞINIZA nem vermeli, onun en değerli hazineniz olduğunu unutmamalısınız. Sağlığınızı gözünüz gibi korumalı, kendinize iyi bakmalısınız. Ama en az bunlar kadar önemli başka şeyler de var! Sağlığınızla ilişkili endişeleri fazla abartmamalısınız. Sağlığınızın korunup güçlendirildiğinde sizi hastalıklardan koruyacağına odaklanmalı, korumanın tedaviden daha güvenli, ucuz ve garantili olduğundan kuşku duymamalısınız. Sağlık risklerinizi doğru belirlemeye, risk azaltıcı planları bilinçli yapmaya, bu planları profesyonel bir tıbbi destek gözetiminde uygulamaya çalışmalısınız. Sağlık risklerinizi doğru belirler, yaşamınızdan bir bir ayıklarsanız, hayat tarzınızda gerekli değişiklikleri yapıp profesyonel bir destek alırsanız, endişelerden uzak, keyifli ve eğlenceli bir yaşam kurmanız da, hayat kalitenizi arttırmanızda çok kolaydır.

SAĞLIK HABERİ OKURKEN

Oldukça rahatlatıcı ve güven verici bu sıcak yaklaşımın bile sizi hastalanma endişesinden yeterince uzaklaştıramayacağını biliyoruz. Eğer sizin için yararlı ve doğru konularda endişeleniyor ve endişelenme dozunuzu abartmayıp onları erken ve doğru çözümler üretmenin araçları olarak kullanıyorsanız bunların ‘faydalı endişeler’ veya ‘olumlu stresler’ olduğunu da düşünebilirsiniz. Sorun sadece dozu iyi ayarlamada, nerede duracağınızı iyi bilmekte! Biz sizi doğrudan ilgilendiren veya sağlık bilincinizi güçlendiren haber ve bilgiler üzerinde durmanızı öneriyoruz. Size gerekli olmayan, çelişkili, yanıltıcı, üzüntü kaynağı olomaktan öte anlam taşımayan haberleri atlamanızda zarar yok! Dünya basınını olağanüstü meşgul eden, televizyonlarda birinci haber, gazetelerde sürmanşet olan bir sağlık haberi, sizin için oldukça önemsiz ve anlamsız olabilir: Sarı humma salgınına, Gaucher hastalığının genetiğine ilişkin bir haber sizi ilgilendirmeyebilir.

YANILTICI DA OLABİLİRLER

Sağlık haberlerinde çok sık kullanılan 3-4 çeşit yanlış yaklaşım var: Muhtemel bazı risklerin kesinleşmiş riskler gibi rapor edilmesi, henüz başlangıç safhasında olan bir araştırmanın ön sonuçlarının nihai raporlarmış gibi açıklanması ve olası risk faktörleri ile bazı hastalıklar arasındaki kuşkulu ilişkilerin kesinmiş gibi sunulması ilk akla gelenler. Hayvanlar üzerinde yapılan bazı çalışmalara dayanarak henüz ön deneme safhasında olan bir ilacın şeker hastalığı veya kanseri tedavi edebileceği duyurulup milyonlarca insanda gereksiz bir umut oluşturulabilmektedir. Ya da bazı ön laboratuvar verilerine dayanılarak milyonlarca insanın kullandığı bazı ilaçların zararlı olabilecekleri iddiasına çok erken ve gereğinden fazla yer verilerek gereksiz tereddütler ve korkular yaratılabilmektedir.

TEMEL SAĞLIK SORUNLARI

Araştırmalar, sağlık konusundaki endişelerin özellikle yaşamı tehdit eden temel problemler üzerinde yoğunlaştığını gösteriyor. Kalp-damar hastalıkları, kanser, bellek sorunları, hipertansiyon gibi yaşlılık ve yaşlanmayla ilişkili sağlık haberleri büyük ilgi görmektedir. Beslenme, egzersiz, diyet, gebelik, kadın sağlığı gibi sorunlar ve çözümlerine ilişkin haberler de bunları izlemektedir.

Yanıltıcı ya da gereksiz yere endişe kaynağı olabilen bazı sağlık haberlerinden nasıl kaçınacak, bu haberlerin sağlığınızı bozmanızdan nasıl korunacaksınız? Bu haberleri ve bilgileri sağlığınızı geliştiren, koruyup güçlendiren ‘akılcı uyarılar’ haline nasıl getirecek ve nasıl kullanacaksınız?

ÖNCELİKLER NE OLMALI

Sigarayı ve alkolü bırakmak, ideal vücut ağırlığını sürdürmek, yeterli ve dengeli beslenme alışkanlıkları edinip düzenli egzersiz konusuna ilişkin haberlere odaklanmak öncelikleriniz olmalıdır. Okuduğunuz haberleri, edindiğiniz bilgileri yaşamınıza uygularken sağlık danışmanınızla konuşmalısınız.

Eğer bu haberler sizi henüz bilmediğiniz ya da bugüne kadar önemsemediğiniz kolesterol ve kan basıncı ölçümlerinin ne zaman, ne sıklıkla yapılacağı, pnömoni ve grip aşılarının hangi yaşlarda önemseneceği, sağlık riskini azaltıcı testler veya desteklerden nasıl yararlanılacağı konusunda uyarıyorsa bunları ‘yararlı endişeler’ ve ‘tatlı telaşlar’ olarak değerlendirin. Sağlık haberlerinin sizde oluşturabileceği gereksiz bazı endişelerle, kullandığınız ilaçları, uyguladığınız tedavi yöntemlerini doktorunuzla konuşmadan değiştirmeyin, ama yeni ve önemli bulduğunuz bazı bilgileri not alıp doktorunuza aktarmayı ve varsa sorularınıza yanıt aramayı önemseyin.

HATIRLATMA

RİSK ANALİZİ ÖNEMLİDİR

Geçen hafta çok sevilen, çalışkan, dürüst ve üretken bir belediye başkanımızı, genç ve yetenekli bir politikacımızı kaybettik. Çok şey yazıldı ve söylendi bu ‘zamansız ve erken ölüm’ üzerine. Eksik kalan, bu olayın önemli bir konuda yeni bir hatırlatıcı olduğu idi.

Rahmetli Ahmet Piriştina’nın zamansız kaybı, muhtemelen bir ‘kendine iyi bakmama, sağlık risklerini belirleyip yaşamdan bir bir uzaklaştırmama, endişe-stres-üzüntü üçlemesinin yoğunlaşıp amansız bir tehdit haline gelebileceğini önemsememe’ sendromudur. Bir kaç ay evvel yaptığı bir söyleşide ‘Babamın öldüğü yaştayım’ diyen güzel insanın babası da kalp krizi veya inmeden vefat etmiş olabilir mi sorusu birkaç gündür hep aklımda!

Çok çalışıp az dinlenen, stresi yoğun bir görevi uzun süredir üstlenmiş ve fazla önemsemiş olduğu, kuşkusuz her insanın sağlık risklerini dikkatlice araştırmasında, genetik mirasının ona ne gibi olumlu ya da olumsuz yetenekler yüklediğini tetkik edip gerekli incelemeleri yaptırmanızda yarar var.

HAFTANIN ÖNERİSİ

Olumlu düşünün

Olumlu düşünmenin sağlığınızı koruyup güçlendiren, beden ve ruhunuzu gençleştiren o müthiş gücünden yararlanmayı hiç denediniz mi? Olumlu düşünmek; baş eğmek vey kabullenmek değil tevazudur, yalınlıktır. Olumlu düşünmek bazen ‘Bu da geçer’ diyebilmek ve sonra da gelecek için daha iyi bir hazırlıktır. Daha çok gülümseyin, daha fazla neşeli olmaya çalışın. Sinirli, üzgün ve moralsizken bile yeni parantezler, güzel ufuklar açın.

Hayatınıza daha fazla kahkaha ekleyin. Olumlu düşünceler yaratmayı kolaylaştıran fırsatlara zaman ayırın. Kendinizle daha çok baş başa kalmayı deneyin. İnanç dünyanızı zenginleştirin. Meditasyon yapın.