Fenerbahçe-Galatasaray maçına polis nasıl hazırlanmalıydı?

İki uçakta bulunan toplam 747 kişiden 647 kişi yanarak hayatını kaybediyor.

100 kişi uçaklar yanmaya başlamadan önce (bir dakikalık süre içerisinde) uçaktan çıkmayı başararak hayatını kurtarıyor.

Peki neden bu 100 kişi kaçmayı başarıyor da diğerleri başaramıyor?

Bunu merak eden araştırmacılar bu kişiler ile mülakat yapıyor ve durumu açıklayan bir tek sebep buluyorlar: bu kişiler tehlike anında ne yapacaklarına önceden karar vermişler.

Çoğu yolcu çarpışma sırasında ne yapacağını bilmeden şok olmuş bir şekilde yerinde otururken, bu kişiler harekete geçiyor ve uçak patlamadan önce kendilerini dışarıya atıyor.

Yani, kriz anında tam olarak nasıl davranacaklarını biliyorlar.

SPORDA KRÄ°Z

Michael Phelps, 4 altın madalya kazandıktan sonra 5. yarış için havuza atlar atlamaz, gözlüklerinin içine su kaçıyor.  Hiçbir şey göremiyor ama ona rağmen yarışı birincilik ile bitirip altın madalyayı kazanıyor.

Gazeteciler bunu nasıl başardığını sorduklarında, benim için çok alışılmış bir durumdu, diyor.

Çünkü Phelps, böyle bir duruma karşı hazırlıklı olmak için 2 yıl boyunca gözleri kapalı antreman yapıyor.

Yani Phelps, kriz anında tam olarak nasıl davranacağını biliyor.

MAÇA DÖNERSEK

Kriz yönetimi, daha önceden pratik yapmayı ve kriz anında yapılacakları bir prosedüre bağlamayı gerektiriyor.

Fenerbahçe ve Galatasaray maçında ortaya çıkan duruma yapılan müdahale o anda karar verilmişe benziyor. Öyle bir izlenim bırakıyor.

Kriz durumunda karar verme yetisi zayıfladığı için, pratiği yapılmış ve alışkanlık haline dönüştürülmüş davranışlar daha etkili  sonuç veriyor.

TOPLULUK PSÄ°KOLOJÄ°SÄ°

Irak’ta ortayan çıkan isyanlar araştırıldığında, ortaya hep aynı yapı çıkıyor.

Kalabalık toplanıyor, sloganlar atılıyor ve 2 saat kadar bekleniyor. Bu bekleme sırasında seyyar satıcılar geliyor ve seyyar satıcılar geldikten sonra insanlar yiyecek alıyorlar ve sonra birisinin taşkınlığı ile isyan başlıyor.

Durumu analiz eden sosyal bilimciler şunu farkediyor. Bütün bu süreçte kaynama noktası seyyar satıcıların alana gelmesi oluyor.

Çünkü seyyar satıcıların gelmesi uzun süre orada bulunulacağının sinyalini veriyor.

Bu analiz güvenlik güçlerine veriliyor. Bu bilgiden sonra güvenlik güçleri bu
tür durumlarda seyyar satıcıların alana girişini engelleyerek birçok isyanın önüne geçiyor.

Buna aslında dönüşü olmayan nokta da diyebiliriz. Seyyar satıcıların gelmesi dönüşü olmayan nokta oluyor.

Bunun hayatımızda da gözlemleyebiliriz.

Örneğin kilo alan bir kişi, kısa zamanda kilo vermez ve dönüşü olmayan noktaya ulaşırsa, o noktadan sonra kilo vermesi zorlaşıyor.

MAÇA DÖNERSEK

Maç sonrası yaşanan olayları hemen ortaya çıkmıyor, belirli bir zamana yayılıyor.

Bu tür olaylarda öfkenin isyana döndüğü anlar, yani kaynama noktaları ya da dönüşü olmayan noktalar, analiz edilse, bu olayların gidişatı tahmin edilebilirdi.

Etkili bir önleyici müdahale ile de olaylar başlamadan bitirilebilirdi.

Özellikle polisin Galatasaray takımının oyuncularını orta sahada hemen koruma altına alması, kalabalığa ÅŸiddetin beklenilen bir tepki olduÄŸu mesajını veriyor.Â
Kitle de şiddet gösterme hakkını kendinde buluyor.

Bundan sonra benzer olaylar ile karşılaşmamak için; polis, kriz dönemlerinde uygulanması gereken prosedürleri adım adım yazabilir ve sosyal taşkınlıkları analizi edip yapılarını çıkartabilir.

Bu iki yöntem çok daha sağlıklı sonuç verecektir.

Tartışmalar için www.facebook.com/bolatozgur ve www.twitter.com/ozgurbolat adresindeyim