Saz eseri dinler misiniz?

Peşrevler, semailer. Acaba bunlara longaları dahil edeyim mi?
Fasılların başında peşrevler çalınır, sonunda semai ile fasıl biterdi.
Ben bugün radyolarda, televizyonlarda saz eserleri programlarına rastlayamıyorum.
Bu durumdan şikâyetçiyim. Çünkü sazlar sadece ses sanatçılarına eşlik edermiş sanılıyor.
İstanbul Radyosu’nda ünlü saz sanatçılarının da çaldığı saz eserleri programları vardı.
Fasıllarda peşrev ve semaileri dinlerdim.
Yıllar önce İstanbul Radyosu’nda, üç saz eseri programını kaçırmazdım.
İcracılar Nubar Tekyay (keman), Ercüment Batanay (tanbur), Enise Can (keman), Fulya Akaydın (piyano), Fevzi Arslangil’den (piyano) oluşurdu.
Tekyay-Batanay ikilisinin tam kayıtlarına sahip olduğum için kendimi şanslı bir müziksever olarak görüyorum. Bence bütün bu kayıtlar CD’ye alınmalı, herkes bu CD’leri dinlemeli.
Şimdi sadece bu icraları TRT’de dinleyebiliyorum.
Son yıllarda Yansımalar, ilgiyle, sevgiyle, beğenerek dinlediğim CD’ler çıkarıyorlar.
Özellikle Birol Yayla (tanbur) ile Şenol Filiz’i (ney) ve Dilek Türkan (ses), Derya Türkan (kemençe), Murat Aydemir (tanbur), Cengiz Onural’dan oluşan İncesaz’ı da anımsatayım.
Göksel Baktagir (kanun), Yurdal Tokcan (ut) çok dinlediğim iki sanatçı.
Elbette, yeni icracılar kendi bestelerini seslendiriyorlar ama başka besteleri de çalıyorlar.
Batılı sanatçıların tek tek CD’leri de çıkmalı. Çünkü hepsinin üslubu öğrenilmeli, aralarındaki farkın zevkine varmalı.
Saz eserlerine, oda müziği denilebilir mi? Bunu da ayrıca değerlendirmek gerektiğine inanıyorum.
* * *
DİSKOTEĞİMDEN Nevzat Sümer Yorumuyla Saz Eserleri’ni dinlerken, belleğimde kalanları sıraladım.
İstanbul Klasik Türk Müziği Orkestrası seslendiriyor saz eserlerini.
İkinci başlığı şu: XVII. Yüzyıldan XX. Yüzyıla Peşrevler, Saz Semaileri, Sirtolar.
6 CD’den oluşan albümün başında, Sümer’in saz eserleriyle ilgili bir de yazısı var. Nevzat Sümer bu önemli yazısında Türk müziğine dair yaygın yanlış bilgileri değerlendirirken, doğrusunun ve olması gerekenin ne olduğunu, izah ediyor...
“Peşrevler insanı ve hayatı anlatan ve insana özgü bin bir çeşit duyguyu dile getiren eserlerdir. Derin anlamlar ve yüce duygular taşıyan bu eserler anlatılan konusuna göre kâh muhteşem, debdebeli ve vakarlı, kâh ağır ve dindar, yerine göre ateşli, coşkulu ve heyecanlı bazen tatlı ve latif genelde ise ince, zarif ve kibar bir eda sürdürürler. Bilgece anlatırlar. Bu özellikleri ile Türk musikisinin güçlü ve zengin anlatımını da yansıtmış olurlar.
Saz semaileri saz eseri formunun ikinci önemli türüdür. Hayli eski formdur. Klasik faslın son eseridir. Canlı musiki parçalarıdır. Semailerde birkaç istisna dışında hep aynı usul (aksak semai) kullanılmıştır. Son haneleri farklı usullerle yapılmıştır. Bu haneleri genellikle daha hareketlidir. Saz semaileri de peşrevler gibi istenilen her makamdan bestelenir. Adını aldığı makamın özelliğini taşıyan bu eserlerde çeşitli makamlarla ustalıklı geçkiler de yapılmıştır.”
* * *
SAZ eseri dinlemenizi salık veririm.
Türk müziğinin önemli, güzel, etkileyici bir formudur.
Pazarınızı çeşitlendireceğine kuşkum yok.