İlgi çekecek bir seminer: Duyguların Kültürel Tarihi

Adı; “Modernite Öncesinde Duyguların Kültürel Tarihi”.
Organizasyonu Tülay Artan (Sabancı Üniversitesi) ile Mehmet Kalpaklı (Bilkent Üniversitesi) gerçekleştirdi. 1 Ekim 2011’de sonuçlanacak kongre, dünyada ikinci kez yapılıyor.
2008 yılında İsveç’te Umea Üniversitesi’nde yapılan kongrenin ilgi çekmesi üzerine, aynı konuda İstanbul’da da bir kongre düzenlenmesine karar verildi.
Bu kongrede iki Türk üniversitesinin yanı sıra, University of Washington (Seattle) ve Umea Üniversitesi’nin de Modern Dönem Öncesi Duyguların Kültürel Tarihi Çalışma Grubu’nun da (CHEP), ortak katkıları var.
* * *
KONGRENİN içeriği, özü konusunda yapılan açıklama bu özgün çalışmalar konusunda bizi bilgilendirecektir:
“Kongrenin ana teması Doğu’da ve Batı’da Duygular. Duyguların tarihi bugüne kadar ağırlıklı olarak Batılı ve Avrupalı bakış açısıyla ele alınmıştır. Bu konuda Türkiye’de ilk kez bir kongre düzenleyerek batıdan ve doğudan araştırmacıların bir araya gelmelerini, gelecekte karşılaştırmalı ve çok kültürlü analizlerin geliştirilmesi üzerinde tartışmalarını amaçlıyoruz. Duyguların kültürel tarihinin her yönüne değinen, olabildiğince farklı disiplinlerden ve yaklaşımlardan çalışmalara yer verecek olan etkinlikte  tarih, düşünce tarihi, sanat, edebiyat, müzikoloji, siyaset, felsefe, kültürel antropoloji, din ve toplumsal cinsiyet alanlarından pek çok çalışma sunulacak. Toplantı çerçevesinde Umea’da irdelenen kapsamlı temaların üzerinde durulacak. Tarihsel kavram olarak duygular, dini ve siyasi bağlamlarda duygular, duyguların ve duygu ifadelerinin görsel yansımaları, müzik ve duygular, toplumsal cinsiyet açısından duygular, sağduyu, duygusallık, aşk, hüzün ve umutsuzluk gibi konuların yanı sıra duyguların kültürler arası yansımaları (Doğuluların ve Batılıların birbirlerinin duygularını yansıtması), duygular ve kültürel kimlikler, çok kültürlü ve karşılaştırmalı yaklaşımlar ele alınacak.”
* * *
DAVETLİ konuşmacı William Reddy’nin konu başlığı sanırım, kongrenin çıkış noktasını özetliyor:
“Hissiyatın Ötesinde: İnsanın Tepkilerinde Ne Değişti, Ne Aynı Kaldı?”
Tebliğlerden birkaçının adını vereceğim. Kişisel bir seçim bu. Bence hepsi takip edilmeli...
María Dolores Tena Medialdea - Karnaval Kuramı ve Osmanlıda Dans
Mehmet Kalpaklı & Özden Mercan - 1453ün Duygusal Yansımaları: Doğu ve Batı
Selim Kuru - Züleyha’nın Hisleri: Osmanlı Edebiyatında Yusuf ile Züleyha Hikayelerinde Aşk ve Şehvetin Zıt Hisler Olarak İfadesi
Michael D. Sheridan - Harikulade ve Acayip Biçimler: Evliya Çelebinin Seyahatnamesinde Merhamet, Hakaret ve Grotesk
Feray Coşkun - Osmanlı Coğrafya Metinlerinde Hayret İfadesi Olarak Acayib ve Türevleri
Özlem Kumrular - DON QUIJOTEde Mağribiler/Moriskolar için Duyulan Çelişkili Hislerin Yansımaları
Olga Vyshegorodtseva - “İnleyen kervan” ve “zar eyleyen bülbül”: Modern Dönem Öncesi Anadolu Alevi Cemaatinde Bireysel ve Kitlesel Hüzün
Tülay Artan - Aşk ve Kıskançlık Mektupları: Osmanlı Sarayından Mahrem Fısıltılar
Zeynep Altok - On Altıncı ve On Yedinci Yüzyıl Osmanlı Şuara Tezkireleri ve Duyguların Yazı Alanından Dışarı İtilmesi
* * *
DUYGULARIN tarihi, bireysel açıdan da, toplumsal açıdan da, hatta siyasal açıdan da birçok konuya, kurama, insanlar arası ilişkilere açıklık getirecek bir yaklaşım.
Elbette kültürel tarih, buna daha bilimsel, daha edebi olarak bakıyor, kitaplarla, eserlerle tarihin akışı içinde değerlendiriyor. Ancak inanıyorum ki, yapılacak çalışmalar, saptamalar, belgelerin ve bilgilerin doğrultusunda varılacak sonuçlar, okuduğum birçok esere düzeltme ya da ekleme yapmak gereğini doğuracaktır.
Kendi merceğimden baktığımda, birçok yapıtı değerlendirirken, arkasında duyguların tarihini arayacağım. Bildiriler kitap haline geldiğinde, hemen okuyacağım. Kongredeki konuşmalar İngilizce yapılacak olsa da Türkçe baskısı da olacak.
* * *
DAHA fazla bilgi edinmek isteyenler, seminer web sitesini ziyaret edebilirler:
http://www.chep2011.bilkent.edu.tr