Eğitim sistemimiz karne aldı (2)

Bugün raporun önemli gördüğümüz diğer çarpıcı saptamalarıyla devam ediyoruz:
İLKÖĞRETİMDE İŞLER İYİ (+)
ERG’nin raporu, Türkiye’nin ilköğretim çağındaki çocukların eğitime katılmaları alanındaki sorunun artık büyük ölçüde çözüme kavuşmuş olduğunu gösteriyor. Rapor, daha önce kaydedilen olumlu gelişmelerin geçen yıl da devam ettiğini belirtiyor. Örneğin, 2009-2010 döneminde yüzde 98.2 olan net okullulaşma oranı 2010-2011’de yüzde 98.4’e yükselmiş. Kız ve erkek öğrenciler arasındaki eşitsizliğinin de çok büyük oranda kapandığı gözleniyor. Ancak konu devamsızlık olduğunda göze çarpan bir artış söz konusu. ERG, çocukların devamlılığının sağlanması açısından başlatılan “serbest etkinlikler” uygulamasının sorunlara rağmen genelde olumlu sonuç verdiğini belirtiyor.
ORTAÖĞRETİMDE KARIŞIK TABLO (+), (-)
Ortaöğretimdeki okula kayıt oranlarına bakıldığında, son bir yıl içinde yine önemli bir ilerleme gözleniyor. 2009-10 öğretim döneminde ortaöğretimde net okullulaşma oranı yüzde 65 iken bu oran 2010-11 döneminde yüzde 69’a yükselmiş.
Buradaki artış yönelişine rağmen cinsiyetler arası farklılıklar sürüyor. Erkeklerde yüzde 72 olan okullulaşma oranı kızlarda 66’ya düşüyor. Keza, bölgeler arasında büyük bir dengesizlik söz konusu. Bu kategoride okullulaşma ülkenin batısında yüzde 90’lara çıkarken, doğusundaki illerde 30’a kadar düşebiliyor.
Buradaki düşündürücü bir başka bulgu, devamsızlık oranlarının da oldukça yüksek düzeylerde seyrediyor olması. 2009-2010 dönemi verileri, genel ortaöğretimdeki her 100 öğrenciden 44’ünün 20 gün ve daha fazla devamsızlık yaptığını gösteriyor. Ayrıca, ortaöğretimde okulu terk ya da ilişiğin kesilmesi de hala önemli bir sorun olmaya devam ediyor. Bu oran erkek öğrencilerde yüzde 10.2, kızlarda ise 5.9.
ERG raporu, ortaöğretimdeki Anadolu liseleri ile genel liseler arasındaki program farklılıklarının önemli ölçüde ortadan kalkmasından olumlu bir şekilde söz ediyor.
ÖĞRETMENLER KONUSUNDA TEHLİKE ÇANLARI (-)
Raporun en detaylı işlediği konulardan biri öğretmenlerin durumu. Buradaki en önemli saptamalardan biri, Türkiye’de “OECD ülkelerine kıyasla çok daha genç ve az deneyimli öğretmenlerin görev yapıyor” olması. ERG, “izlenen öğretmen politikalarının öğrencilerin artan ve değişen ihtiyaçlarını karşılayabilecek şekilde güçlendirmekten uzak olduğunu” vurguluyor.
Öğretmen “adaylarının seçiminde de dünyadaki eğilimlerin tersine bir çizgide hareket edildiği, hizmet öncesi eğitimindeki yaklaşımın günün gerekleriyle çeliştiği, mevcut modelin öğretmenlerin eğitimi açısından tatmin edici sonuçlar vermediği” de raporun bu bölümdeki saptamaları arasında. Keza, uygulanan kura yönteminin de “öğretmenlerin nitelik sorununu derinleştirdiği” vurgulanıyor. Son olarak, öğretmenlerin meslek içi eğitimleri başlığında da “acil” koduyla deyim yerindeyse alarm zilleri çalıyor ERG raporu.
RAPORDAKİ ÖNERİLER
Raporda eleştirel bir şekilde söz edilen daha pek çok konu var. Milli Eğitim Şurası’nın işlevinin zemin kaybettiğine ilişkin değerlendirme bunlar arasında sayılabilir. Ayrıca, hükümetin büyük önem atfettiği teknolojinin ilkokullarda yaygın kullanımını hedefleyen Fatih Projesi’nin yöntemine ilişkin ciddi çekinceler de belirtiyor rapor.
ERG, raporun sonunda sorunların çözümüne ilişkin bir dizi somut öneriye de yer veriyor. Bu fasılda “Öğretmenler ve öğretmen politikaları” eğitim reformunun ilk önceliği olarak sıralanıyor.�
Ayrıca, yeni anayasada Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersinin zorunlu bir ders olmaktan çıkartılması ve “ülkede konuşulan dillerin örgün eğitimde kullanılabilmesinin önündeki engellerin kaldırılması” gibi öneriler de dikkat çekiyor.
Eğitim alanındaki sorunları önemseyen herkesin bu değerli çalışmayı okumasında yarar var.
Not: Rapora internette http://erg.sabanciuniv.edu adresinden erişilebilir.