Bir ses hazinesi

TÜRK müziğini sevenler, onu bilenler, bilmek isteyenler, öğrenme açlığı çekenler, iyi Türk müziği yapıtlarını dinlemeyi arzulayanlar, bütün kuşaklar, ama özellikle genç kuşaklar için bir ses hazinesi yayınlandı: 6 DVD’lik Dârü’l-Elhân Külliyatı’ndan söz ediyorum. Artık bu ses hazinesini evinizde dinleyebileceksiniz.

Önce bu musiki topluluğu hakkında Gönül Paçacı’nın yazısından kısa bir bilgi vereceğim:
“Türkiye’de kurulan ilk resmi musiki okuludur. Fikir babasının Abdülkadir Töre; isim babasının ise Ali Ekrem Bolayır oldukları bilinmektedir. ‘Dârü’l-elhan’ kelimesi  ‘nağmeler evi’ veya ‘nağmeler kapısı’ anlamına gelmektedir.
Dönemin İstanbul Belediye Başkanlığı olan İstanbul Şehremaneti’ne bağlı olarak 1914’te kurulan ve ilk milli tiyatro okulumuz olan Dârülbedayi’nin musiki kolu Dârü’l-elhan’a altyapı oluşturan bir kurumsal kimlik niteliği taşıyordu ve tiyatronun yanı sıra Türk ve Batı musikilerini bir araya toplayan ilk ulusal konservatuvardı.
‘Dârü’l-elhan’ın kuruluş amacı, musiki sanatının bilimsel bir yolla eğitim ve öğretimi, eski Türk bestekârlarına ait klasik eserlerin yayımlanması ve yeniden tanıtılarak canlandırılması olarak özetlenmişti. Dört yıl süreli eğitim programında Türk musikisi ağırlıklı olarak nota, solfej, ilahi ve ayin-i şerif gibi derslerle ney, tambur, keman, ut, kanun, lavta, kudüm, santur ve def gibi çalgıların öğretiminin yanı sıra gınâ (şarkı söyleme) eğitimi yer almış, bunlara arp, viyolonsel, alto ve piyano ile genel musiki tarihi, armoni gibi Batı musikisi dersleri de eklenmişti.”
* * *
İSTANBUL 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı ile Türk Musikisi Vakfı’nın ortaklaşa hazırladığı projenin yönetmenliğini; Mehmet Güntekin - Ertuğrul Karabulut üstlenmiş.
Bu önemli projeye emek verenlerin adını öğrenmelisiniz: Ritim ve solist: Mustafa Doğan Dikmen, keman Kemâl Caba, kanun Bekir Rehâ Sağbaş, ud Ömer Şatıroğlu,  viyolonsel Uğur Işık. Işık, aynı zamanda müzik yönetmenliğini de yapmış.
Mustafa Doğan Dikmen’in Bu Çalışma Hakkında başlıklı yazısı, projenin oluşum süreci, notaların basım özelliği konusunda ayrıntılı bilgi veriyor. Önemli yazıdan gerekli gördüğüm bölümleri aldım: “Dârü’l-elhan yayımı olan 180 fasikül (199 adet sözlü eser; 60 adet saz eseri) eserin seslendirilmesi projesi; yazılan ne ise onun icrâsı esasına dayanmaktadır. Eski Türkçe okuyup yazabilmek bana bu notaların güftelerini okuma imkanı verebileceği için bu konudaki çalışmalarımı sabırsızlıkla sürdürdüm.
Ve yine o günlerde Dârü’l-elhan yayımı fasiküllerinin, Türk müzik sanatının korunup saklanması adına sesli kayıt altına alınması zarureti düştü aklıma; işte bugüne kadar hep bunun hayalini kurdum... Ve Mehmet Güntekin bu proje için beni inançla destekledi. Bugün bu eserlerin seslendirilmesi, hem orijinal yayımının basımı sureti ile özel arşivlerden çıkarak herkesin istifadesine sunulması, hem de notaların bugün kullanılan sistemle yazılarak musikişinasların icra edebilecekleri hale getirilmesinin onuru başlangıçta Mehmet Güntekin’e aittir.
Projenin gerçekleştirilmesi için talebelik yıllarından dostum ve bir müzisyen olarak aynı dili konuşabildiğim, Türk musikisinin en önemli viyolonselisti Uğur Işık’ın projeye hem saz sanatçısı hem de yönetmen olarak katkıları hiç tartışılmaz. Bana ve projemin önemine inanan, her zaman yanımda ve desteğim olan Uğur Işık dostuma da bu meyanda teşekkür borçluyum.”
Dikmen’in verdiği teknik bilgiler, müzik yazarları, eleştirmenler ve icracılar için ayrıca önem taşımaktadır.
* * *
DÂRÜ’L-ELHAN KÜLLİYATI üzerine daha yazacağım.
Yazarın Tüm Yazıları