Doktorlara dokunmayın ki hastalarla ilgilenebilsinler

Anayasa Mahkemesi karar verdi, yürürlükte olan yasalar ortada, ısrarla “muayenehane açardı  açamazdı” tartışmaları yapılıyor.
Doktorlar da bu gerilimli ortamda, hastalarıyla ilgilenirken kafaları karışıyor ve dikkatleri dağılabiliyor. Kuşkusuz, her meslek grubunda olduğu gibi, doktorların arasında da eleştirilecek olanlar var. Ancak, bunu genelleştirmek doğru değil.
YASALAR ORTADA
1) Anayasa Mahkemesi’nce, YÖK Yasası’nın 36. maddesindeki yasaklamanın iptali üzerine, üniversitelerde görevli doktorların muayenehane açmalarına Bakan dahil, kimse itiraz edemiyor.
2) Üniversite dışındakilere gelince; halen yürürlükte olan, 1928 Tarih ve 1219 sayılı “Tababet Şuabatı San’atının Tarzı İcrasına Dair Yasa” var. Bu yasayı değiştiren Tam Gün Yasası’ndaki yasaklayıcı kural, Anayasa Mahkemesi’nce iptal edildi.
3) Dün Milliyet’te Fikret Bila’nın köşesinde de okuduğunuz gibi, Anayasa Mahkemesi Eski Genel Sekreteri Bülent Serim, çok net bir şekilde “1219 sayılı yasa hangi hastanede çalışırsa çalışsın, tüm hastanelerde çalışan doktorları kapsadığına göre, devlet hastanelerinde çalışan doktorların da muayenehane açma veya açmış olanların sürdürme hakları olduğunu” ifade etti.
4) Tüm doktorları ilgilendiren 1219 sayılı Yasa’daki 12. maddenin kaldırılan ibaresinde “Tabip, diş tabibi ve uzman doktor, aşağıdaki bentlerden (yani 1. Kamu kurum ve kuruluşları 2. Sosyal Güvenlik Kurumu 3. Özel sağlık kurum ve kuruluşlarından) yalnızca birindeki sağlık kuruluşlarında mesleği icra edebilir” deniliyordu. Anayasa Mahkemesi “bentlerden yalnızca birindeki” ibaresini iptal ederek metinden çıkardı. Bu da tabipler, diş tabipleri ve tıp doktorlarının her üç bentteki kurumlarda aynı anda çalışabileceği anlamına geliyor. Söz konusu madde kamuda istihdam edilen tüm doktorları kapsıyor.
Özetle, mevcut yasalara göre doktorların muayenehane açmaları ve sürdürmeleri konusunda yasal bir engel yok.
DOKTORLARA ZORUNLU SİGORTA
Bu arada, gözden kaçan bir nokta var. Doktorların zorunlu mesleki mali sorumluluk sigortası, Anayasa Mahkemesi’nce iptal edilmedi.
30 Temmuz 2010’a kadar bu sigortanın yaptırılması gerekiyor. Bu konudaki yönetmelik henüz yayımlanmadı. Sigorta yaptırmayanlara kişi başına 5 bin TL idari para cezası kesilecek.

Memurlar da iş bitimi başka yerde çalışabilir mi

TAM GÜN Yasası ve sonrasında ortaya çıkan gelişmeler, devlet memurlarının da çalışma saati bitiminde çalışıp çalışmayacağı tartışmasını beraberinde getirdi.
Devlet Memurları Kanunu’nun 28. maddesinde, memurların; Türk Ticaret Kanunu’na göre (tacir) veya (esnaf) sayılmalarını gerektirecek bir faaliyette bulunamayacakları, ticaret ve sanayi müesseselerinde görev alamayacakları, ticari mümessil veya ticari vekil ya da kollektif şirketlere ortak veya komandit şirketlere komandite ortak olamayacağı, belirtiliyor.
Ancak serbest meslek icrasıyla ilgili bir yasaklama yok. Serbest meslek kazancı, elde ettiği gelir; nakdi sermayeden çok mesleki bilgi ve ihtisasa dayalı olan kişilerin kendi nam ve hesabına çalışarak elde ettiği kazançtır. Örneğin doktor, avukat, mimar, sanatçının geliri gibi.
Bu duruma göre, devlet memurlarının ticari faaliyeti yasaklandığı için çalışma saatleri dışında (ilgili kanunlarda aksine özel hüküm bulunmadığı sürece), ticari faaliyet sayılmayacak işlerin yapılması (örneğin bir öğretmenin özel ders vermesi, mimarın proje hazırlaması, doktorun muayenehane açması) mümkün gözüküyor.