İnsana suç işleten kimdir?

‘‘İNSANA suç işleten kendisi midir, toplum mu?’’

13 yaşında bir okurum soruyor. Okulda tartışacaklarmış. Fakat maalesef faks elime geçtiğinde çoktan tartışmışlardı.

Ama olsun. Benim ve sizin için gecikmiş bir durum yok.

Yalnız önce kendi kendime tartışmak istediğim bir başka husus var. Okurum diyor ki: ‘‘Benim grubuma ‘kendisidir' çıktı.’’

Çıkmış. Yani öğrenci kendisi seçemiyor. Kurada çıkıyor neyi savunacağı. Aksine inanıyorsa ne olacak? İnsan inanmadığı bir fikri nasıl savunur?

Okul günleri geldi aklıma. Bizde de olurdu böyle münazaralar, yine kura çekilirdi böyle. Bir şey değişmemiş. Demek eğitimcilerin var bir bildiği. Yanlışın sittin sene sürecek hali yok ya.

Esnek olmayı, çok yönlü düşünmeyi, karşıdan da bakabilmeyi öğretmek belki de amaç.

Böylece Amerika’yı yeniden keşfettikten sonra esas konuya geçebilirm.

***

Hakikaten kimdir insana suç işleten?

Vallahi daha önce hiç düşünmemiştim. Sen gazete köşelerinde yazı yazmaya kalk ve böyle önemli bir konuyu hiç düşünmemiş ol. 13 yaşındaki çocuklar bile çatır çatır tartışırken hem de. Derhal telafi etmeliyim.

Bu konu biraz tavuk-yumurta hikáyesine benziyor. Yumurta deyince... Geçen gün de yumurtlamıştım, her insanın içinde gerektiğinde ortaya çıkan çeşitli canavarların yaşadığına inanıyorum. Bilim adamları ‘‘suç geni’’ falan diyorlardır herhalde ona.

Diyeceğim, her birimiz potansiyel suçluyuz. Fakat bir tetikleyici gerekiyor. İşte o da, yani tetikçi, toplum oluyor.

‘‘Toplum kim?’’ diye merak edenler olabilir.

Dayakçı kocanız, cadoloz görümceniz, dırdırcı karınız, çamaşırlarınızın üzerine halı silkeleyen üst kat komşunuz, Fener'e küfreden arkadaşınız, tacizci patronunuz... Bunların topu toplumdur.

‘‘Ölende mi öldürende mi?’’ derler.

Bu ne demektir?

Ölen kaşınmıştır, öldüren zıvanadan çıkmıştır. Sebep olan kebap olmuştur neticede.

Fakat bir yandan da ortada fol yok yumurta yokken suç işlemek için yanıp tutuşanlar vardır ki bunlara hangi çılgın zincir vuracakmış şaşarım.

Netice olarak bu konu da ‘‘Bırakın dağınık kalsın’’ denecek konulardandır.

***

Sevgili küçük okurum,

Gördüğün gibi, faksının elime geç geçmesi isabet olmuş. Bu yazdıklarımı fikir diye benimseyip rakiplerinin karşısına çıksaydın maazallah... Allah'ın sevgili kuluymuşsun yavrucuğum.


MIŞ-MUŞ


Baykal, ‘‘CHP merkez parti olacak’’ demiş.

Zaten parti mi kaldı, yelpazenin tamamı emrinizde.

*

Menopoz tat alma duyusunu da bozuyormuş.

Başka? En iyisi sokakları afişlerle donatmak: ‘‘Menopozu gör, öl.’’

*

Irak'ta işler iyi gitmiyormuş.

Atın bi bomba daha!

*

Eurovision'da, özel bir bilgisayar programında Sertab 15. olmuş.

Ne bu şimdi, ultrasonda çocuğun cinsiyetini öğrenmek gibi?

*

Tamer Karadağlı, Tarık Akan, Cüneyt Arkın ve Kadir İnanır için ‘‘Ben sadece popülerim, onlar efsane’’ demiş.

Kadir İnanır alınır şimdi buna, ‘‘Vay o gerçek de biz hayal miyiz?’’ diye.
Yazarın Tüm Yazıları