Ödül deÄŸil de ne? (1)

NEDEN ÖDÜL VERİRİZ?

 

Biz çocuklara neden ödül veriyoruz?ÂYapmadığı bir iÅŸi yapması ya da yaptığı bir iÅŸe devam etmesi için.

 

Peki, neden ödül olmadan, çocuğun o işi yapmayacağını düşünüyoruz?

 

Demek ki işin kendisi ödül verilmeden yapılmayacak kadar sıkıcı veya gereksiz.

Demek ki çocuk o işten çok da haz almıyor.

Demek ki çocuk o işi o kadar da sevmiyor.

Demek ki çocuk o işi çok da değerli bulmuyor.

 

Yoksa zaten ödül olmadan yapardı, değil mi?

 

ÖDÜLÜ OLMAYAN İŞLER

 

Annenizin, kardeşinizin ya da çocuğunuz iki böbreği de durdu. Böbrek bulunmazsa, ölecek. Böbreğinizi vermeniz için size kaç paralık ödül vermeleri gerekiyor?

 

Atatürk, kurtuluş savaşında halka ne kadar ödül verdi?

 

TEMA Vakfı’nın başkanı Hayrettin Karaca’ya kim ne kadar ödül verdi ki ömrünü doğaya ve toprağa adadı?

 

Bunların hiçbiri ödül gerektirmez.

 

İnsanlar çoğu şeyi inançları, değerleri ve sevgileri için yapar. Ödül için yapmaz.

 

ÇOCUKLARA ÖDÜL YERİNE NE VERİLMELİ?

 

O zaman çocuklara öyle şeyler sunalım ki çocuklar o işi sadece sevdiği için yapsın.

 

Sevmedikleri, değer vermedikleri, önemsiz işleri ödül zoruyla yaptırmayalım.

 

İşin kendisi haz versin. Çocuk o işle uğrasınca iş sonrası verilecek ödülle değil, işin verdiği haz tarafından motive olsun.

 

Bir işin haz vermesi için bazı özellikleri olması gerekiyor. Bunlardan en önemlisi ilgi uyandırması.

 

Ä°LGÄ°

Çocuğun ödül değil de işin kendisi tarafından motive olması için, ilk önce çocuk kendi ilgisini keşfetmeli.

 

Elimde bir veri yok. Ama Türkiye’de kendi ilgilerinin ve hobilerinin farkında olan kişi sayısı %20’yi geçmez diye düşünüyorum.

 

Çocuklarınızın ve öğrencilerinizin ilgisi neler? İlk iş bunu keşfetmek. Çocuk ilgisini bir kez keşfetti mi, onu durdurmak mümkün değil.

 

Benim çocuk kafayı dinozorlar ile bozmuş diyen kaç aile tanıyorum.

 

Çocuk küçük yaşta ilgisini bilemeyebilir. Bu durumda çocukların ilgilerini keşfetmeleri için mümkün olduğu kadar farklı deneyimler yaşatmak önemli. Onlar ile bu konuları tartışmak, çocuğu tanımak önemli.

 

DÄ°ÄžERLERÄ°

 

Çocuk kararlarında özgür olmalı, başarı duygusunu hissetmeli ve bir gruba ait olmalı. Bu duyguları uyandıran işlerin kendisi her zaman daha motive edici oluyor. Ödüle gerek kalmıyor.

 

Bu unsurlardan ve okullarda neden ödül veriliyor, perşembe günü bahsedeceğim.

 

KAYNAKLAR

 

Yazı dizi ile ilgili birçok okuyucum kaynak sordu. Bu konularda daha çok okumak yapmak isterseniz şu yazarların kitaplarını okumanızı öneririm. Yazı dizimde bu yazarların fikirlerinden bolca istifade ettim.

 

Ivan Illich, John Holt, Alfie Kohn, Po Bronson, Howard Gardner ve Carol Dweck.