Nemalar bayramdan sonra ödeniyor

Çalışanlara zorunlu tasarruf nemalarının ödenmesi kararı Başbakan Yılmaz tarafından da imzalandı. Nema ödemesi 2 Şubat'ta başlayacak.

Kamuoyunda ‘‘zorunlu tasarruf’’ olarak bilinen Çalışanları Tasarrufa Teşvik Hesabı'dan 1997'ye ait nemasının ödenmesine ilişkin Yüksek Planlama Kurulu (YPK) kararı dün Başbakan Mesut Yılmaz tarafından da imzalandı. 1997 sonu itibarıyla nema oranı yüzde 273.99 olarak belirlendi. Ödemeler 2 Şubat'tan itibaren başlayacak ve yaklaşık 140 trilyon lira ödenecek.

Hazine Müsteşarlığı yetkilileri, geçen yıl sonunda açıklanan iç borçlanma programında nema ödemeli için gereken kaynağın da dikkate alındığını, bu nedenle ödemeler konusunda Hazine'nin nakit sorununun bulunmadığını kaydettiler.

Çalışanların aylık ücret ve maaşlarından kesilen zorunlu tasarruf paraları, ancak izleyen ikinci ay hesaba girebiliyor. Bu nedenle, hesaplamada kolaylık olması amacıyla, nemaların, Aralık ayı kesintilerinin hesaba girdiği tarih olan 1 Şubat'tan itibaren ödenmesi yoluna gidiliyor. Çalışanlara yılda bir kez yapılan nema ödemesi ise aralık ayı nema oranı dikkate alınarak yapılıyor. Çalışanlara, nemanın üçte biri ödeniyor. Zorunlu tasarruf uygulamasına başından beri dahil olan çalışanlara, geçen yıl sonu itibariyle yüzde 233.79 nema oranı üzerinden ödeme yapılmıştı. Bu oran, Ocak-1997'de 244.69'a yükselmiş, Şubat'ta yapılan nema ödemeleri nedeniyle 224.33'e inmişti. Yasaya göre, en az 24 ay tasarrufta bulunanlara hesapta biriken nemaların üçte biri, her yıl bir kez ödenebiliyor. Hesaptan, nema olarak, çalışanlara 1995 yılında 21 trilyon lira, 1996 yılında 35 trilyon lira, geçen yıl da yaklaşık 70 trilyon lira ödenmişti.

Bugüne kadar 170 trilyon ödendi

Zorunlu tasarruf hesabı için kesintiler 1 Nisan 1988'de başladı. Başlangıçta çalışanlardan yüzde 4, işverenden yüzde 6 olarak yapılan kesintiler, 1994'ten itibaren yarı yarıya düşürüldü. Son durumda toplam kesinti, çalışanlardan yapılan yüzde 2 ve devlet/işverenin yüzde 3'lük katkısıyla yüzde 5 düzeyinde bulunuyordu. En az 2 yıl tasarrufta bulunanlara kendi kesintileriyle birlikte, devlet veya işveren katkılarının toplamı üzerinde tahakkuk eden nemanın her yıl üçte biri alınabiliyor. Çalışanlara ilk nema ödemesi, 1990'da yapıldı. Hesaptan bu güne kadar ise 7 kez ödeme gerçekleştirildi. Hak sahiplerine ise nema ve anapara olarak, 1997 yılı itibariyle 170 trilyon lira ödendiği hesaplanıyor.