Selamsızdan geliyoruz

Pathfinder, Mars’da zeki bir yaşam biçimi saptarsa ne olacak? Bir acil durum planı hazırlandı mı? Bırakın Mars’ı, herhangi bir anda herhangi bir zeki uzay yaşam biçimiyle karşılaşılacak olursa uyulması gereken bir talimatname mevcut mu?

NASA’nın afili bilimadamları bu sorulara olumsuz cevap veriyor. Nasa çalışanları, Mars’da zeki bir yaşam biçimiyle karşılaşılması olasılığını gözardı etmediklerini söylüyorlar. Zaten resmi açıklamalara göre de, Pathfinder’ın uzun Mars yolculuğunun en önemli amaçlarından biri insanoğlunun uzayda yalnız olup olmadığı sorusuna bir cevap aramak. Ama, geçtiğimiz hafta, Pathfinder’ın araştırmaları sırasında uzayda yalnız olmadığımızın anlaşılması durumunda ne yapılacağı sorusuna maruz kalan bir NASA sözcüsünün verdiği ‘‘Hemen Başkan’a haber verilecek’’ cevabı, NASA’nın Marslılarla karşılaşmaya hazır olmadığını gösteriyor.

Aynı sözcü, ‘‘Peki ya sonra?’’ sorusuna ise kozmik bir bilgelikle ‘‘Sonra? Sonra da herhalde bir basın toplantısı düzenleriz’’, cevabını vermiş. ‘‘Yani, Hollywood ve yarı kaçık UFO dernekleri dışında, insanlık tarihinin temellerini sarsacak böyle bir olay karşısında ne tutum takınılacağına kafa yoran yok mu?’’ sorusuyla sıkıştırılınca da, ‘‘Evet’’, demekle yetinmiş, ‘‘Var; SETI’’...

Search for Extra-Terrestrial Intelligince (SETI-Dünyadışı Zeka Araştırması) enstitüsü, dört yıl önce ABD kongresince bütçesi kesilmiş olmasa bugün NASA’nın bir bölümü olarak çalışıyor olacaktı. Mars’ta yaşam bulunması durumunda, NASA dört yıl önceki kararını tekrar gözden geçirmesi için büyük bir kamuoyu baskısıyla karşılışacak. Ancak SETI şimdilik, özel sektör tarafından finanse edilen ve çoğunluğu NASA tarafından geliştirilmiş yüksek teknoloji ürünü aletler kullanan birkaç astromun dinmek bilmez yoğun çabasından ibaret.

NASA sözcüsünün tavsiyesine uyarak SETI enstitüsünün İnternet üzerindeki Ağ sitesine bağlandığınızda, gerçekten de dünyadışı yaşamlarla karşılaşılması durumunda ne yapılması gerektiğini tavsiye eden bir rehberle karşılaşıyorsunuz.

‘‘Prensipler Beyannamesi’’ isimli rehberde, bilimadamlarına, dünyadışı bir zekaya rastlamaları durumunda soğukkanlı olmaları ve kılı kırk yaran testlerle emin olana kadar buluşlarını kendilerine saklamaları öneriliyor. Bilimadamlarından, dünya dışı zekayı kamuya açıklamadan önce Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’ne haber vermeleri de isteniyor.

SETI Beyannamesi şöyle devam ediyor, ‘‘Gerekli uluslararası görüşmeler yapılıp karar alınana kadar uzaydan gelecek hiçbir sinyale, çağrıya ya da dünyadışı zeka kanıtına cevap gönderilmemelidir’’.

SETI’de görevli Seth Shostak ise ‘‘Bu talimatname, pratikte tabii ki böyle işlemeyecek, tam bir kaos yaşanacaktır’’, diyor. ‘‘Panik mi yaşanacak?’’ sorusunu ise ‘‘1938’de benzeri bir panik yaşanmamış mıydı?’’ sorusuyla yanıtlıyor ve devam ediyor, ‘‘Orson Welles, H.G. Wells’in ‘Dünyalar Savaşı’ adlı romanını ‘1 Nisan’ şakası olarak gerçek bir radyo anonsu gibi okumaya başladığında, insanlar sokaklara dökülmüştü. Ama işin gerçeği şu ki, uzayda karşılaşma olasılığımız olan herhangi bir zeka bizden en az 100 ışık yılı uzakta. Bu yüzden uzaydan böyle bir sinyal aldığımızda, eve kapanıp bir daha işe gitmemeye karar vermeniz için hiçbir neden yok’’.