Helikopter ihalesinde Güney Afrika alternatifi

Nejat Sağtekin nicedir her ayın birkaç gününü Güney Afrika’da geçiriyormuş.

Nedeni gelince, önümüzdeki haziran ayında sonuçlanması beklenen Türkiye’nin "saldırı helikopteri" ihalesi.

Likom Savunma’nın temsil ettiği Denel Şirketi, helikopter ihalesine katılacak dört şirketten biri. Diğer şirketlerin hangileri olduğuna daha sonra geleceğim.

Helikopter ihalesine ilgi gösterince Sağtekin önceki gün İstanbul’da olan Denel’in CEO’su Shaun Liebenberg ile birlikte gazeteye geldi. Liebenberg’e ilk sorum Güney Afrika’nın savunma sanayinde nasıl bu kadar güçlü bir konuma geldiği yolunda.

Bunun birkaç nedeni varmış.

Birincisi, ırkçı yönetim nedeniyle yaklaşık 30 yıl süren ambargo.

İkincisi, Soğuk Savaş döneminde Güney Afrika’nın Angola, Mozambik gibi komşularıyla giriştiği çatışmalar.

Dönem, Sovyetler Birliği’nin "kral" olduğu ve bölgeye gelişmiş silahlar yığdığı bir dönem.

Güney Afrika savunma sanayini, özellikle de teknolojisini geliştirmek zorunda. Bütçesinin yüzde 80’i neredeyse savunmaya gidiyor. Kurşundan füzeye herşeyi kendisini imal ediyor.

Neticede nükleer teknoloji dahil bugün savunma sanayide devlerle boy ölçüşecek duruma geliyor.

Şimdilerde savunma harcamalarını da yüzde 10’lara kadar düşürmüş olsa da Güney Afrika’nın teknolojik üstünlüğü devam ediyor.

BİRLİKTE GELİŞTİRELİM

Denel’in CEO’su Shaun Liebenberg’e dönersek açık konuşuyor.

"20 yıldan beri teknolojiye büyük yatırım yaptık. Bunu şimdi paylaşmak istiyoruz" diyor.

Güney Afrika’nın teknolojisini paylaştığı partnerlerden biri de Brezilya.

Bu ülkeyle ortak havadan havaya füze sistemi geliştiriyor.

ABD, Batı Avrupa yerine Brezilya gibi gelişmekte olan ülkelerle ortaklığı tercih eden Güney Afrika Türkiye ile de benzer bir işbirliği istiyor.

Bu yüzden de 2005 yılının, şubat ayında Savunma Bakanlığı’nın açmış olduğu "saldırı helikopteri" ihalesine katılıyor.

Güney Afrika’nın ihaledeki helikopteri "Rooivalk".

Savunma Bakanlığı’nın talep ettiği teknik koşulları fazlasıyla karşılıyormuş.

Shaun Liebenberg "Biz teknolojimizi alın, kullanın hatta geliştirip başka ülkere tranfer edin diyoruz. ABD dahil diğer rakiplerimiz teknoloji tranferine bildiğiniz gibi sınırlama getiriyorlar. Oysa Denel Şirketi Türk sanayine bir kısıtlama getirmediğimiz gibi, Türkiye’ye gelin modeli siz seçin ve birlikte geliştirelim diyoruz" şeklinde konuşuyor.

"Rooivalk" helikopteriyle ilgili bir püf noktası da şu: Helikopterin makinesi Fransız üretimi.

Denel’in bu konuda söyledikleri ilginç: "Makinenin Fransız üretimi olması sizin çıkarınıza. Zira Fransa ihaleyi kaybetse dahi onları küstürmezsiniz. Çünkü yine Fransa kazanmış olur..."

Savunma konularına fazla haşır neşir olmamakla birlikte Liebenberg’in söylediklerine aklım şu nedenden ötürü yatıyor:

Teknoloji kullanımına sınırlama getiren Fransa, Almanya, İtalya gibi ülkelere Güney Afrika alternatifi Türkiye’nin elini güçlendirir.

Burunlarından kıl aldırtmayan bu ülkelere "sizlere ihtiyacımız yok, daha iyi olanaklar sunan ülkelerle yolumuza devam ederiz" mesajı hiç kötü fikir değil...

Hele önümüzdeki günlerde oylanacak Ermeni yasa tasarısı nedeniyle iplerin iyice gerildiği Fransa’ya karşı Güney Afrika şahane bir koz.

İhaleye hangi ülkeler, hangi helikopterlerle katılıyor

ABD’nin teknik ve idari şartları ağır olduğu gerekçesiyle katılmadığı "saldırı helikopteri" ihalesine katılanlar şöyle:

Fransa-Almanya konsorsiyumu Eurocopter Şirketi "Tiger"

İtalya, Augusta Firması "Augusta 129 NTL"

Rusya Kamov 52

Güney Afrika, Denel Şirketi "Rooivalk".