TEDAŞ hem taraf hem rakip yatırımcı bu riski almaz
Güncelleme Tarihi:
Yelda ATAÇ
Oluşturulma Tarihi: Temmuz 11, 2005 01:24
TEDAŞ’ın işletme hakkı devri konusunda hem taraf hem de rakip olduğunu söyleyen Dünya Bankası Türkiye Direktörü Andrew Vorkink, yatırımcılar için bunun önemli bir risk olduğunu söyledi.
DÜNYA Bankası Türkiye Direktörü Andrew Vorkink, enerji özelleştirmeleri ile ilgili olarak yazdığı uyarı mektubunda, TEDAŞ’ın işletme hakkı devri (İHD) için hem taraf hem de dağıtım işletmecisi olarak rakip olmasının doğru olmadığını bildirdi. Vorkink, ‘Yatırımcılar bunu önemli bir risk olarak görür’ dedi.
Vorkink, Enerji Bakanlığı Müsteşarı Sami Demirbilek’e hitaben olmak üzere; Hazine Müsteşarı İbrahim Çanakçı, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Yusuf Günay, Özelleştirme İdaresi Başkanı Metin Kilci’nin de aralarında bulunduğu enerji özelleştirmesi ile ilgili bürokratlara 23 Haziran’da bir mektup gönderdi.
Enerji özelleştirmesi için hazırlanan ve bu hafta başında TBMM’ye gönderilen tasarı ile ilgili değerlendirmelerde bulunan Vorkink, Dünya Bankası’nın baştan bu yana karşı çıktığı İHD yöntemiyle ilgili sorunlar bulunduğunu ifade etti. İHD yönteminin ilkeleri ve uygulanması kapsamında somut açıklamalar gerektiğini, netliğe ihtiyaç duyulduğunu kaydeden Vorkink, şu değerlendirmeyi yaptı:
YARGIYA TAKILIRSINIZ:
‘Hazırlanan değişiklik, İHD kontratlarında özel sektörün karşısında Türkiye Hükümeti adına kimin yer alacağını açıklamamaktadır. Bazı diğer değişiklikler, TEDAŞ’ın varolan ve ilerde varolacak varlıkların sahibi olarak İHD kontratlarının potansiyel tarafı olacağını işaret ediyor görünmektedir. Ancak bu özellikle TEDAŞ diğer dağıtım bölgelerinin işletmecisi olmaya devam ettiği müddetçe, yatırımcılar tarafından önemli bir risk olarak görünecektir. TEDAŞ doğrudan dahil olmasa bile, kontratlara kimin taraf olacağının netleştirilmesi gerekmektedir. En önemlisi, dağıtım İHD yönteminin netleştirilmesi, geçmişte Türkiye’deki özelleştirme sürecini geciktirme eğiliminde olan anayasal ve yasal engelleri ortadan kaldırmasa da en aza indirecektir.’
Yİ VE YİD İÇİN ÖNERİ:
Tasarının geçiş dönemi kontratları için beş yıllık bir süre öngörmesini değerlendiren Vorkink, ‘al ya da öde’ yükümlülüğü bulunan sözleşmeler ile ilgili öneride bulundu. Vorkink, ‘Tavsiyemiz TETAŞ’ın (Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt A.Ş.) mevcut sözleşmeler süresince Yİ (Yap-İşlet) ve YİD (Yap-İşlet-devret) sözleşmeli enerji ve kapasiteyi satmak için geçiş sözleşmeleri yapması yönündedir. Bu yöntem TETAŞ’ın yükümlülüklerini ödeyememesi riskini ortadan kaldıracaktır ve en faydalı yöntem olacaktır’ dedi.
Vorkink, mektubunda, piyasaya müdahalede kamuya verilen yetkileri de eleştirdi. Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ) ve potfolio üreticileri tarafından piyasaya ve TETAŞ’a elektrik ve kapasite satışına ilişkin geçiş dönemi düzenlemesini değerlendiren Vorkink, ‘Yapılacak satışlara uygulanacak esas ve usullerin saptanmasında Enerji Bakanlığı’na verilen rolü açıkça yasaklayacak şekilde modifiye edilmesi önemlidir. Rekabetçi bir piyasada Bakanlığın satış fiyatlarının belirlenmesinde rol oynaması uygun değildir’ dedi. Dağıtım bölgesi işletmecisinin tüm yatırım planlarını onaylama, değişiklik yapma ve denetlemeyi içeren EPDK’ya verilen yetkiyi de eleştiren Vorkink, ‘Yetkiler geniş kapsamlı, aşırı ve rekabetçi bir piyasa çerçevesinde yer alan modern bir düzenleme kurumunun rolleriyle örtüşmeyecek şekilde görünmektedir. EPDK’nın bu denli geniş kapsamdaki yetkileri yatırımcıya aşırı risk sunar ve böylelikle başarılı bir özelleştirmenin sonuçlanması mümkün olamaz’ dedi.
Vorkink, Enerji Bakanlığı Müsteşarı Sami Demirbilek’e hitaben olmak üzere; Hazine Müsteşarı İbrahim Çanakçı, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Yusuf Günay, Özelleştirme İdaresi Başkanı Metin Kilci’nin de aralarında bulunduğu enerji özelleştirmesi ile ilgili bürokratlara 23 Haziran’da bir mektup gönderdi.
Enerji özelleştirmesi için hazırlanan ve bu hafta başında TBMM’ye gönderilen tasarı ile ilgili değerlendirmelerde bulunan Vorkink, Dünya Bankası’nın baştan bu yana karşı çıktığı İHD yöntemiyle ilgili sorunlar bulunduğunu ifade etti. İHD yönteminin ilkeleri ve uygulanması kapsamında somut açıklamalar gerektiğini, netliğe ihtiyaç duyulduğunu kaydeden Vorkink, şu değerlendirmeyi yaptı:
YARGIYA TAKILIRSINIZ:
‘Hazırlanan değişiklik, İHD kontratlarında özel sektörün karşısında Türkiye Hükümeti adına kimin yer alacağını açıklamamaktadır. Bazı diğer değişiklikler, TEDAŞ’ın varolan ve ilerde varolacak varlıkların sahibi olarak İHD kontratlarının potansiyel tarafı olacağını işaret ediyor görünmektedir. Ancak bu özellikle TEDAŞ diğer dağıtım bölgelerinin işletmecisi olmaya devam ettiği müddetçe, yatırımcılar tarafından önemli bir risk olarak görünecektir. TEDAŞ doğrudan dahil olmasa bile, kontratlara kimin taraf olacağının netleştirilmesi gerekmektedir. En önemlisi, dağıtım İHD yönteminin netleştirilmesi, geçmişte Türkiye’deki özelleştirme sürecini geciktirme eğiliminde olan anayasal ve yasal engelleri ortadan kaldırmasa da en aza indirecektir.’
Yİ VE YİD İÇİN ÖNERİ:
Tasarının geçiş dönemi kontratları için beş yıllık bir süre öngörmesini değerlendiren Vorkink, ‘al ya da öde’ yükümlülüğü bulunan sözleşmeler ile ilgili öneride bulundu. Vorkink, ‘Tavsiyemiz TETAŞ’ın (Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt A.Ş.) mevcut sözleşmeler süresince Yİ (Yap-İşlet) ve YİD (Yap-İşlet-devret) sözleşmeli enerji ve kapasiteyi satmak için geçiş sözleşmeleri yapması yönündedir. Bu yöntem TETAŞ’ın yükümlülüklerini ödeyememesi riskini ortadan kaldıracaktır ve en faydalı yöntem olacaktır’ dedi.
Vorkink, mektubunda, piyasaya müdahalede kamuya verilen yetkileri de eleştirdi. Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ) ve potfolio üreticileri tarafından piyasaya ve TETAŞ’a elektrik ve kapasite satışına ilişkin geçiş dönemi düzenlemesini değerlendiren Vorkink, ‘Yapılacak satışlara uygulanacak esas ve usullerin saptanmasında Enerji Bakanlığı’na verilen rolü açıkça yasaklayacak şekilde modifiye edilmesi önemlidir. Rekabetçi bir piyasada Bakanlığın satış fiyatlarının belirlenmesinde rol oynaması uygun değildir’ dedi. Dağıtım bölgesi işletmecisinin tüm yatırım planlarını onaylama, değişiklik yapma ve denetlemeyi içeren EPDK’ya verilen yetkiyi de eleştiren Vorkink, ‘Yetkiler geniş kapsamlı, aşırı ve rekabetçi bir piyasa çerçevesinde yer alan modern bir düzenleme kurumunun rolleriyle örtüşmeyecek şekilde görünmektedir. EPDK’nın bu denli geniş kapsamdaki yetkileri yatırımcıya aşırı risk sunar ve böylelikle başarılı bir özelleştirmenin sonuçlanması mümkün olamaz’ dedi.