Genç kızlar dikkat

Neredeyse her 10 genç kızdan birini ilgilendirmeye başlayan önemli bir sorun var! Zaman zaman Kelebek’teki sayfamızda da yer verdiğimiz bu sorun üçlü bir yapıdan oluşuyor: Kilo kontrolünün bozulması/ Tüylenme eğiliminin artması/ Akne, yani sivilce probleminin yaygınlaşması...
Üçlünün oluşturduğu tabloya başka belirtiler de eşlik edebiliyor ama temel yapılanma bu... Yapının tıbbi adı “polikistik over sendromu” ya da kısaltılmış haliyle PKOS!
Sorunun son yıllarda daha sık görülmesinin iki temel nedeni var. Birincisi genç kızların eskiye oranla daha erken ve daha yaygın biçimde şişmanlık tuzağına düşmeleri; yani burada da problem “yanlış beslenme ve hareketsizlik” ikilisiyle bağlantılı... Öyle ki kilo alma ve onun getirdiği insülin direnci, mevcut bir polikistik yapılanmada insülin direncini davet edebiliyor, daha da kötüsü direnci şiddetlendirebiliyor bile...
Diğer taraftan insülin direncinin belirginleşmesi ise kilo almayı hızlandırabiliyor. Özetle “kilo kazanımı ile polikistik yapılanmanın aktivitesi arasında” birbirini besleyen kötü bir ilişki var ve bu ilişki bir anlamda “kısır döngüye” veya “tavuk/yumurta ilişkisine” benziyor.
PKOS’un daha sık teşhis edilmesinin bir başka nedeni ise teşhis imkanlarımızın artması... Özellikle ultrason incelemelerinin yaygınlaşması ve hormon analizlerinin kolaylaşması, tanıyı bir hayli kolaylaştırmış durumda... Vakalar daha kolay yakalanıyor, tedavi daha iyi yürütülebiliyor.
İsterseniz PKOS’un belirtileri ve diğer işaretlerini de hatırlayalım:

BELİRTİLER NELER?

* Genç kız ve kadınlarda ortaya çıkan kilo kontrolü bozulması, şişmanlama eğilimi ve bu eğilime özellikle yemek sonrası hipoglisemi ataklarının (reaktif hipoglisemi) eşlik etmesi...

* Yumurtlama düzenindeki bozulmayla ilişkili adet düzensizlikleri ve/veya adetten kısa ya da uzun süreli kesilmeler...

* Yumurtalıklarda üretilen testosteronun aşırı tetiklenmesi neticesi erkek tipi kaslanma, özellikle vücudun üst taraf kaslarında/kitlesinde genişleme ve tüylenme eğiliminin artması... Ayrıca alnın üst kısmından başlayan erkek tipi saç kayıpları ve kolay kolay denetim altına alınamayan sivilceler...
Hemen hatırlatalım: Kesin teşhis için ille de bu üçlünün yani “kilo sorunu + sivilcelenme + tüylenme” üçgeninin bir arada olması gerekmiyor. Sorunun çözümü kilo kontrolünü de içeren bir metabolik ayardan ve hormonal yapıyı düzenlemekten geçiyor.

SIRT AĞRINIZIN NEDENİ OSTEOPOROZ OLABİLİR

Kemiğin içini doldurup ona güç veren, kırılıp ezilmesini önleyen yapıların erkekte de kadında da yaşla birlikte azaldığı biliniyor. Ama bu değişimlerin kadınlarda menopozla birlikte daha hızlandığı da kesin.
Diğer taraftan kemik kaybı genelde belirti vermeden ilerliyor. Sürecin ilk aşamasına “osteopeni” deniyor. Sorun bu noktada fark edilip tedaviye vakit kaybetmeden başlanırsa, süreç kemiklerin gözenekli bir biçim alıp zayıfladığı ve kırılmaya uygun duruma geldiği “osteoporoz”a dönüşmeden engellenebiliyor. Aksi halde geriye içi kof, yaşlı, güçsüz bir kemik kalıyor.
Osteoporozun genelde sessiz ve derinden ilerleyen, ancak kendiliğinden ya da küçük travmalarla (burkulmalar, vurmalar, düşmeler) kırıklar oluştuğu zaman fark edilen bir problem olduğu doğru ama yine de bazı ön işaretleri var. Mesela sırt ağrıları bunlardan biri...
Eğer sebebini açıklayamadığınız sırt ağrılarınız varsa, problemin arka planında kemik erimesinin olabileceği aklınızda bulunsun. Ağrılar özellikle geceleri belirginleşiyorsa, bu olasılığın biraz daha fazla olduğunu söyleyebiliriz.
Ağrıların basit ağrı kesicilere cevap vermemesi ve zamanla “sırtta eğilme/kamburlaşma” işaretleriyle birlikte dik durmayı engeller hale gelmesi de önemli bir göstergedir.
Bunlara boy kısalması da eşlik ediyorsa sorunların osteoporozla ilişkili olduğu iyice netleşir.
Özetle “sırt ağrıları, boy kısalması, sırt ve boyun bölgesinde dik durmayı engelleyecek düzeyde eğilme” ilerleyici bir osteoporoza işaret edebilir.