Türkiye’yi yakan 4. faktör

MOODY’S Türkiye Masası Başkan Yardımcısı Alpona Banerji, Türkiye’nin notunu etkileyen 4 faktör olduğunu belirterek, “Ekonomik güç, mali ve kurumsal faktörler iyi. Ancak 4’üncü faktör olaylara hassasiyette sorun var” dedi.

ULUSLARARASI kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s İstanbul’da gerçekleştirdiği yıllık kredi riski konferansında güçlü ekonomik ve mali pozisyonuna rağmen, dış kaynaklı risklere karşı kırılganlığının yüksek olması nedeniyle Türkiye’ye ilişkin kısa ve orta vadede not artışı öngörmediklerini açıkladı. Türkiye’yi halen ‘Baa3’ kredi notu ile derecelendiren Moody’s, iç politik gerilimin ve jeopolitik risklerin azalması durumunda ise, not görünümünün ‘negatif’ten, ‘durağan’a çıkabileceğini belirtti. Moody’s Avrupa, Ortadoğu ve Afrika Bölgesi Başkan Yardımcısı ve Başanalisti Alpona Banerji, Türkiye’nin notunu etkileyen olumlu faktörleri güçlü ve çeşitlendirilmiş ekonomisi, mali ve kurumsal yapısı olarak sıraladı. Banerji, notu düşüren asıl faktörü ise, ‘olay riski’ şeklinde özetlediği çeşitli olaylara karşı hassasiyet olarak açıkladı.

OLAYLARA HASSASİYET

Banerji, Türkiye’nin notunu hesaplarken yaptıkları değerlendirmeyi şöyle özetledi: “İlk adımda ekonomik gücü, mali ve kurumsal yapıyı ele aldığımız faktör 1, 2 ve 3’ü hesaplıyoruz. Türkiye bu ilk 3 faktörde ‘A2’ ile ‘Baa1’ seviyesi arasında yer alıyor. Ancak ikinci adımda devreye aldığımız dördüncü faktöre göre yani ‘olay riski’ni ele aldığımızda Türkiye ‘Baa1 ile ‘Baaa3’ aralığında yer alıyor. Türkiye çeşitli olaylara hassasiyet olarak tanımladığımız 4. faktörde yer alan yüksek cari açık, dalgalı dış sermaye akımlarına olan yüksek bağımlılık, artan iç politik riskler ve jeopolitik istikrarsızlığın tüketici güvenini etkilemesi ile ülkedeki para politikalarına ilişkin ani kırılganlıkların oluşması konusunda Türkiye yüksek risk grubunda. Bu risklerin gerçekleşme olasılığını değerlendirdiğimiz üçüncü adımın sonunda Türkiye’yi ‘Baa3’ seviyesinde derecelendiriyoruz. ”

TÜRKİYE DAHA RİSKLİ

Türkiye’nin benzer kredi notuna sahip ülkeler arasında dış faktörler kaynaklı risklere karşı kırılganlığı en yüksek ülkeler arasında olduğunu vurgulayan Banerji, “Yüksek cari açığın kısa vadeli akımlarla finanse edilmesi Türkiye’yi yatırımcı güvenindeki değişikliklere karşı daha kırılgan yapıyor. Dış dengesizlikler büyük kalmaya devam ettiği ve Türkiye dış finansman ve ödemeler dengesi baskılarına maruz kaldığı sürece kredi notunda kısa vadede yukarı yönlü bir hareket olası değil” diye konuştu. Banerji, kredi notunu aşağı yönlü değiştirecek faktörleri, kamu finansmanında önemli bozulma olması, politik istikrarsızlıkta artış ve dış finansman dengelerinde bozulmanın hızlanarak sermaye girişlerinde kalıcı bir durma ve kurumlarda Türkiye’nin yatırım ortamını bozacak değişiklikler olarak sıraladı.

İşte Türkiye’nin riskleri

1- İç siyasi risk. Türkiye’de seçim takvimi nedeniyle siyasi tansiyon var. Bu takvimin üçte ikisi bitti. Ancak özellikle odaklanılması gereken şey şu; ekonomi politikaları ile ilgili belirsizlik, özellikle düşük büyümenin yaşandığı dönemde önemli bir faktör oluyor.

2- Jeopolitik risk. Bu alanda artan riskler, bu da yatırımcının güvenini olumsuz etkiliyor. İç siyasetin ve dış sorunların birbirini etkilemesi, kredi süreçlerine ve ticarete etki etmesi... Irak, Türkiye için ikinci büyük ticari ortak. Irak ile yapılan ticaret önemli ölçüde azalmış durumda.

3- Parasal genişlemenin sona ermesi ile birlikte, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz oranlarını artırmaya başlayacak olması sermaye akımında değişiklikler yaratacak ve gelişmekte olan piyasalara likidite miktarında azalma olacak.

Not nasıl artar?

ALPONA Banerji, Türkiye’nin büyük dış dengesizliklerle karşı karşıya kalmaya devam etmesi ve dış finansman ile ödemeler dengesi baskılarına maruz kalmayı sürdürmesi durumunda, kredi notunun yukarı çıkma ihtimalinin az olduğunu belirterek, notun görünümünü negatiften durağana çevirmeleri için neler gerektiğini şöyle sıraladı:
Türkiye’deki iç ve jeopolitik gerilimler azalmalı
Yatırımcının ekonomiye güveni artmalı
Ülkenin dış finansmanı üzerindeki baskılar azalmalı.

Rezervler düşük

BANERJI, “Dış şoklara dayanıklılık için Merkez Bankası’nın rezervlerine bakmak lazım. Merkez Bankası’nın rezervleri arttı ancak benzer ülkelerle karşılaştırdığımızda hala düşük” dedi.