Gençlerin dünya liderleriyle yer yer sohbet edip yer yer tartıştığı ‘One Young World’ (Tek Bir Genç Dünya) konferansını Dublin’de takip ettik. İşte toplantılarda yaşananlarla ilgili bilmeniz gereken her şey:
Beş yıl önce iki reklamcı, Kate Robertson ve David Jones tarafından kuruldu.
18-30 yaş arasındaki kimi üniversite öğrencisi kimi çalışan 1500 genç bu konferansta buluşuyor, üç gün boyunca dünya liderleriyle sohbet ediyor ve birikimlerini dünyaya anlatma fırsatı buluyorlar.
Beş yıldır Sabancı Holding sessiz sedasız bir şekilde üniversite öğrencilerine bu konferansa katılmaları için sponsor oluyor. Bu yıl İTÜ, ODTÜ, Boğaziçi, Koç ve Sabancı üniversitelerinden on öğrenci katıldı.
180 ülkeden gelen gençler ülkelerinin bayrağını taşıyarak sahneye geldiler ve konferans sonunda geri almak üzere bayrakları bıraktılar. Bu girizgâh bayraksız, milliyetsiz, tarafsız konuşmalar için bir vaatti bu.
Irak ve Kürdistan bayraklarını taşıyan gençler kol kolaydı. Kuzey Kore bayrağını taşıyan Yeonmi Park ise biraz duraklayıp Güney Koreli arkadaşının ona eşlik etmesini bekledi. Park’ın bizi can evimizden vuracak bir konuşma yapacağını henüz bilmiyorduk.
Boğaziçi Üniversitesi öğrencisi Sıla Baştürk, Gezi Parkı ile Oy ve Ötesi deneyimlerini dinleyicilerle paylaştı.Park, İnsan Hakları oturumunda önce 4 yaşındayken annesinin ona fısıldamayı öğrettiğini anlattı: “Fareler duyar, kuşlar duyar”. Diktatör Kim’in düşüncelerini dahi okuyabileceğine inanarak büyümüştü. En yakın arkadaşının annesinin, sırf bir Hollywood filmi seyretti diye idam edilmesine şahit olduğunda 9 yaşındaymış. Annesiyle babası hapse düştüklerindeyse 11. 13’ündeyken Çin sınırını geçmişler. Karşılaştıkları Çin askeri ona tecavüz etmek istemiş. Annesi kendini atmış ortaya. Annesi, tecavüz sırasında Yeonmi’ye hep “Arkanı dön” diye bağırıyormuş. Çin misafirperver değilmiş onlara karşı. Babası kolon kanserinden öldüğünde, dikkat çekmemek için bir gece vakti onu elleriyle gömmüşler. Ve bütün bunlar sadece 21 yılda olmuş. Yeonmi şimdi Güney Kore’de yaşıyor ve Kuzey Kore’deki insanlık kıyımına dikkat çekmek için canla başla çalışıyor. Hikâyesi bittiğinde salonu dolduran 1500 kişi de hıçkırıklar içindeydi. “Gobi Çölü’nü geçerken, o karanlıkta dünyanın benden haberi olmadığını düşünmüştüm. Kimsenin umrunda değildim. Siz hikâyemi dinlediniz ve beni umursadınız. Çok teşekkür ederim” dediğinde herkes ayaktaydı. Dakikalarca alkışlandı.
Kuzey Koreli Yeonmi Park’ın hikâyesi salonu hıçkırıklara boğdu. Park, konuşmasının sonunda ayakta alkışlandı.
İrlanda’nın eski ve ilk kadın başbakanı Mary Robinson, konferansın itibarı yüksek konuşmacılarından biriydi. Kurduğu vakıfla iklim değişimi üzerine harıl harıl çalışan Robinson, sürdürülebilir kalkınmayı savunurken ikna edici olamadığı anlar oldu. Iraklı bir öğrenci kalkıp şu soruyu sordu: “Sürdürülebilirlik tamam ama ya büyüme? Aynı anda büyüyemez mi ülkeler?” Robinson bunun için yenilenebilir enerjinin şart olduğunu söyledi. Ve ekledi: “Ama adil bir şekilde. Yoksul ve yoksun olana öncelik vererek. Yoksa bugünün güçleri bunu domine ederse anlamı kalmaz!” Bu konuşmadan aklımda en çok şu sözleri kaldı: “Şöyle liderlik, böyle liderlik bitti. Bundan sonra ihtiyacımız olan liderliğin tek bir sıfatı var: Dönüştürücü olmak.”
Mary Robinson, sahneye ikinci kez Kofi Annan ile birlikte geldi ve şu ipucunu verdi: “Politikacılara baskı yapın. İnanın bana etkisi oluyor!” Kofi Annan ise birçok politikacının kaşlarını kaldıracak tavsiyelerde bulundu: “Umut, beklenti ve eylemden gelir. Bir politikacının niyeti mi yok, bu işi ona bırakmayın. Onlara yönetme iznini veren de insanlardır, onları düşüren de... Yarın eyleme geçerim de demeyin, yarın bugünden başlar.”
Geleceğin liderleri arasında Irak Kürdistanı’ndan, Ermenistan’dan ve Suriye’den gençler de vardı. Ülkelerinin yönetiminde söz sahibi olmaları muhtemel gençlerin Türkiye’ye dair izlenimlerini merak ettim. Kürt öğrenciler Rawaz Rasul ve Muhemed Weshiar Saleh “Bizim için müttefikti ama Kürtleri yalnız bırakan ilk ülke oldu” dediler. Sözünü ettikleri, IŞİD’in Kobani saldırısı. Bundan önce de IŞİD’in Erbil saldırısı sırasında Türkiye onları hayal kırıklığına uğratmış. Yine de onlara göre Türkiye hâlâ bölgenin lideri. Büyük bir ekonomi, köklü bir tarih. ‘Yumuşak güç’ olarak da bir rol model. Ama konu demokrasiye gelince ikisi de itiraz etti: “Türkiye artık bu konuda kimseye rol model olamaz”. Sizin rol modeliniz kim diye sorduğumda net bir cevap aldım: “Öyle bir ülke yok. Biz kendi demokrasimizi kuruyoruz. Kürt modeli demokrasi hedefimiz”.
Suriyeli Mahmud söze rejim yanlısı olmadığını söyleyerek başladı. Türkiye’yi Suriye ile kriz çıkana kadar çok beğeniyormuş. Ama kendi Esad yanlısı olmasa da Esad’a karşı bu nefreti çözümleyemiyor: “Kendi insanına nasıl davrandığı ortada olan Türkiye, Suriye’yi neden bu kadar sert suçluyor?” Ona göre Suriye’de iki görüş var: Biri Esad yanlıları, AK Parti hükümetinden nefret ediyorlar. Diğeri Esad karşıtları, Erdoğan’ı halife olarak görüyorlar. Ortası yok.
Erivanlı Grigor Yeritsyan diğerlerine göre daha ılımlı. Dört kere geldiği İstanbul’u çok seviyor. Ama 2015’in arefesinde “Türkiye’nin Ermeni soykırımını tanımasını isteriz” cümlesini de kuruyor; “Tazminat ya da toprak talebi için değil. Yakınlarını kaybedenlerin huzur bulması ve birbirimize güvenip geleceğe bakabilmemiz için”.
"Mısır’da rejimin çökmesi 17 gün sürdü. Büyük şirketlerse birkaç saatte çöker.”
Türkiye’den iki konuşmacı vardı. Gezi Parkı direnişindeki deneyimlerinin ardından Oy ve Ötesi grubuyla çalışmasını anlatan Boğaziçi Üniversitesi öğrencisi Sıla Baştürk ayakta alkışlandı. Belki biz kanıksadık ama dünyanın farklı ülkelerinden gençlerin yüzlerindeki hayret ve beğeni ifadesi ilgi çekiciydi.
Kofi Annan, siyasetçileri ters köşeye yatıran salvolarıyla dikkat çekti.
Unilever’in CEO’su Paul Polman da oradaydı. “Mısır’da rejimin çökmesi 17 gün sürdü, büyük şirketler birkaç saatte çöker. Kimse o kadar güçlü değil” salvosuyla başladı. Dünyanın güç dengesinin Doğu’ya kaydığını söyledi ve savaşların çoğunun kökeninde yoksulluğun yattığını hatırlattı. “Özgürlük sorumlulukla gelir” dedi, “Siz buraya gelecek kadar şanslısınız. Değişimi bu fırsatı bulamayanlar için yapmak sorumluluğunuz”.
Kurduğu mikrokredi sistemiyle Nobel Barış Ödülü alan ekonomi profesörü Muhammad Yunus’la sohbetimizden not defterime düşen satırlar şöyleydi:
-Sizler tarihin en güçlü kuşağısınız. Aynı zamanda en bilgili kuşağı, çünkü bilgiye nasıl ulaşacağınızı biliyorsunuz. Eski dünyayı yenisine dönüştürmekle uğraşmayın. Yeni dünyaya atlayın!
-İş bulmak artık demode oldu. Artık iş aramayın, kimsenin size iş vermesini beklemeyin. İş yaratın.
-Dünyaya çıkar sağlama gözlükleriyle bakıyoruz, işte artık çözüm üretemememizin nedeni bu.
Pek çok genç girişimci ve öğrenci konferans boyunca değişim yaratabilmek için uğraştıkları projeleri de anlattılar. Yalnızca favorimi söylemekle yetineyim. Güney Afrika’da gelişen bir okul çantası projesi. Çanta yüzde yüz geri dönüşümlü malzemeden üretiliyor. Üzerinde bir solar panel var. Okula yürürken bu panelde enerji birikiyor ve akşam eve döndüğünde panele bağladığı lambayla ders çalışabiliyor. İlginizi çektiyse teferruatı şurada:
http://www.repurposeschoolbags.com/
