Ekonomik verilerde ‘çift hane korkusu’ büyüyor

Büyüme oranlarında özellikle ikinci yarıda görülen yavaşlama göz önüne alındığında, bu yıl sonuna kadar işsizlik oranının çift haneyi bulması, yani yüzde 10 sınırını aşacağı yolunda beklentiler büyüyor.
Aslında sadece işsizlikte değil, özellikle enflasyon ve faiz oranlarında da bir süredir “çift hane korkusu” yaşanıyor. Bu korkunun da giderek arttığını söyleyebiliriz.
ABD Merkez Bankası FED’in açıklayacağı faiz artırım kararları ve bu konudaki haber ve yorumlar üzerine, likiditenin kısılmasından etkilenecek gelişmekte olan ülkelerin başında Türkiye geliyor. Bu takdirde zaten yüksek seyreden kurların daha hızlı yükselmesi beklenirken, bunun önce enflasyon oranlarına etki yapacağı tahmin ediliyor. Gıda fiyatlarındaki artışın da etkisiyle ağustos sonunda yüzde 9.5’e kadar çıkan yıllık enflasyon oranlarının, çift haneye çıkma ihtimalinin artacağı kaydediliyor. Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, “çift haneye çıkması yüzde 1 ihtimal dahilinde bile değil” dedi ama piyasalar bu yıl içinde yeniden çift haneye çıkma ihtimalinin arttığını görüyorlar.
Kritik bir çift hane korkusu da faiz oranlarında yaşanıyor. Son dönemde yüzde 9.2-9.5 arasında dolaşan Hazine kağıtlarındaki faiz oranlarının, küresel gelişmeler ve içerideki jeostratejik risklere çok duyarlı hale geldiği açık. Bununla birlikte uluslararası rating kuruluşlarının puan indirimi tehlikesinin yeniden belirdiğini kaydeden piyasa uzmanları, puan indirimi halinde faiz oranlarında çift haneye çıkma ihtimalinin artacağı görüşündeler.
Özet olarak piyasalardaki “çift hane korkusu” nun giderek büyüdüğü gözleniyor. Rakamların yüzde 9,5 ya da 10 olmasının belki reel olarak çok farkı bulunmuyor ama çift hanenin özellikle psikolojik açıdan, piyasalardaki beklentileri bozması açısından kritik bir öneme sahip olduğu kabul ediliyor.
Çift haneli ekonomik verilerde bir başka etken de ekonomi yönetiminin alacağı kararlara olan güven. Örneğin Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı’nın da uyardığı gibi; Merkez Bankası’nın faiz oranlarında siyasi baskı nedeniyle indirimleri devam ettirmesi halinde, faiz oranlarında çift hanenin kaçınılmaz olmasından korkuluyor.
Özetle; ekonomik istikrarda tehlike işareti veren verilerin bazılarında çift haneli rakamlara çıkılması, beklentileri daha da bozabilir.

MEVSİMSEL ETKİ ARINDIRILDIĞINDA İŞSİZLİK YÜZDE 9.9

Dün açıklanan haziran ayı işsizlik verileri beklentilerin üzerinde yükseldi. İşsizlik oranı yüzde 8.8’den yüzde 9.1’e çıkarken, mevsimsel etkilerden arındırıldığında oranın bir ayda yüzde 0.4 büyüyerek yüzde 9.9’a çıktığı görüldü. Bu oran 2009 Mart ayından bu yanaki en yüksek artış oranı oldu.
Haziran sonu itibariyle mevsimsellikten arındırılmış tarım dışı işsizlik oranı yüzde 12, genç nüfusta işsizlik oranı yüzde 18,1’e çıktı. İşsiz sayısı bir önceki aya göre 115 bin kişi birden artarak 2 milyon 854 bine çıktı.
Sektörler itibariyle bakıldığında bir ayda en yüksek istihdam kaybı 72 bin kişi ile tarım sektöründe görülürken onu 54 bin kişi ile inşaat ve 32 bin kişi ile sanayi sektörleri izledi. Hizmetler sektöründe ise istihdam 62 bin kişi arttı.
Analistlerin büyük bölümü, işsizliğin düşmesi gereken bir dönemde artmış olmasını tehlike işareti olarak görüyor ve bu nedenle önümüzdeki dönem çift haneye çıkma beklentilerini dile getiriyorlar.