Bilge Seyidoğlu’nun ardından

Özgün bir konuda, özgün çalışmalarıyla tanınan biriydi. Yaşadığı kentin kültürel zenginliğini kitaplarına yansıttı. Bugün de Erzurum’u tanımak, öğrenmek isteyenler için onun kitapları eşsiz bir kaynak niteliğini taşıyor.
Mitoloji, masallar, efsaneler üzerine yaptığı araştırmalarla tanınan Seyidoğlu, 13 Mart 1941’de Kâbil’de (Afganistan) doğdu. Ailesi Kırklareli’ndeyken İstanbul Üniversitesi’nde İngiliz Filolojisi’nde okumaya başladı, Türkoloji’den de ders aldı. Oradan İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’ne geçti. Üniversite yıllarında en yakın arkadaşlığı İnci Enginün’le kurdu.
Üniversitede tez çalışmasını Ali Nihat Tarlan’la yaptı.
Kabataş Lisesi’nde, İstanbul Kız Lisesi’nde öğretmenlik yaptı.
Bilge Seyidoğlu, Mehmet Kaplan Erzurum’a gider misin, dediğinde ailesine danıştı, destek aldı, 29 Eylül 1965’te Erzurum Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde halk edebiyatı asistanı olarak göreve başladı. 1969 yılında Halil Seyidoğlu ile evlendi. “Mitoloji Üzerine Araştırmalar” takdim tezi ile 3 Nisan 1989’da profesörlük unvanını aldı.
Bilge Seyidoğlu’nun kitapları:
Erzurum Halk Masalları Üzerinde Araştırmalar – Metinler ve Açıklamalar
Erzurum Efsaneleri (Erzurum’da Belli Yerlere Bağlı Olarak Derlenmiş Efsaneler Üzerinde Bir İnceleme)
Mitoloji Üzerinde Araştırmalar
Güçlükten Kolaylığa Kederden Sevince (Orhan Yavuz ile birlikte) - Türk Dünyası Efsaneleri adlarını taşıyor.

***

BİRBİRİNDEN önemli kitaplarından, Erzurum Efsaneleri adlı incelemesinin özelliklerini kitapta şöyle açıklıyor:
“Erzurum’da belli yerlerle ilgili olarak derlediğimiz efsaneler arasında negatif efsanelere rastlamadık. Efsanelerin hepsi bir inanç etrafında toplanmış olan pozitif unsurları ifade etmektedir. Bu pozitif unsurlara göre efsanelerin her biri tek tek ele alınarak tahlil edilmiştir. Aynı isim altında birkaç efsane bir arada görülebilir. Bunları ayrı ayrı ele almamız her birinde değişik motiflerin bulunmasındandır. Efsaneler yapı olarak kısadır. Bir veya birkaç motif ihtiva ederler. Bu yüzden aynı ismi taşısalar da farklı motifler ihtiva ettikleri için bu efsanelerin hepsini almayı uygun bulduk.”
Masalların önemini, bugün de edebiyatın etkin kullanılan kaynaklarından biri olduğunu biliyoruz. Erzurum Masalları, masalseverlerin, yazarların esin kaynağı olacak zenginlikte.
Bilge Seyidoğlu hakkında daha çok bilgi edinmek isteyenler, onun hakkında yazılanları okumak için Bilge Seyidoğlu Kitabı’nı* okumalılar.
En iyi arkadaşı olduğu kitapta da söz edilen Prof. Dr. İnci Enginün, Bir Dost Yazısı – Bir Varmış Bir Yokmuş adlı yazısında hem dostluklarını hem de çalışmalarının önemini yazıyor. Enginün dostunu ve araştırmalarını bir arada değerlendirerek söze giriyor: “Bir varmış bir yokmuş. İçinde mutluluk ve bedbahtlığı barındıran, fakat geçip gittikten sonra dört kelimecikle ifade edilen masal dünyası veya hayatımız. Hemen hemen hiçbirimiz masalın büyülü dünyasının, aslında bizzat yaşadığımız gerçek hayattan farksız olduğunu aklımıza bile getirmeyiz. Masalın büyüsüdür, her gerçek hayattan süzülen maceraları sembollere, sade bir dille yeniden hikâye eden.”

***

ARTIK o da anılarda ve kitaplarıyla yaşayacak.

(*) Bilge Seyidoğlu Kitabı, Haz.: Dilaver Düzgün, Gülhan Atnur, Ahmet Özgür Güvenç, Zeynep Yörük, Dergâh Yayınları.