IŞİD’in hedefindeki üçgen

ZUMMAR VE SİNCAR NEDEN ÖNEMLİ?

Zummar, Dicle Nehri’nin batısında yer alan Kürt yoğunluklu bir ilçe. Saatte 63 bin varil petrol basma kapasitesiyle dünyanın en verimli petrol havzalarından biri sayılıyor. Sincar ise Kürt asıllı Ezidilerin kadim yerleşim merkezi. Burada Ezidi ulularına ait türbeler var. Sincar, Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin Irak Anayasası’nın 140. Maddesi çerçevesinde referandumla sınırlarına katmak istediği ihtilaflı bir yer. Ezidilerin bir kısmı Musul’a bağlı kalmaktan, bir kısmı ise Kürdistan’a katılmaktan yana. Erbil yönetimi, Sincar olmadan Kürdistan coğrafyasının tamamlanamayacağını düşünüyor. Sincar ayrıca Rojava ile Irak Kürt bölgesini birbirine bağlayan bir yerde duruyor. Sincar düşünce Kürdistan’ın coğrafi devamlılığı kalmıyor.

IŞİD’İN HEDEF NE?

IŞİD Suriye’de en büyük dirençle Kürtlerin kontrolündeki Rojava’da karşılaştı. Aylardır süren saldırılarına rağmen Kobani ve Haseke’yi ele geçiremedi. IŞİD hem Haseke’yi doğudan baskı altına almak istiyor, hem de bir köşesinde doğusunda Musul, batısında Sincar ve kuzeyinde Zaho’nun olduğu üçgeni ele geçirerek Türkiye sınırına ulaşmak istiyor. IŞİD bunu başardığında Suriye dışında Irak’tan dünyaya açılan bir kapıyı ele geçirmiş olacak. Burası günde binin üzerinde TIR ve kamyonun giriş-çıkış yaptığı yer. Haliyle bu güzergâh ele geçtiğinde IŞİD Türkiye’nin en kritik dış ticaret rotasında da söz sahibi olacak.

PEŞMERGE NEDEN ÇEKİLDİ?

Musul’un düşmesi ve Irak ordusunun çekilmesinin ardından Peşmergenin Kerkük başta olmak üzere tartışmalı bölgelerde kontrolü ele alması Peşmerge-IŞİD arasında ittifak var mı sorusunu gündeme getirmişti. Ancak Bağdat’ı ele geçirme planı zora düşünce IŞİD tekrar kuzeye ağırlık verince Kürtleri karşısında buldu. Ancak Peşmerge’nin çatışmadan çekilmesi kafaları karıştırdı. Bazılarına göre bu IŞİD’in saldırmayacağı öngörüsünden kaynaklanan bir ihmaldi. Bazıları ise Barzani’nin bir oyun oynadığını düşünüyor. Bu senaryoya göre Barzani Bağdat ve Washington yönetiminden istediği ağır silahları alabilmek için Sincar ve Zummar’dan çekilerek alarma yol açtı. İki ilçenin düşüşünün ardından Bağdat’tan Erbil’e tanklar dahil ağır silah sevkiyatı yapıldı ve Irak savaş uçakları havadan Peşmerge’ye destek vermeye başladı.

PKK VE YPG’NİN ROLÜ NEDİR?

Rojava’nın savunma gücü YPG ile PKK kuzeyden Sincar’ın etrafında konuşlanarak ilçenin merkezindeki IŞİD’ın yayılmasının önlemeye ve siviller için güvenli alan oluşturmaya çalışıyor. Sincar’ın güneyinde de Kürdistan Yurtseverler Birliği’ne bağlı peşmergenin konuşlandığı belirtiliyor. PKK/YPG Rabia’da da IŞİD’le çatışma halinde. Peşmerge ile PKK-YPG’nin ortak operasyon merkezi oluşturması için müzakereler sürüyor.