Seçmen oy heyecanını yaşamak için yüzlerce km yol gitti

YARIM asırdır bugünü beklemek... Nasıl bir duygudur bu? Sevinç mi, yoksa 50 yıl gecikme burukluğu mu! Düş kırıklığı mı? Yurt dışında yaşayan

Türk vatandaşı seçmenler dün ilk kez cumhurbaşkanlığı seçimi için sandık başına gitti. Bu tarihi günün havasını koklamak ve gözlemlemek için dün başkent Berlin’de sandıkların kurulduğu Oliympia Stadı’na gittim. Oy verme işlemi saat 08.30’da başlıyordu. Ama ben sabah saat 07.00’de Olympia Stadı’nın önündeydim.

BAYRAKLAR ASILMIŞTI
Stadın giriş cephesi ve çatısında Türk bayrakları asılıydı. Bayraklar daha uzaktan seçim sandıklarının burada olduğu mesajını veriyordu. Kapıda bir medya ordusu vardı. Alman televizyon ve radyo kanalları, yazılı basın, fotoğrafçılar, Türk medyası, bu tarihi günü haber vermek için oradaydı. Oy kullanma işlemi başlamadan önce Berlin Başkonsolosu Ahmet Başar Şen’in basın toplantısını bekliyorlardı. Zamanında kapılar açıldı. Başkonsolos Şen, basına Almanca bilgi verdi ve soruları yanıtladı. Herkesin merak ettiği soru, seçimlere ilgi niçin bu kadar düşüktü?

PROFESYONEL HAZIRLIK
Ardından basın mensuplarına, oyların kullanılacağı VIP salonu gösterildi. Siyasi parti temsilcileri yerlerini almıştı. Ortada masanın üzerinde şeffaf akrilik bir oy sandığı duruyordu. Bir büyükelçilik yetkilisi parti temsilcilerinin önünde, üç adayın fotoğrafı ve isimlerinin yazılı olduğu oy pusulalarını sayarak teslim ediyordu. Her şey profesyonelce hazırlanmış görünüyordu.
Oy atma işlemi başlamadan önce medya temsilcileri stadyum dışına çıkarıldı. Oy kullanma işlemi sırasında fotoğraf ya da görüntü alınmasına izin verilmedi.

GÖRÜNCE ŞAŞIRDIM
Stadyum dışına çıktığımda giriş kapılarının önünde uzun kuyruklar oluşmuştu. “İlk kez oy kullanma heyecanı dedikleri işte bu” dedim. Seçmenler bir bayram havası içinde, erkenden gelerek, kuyruğa girmişlerdi. Açık söyleyeyim, ben daha çok emekli birinci kuşak seçmen bekliyordum. Yanılmışım. İlk bakışta ikinci kuşak seçmen daha ağırlıktaydı. Yanlarına üçüncü kuşak çocuklarını da alıp gelmişlerdi. İlk kez oy kullanıyor olmalarına rağmen Alman televizyon kanallarının kameraları önünde soruları yanıtlarken, çok dikkatliydiler. Hemen hepsi de söz birliği etmişçesine, “Bugünü yaşamaktan çok mutluyuz” diyordu. Kimin kazanacağı sorularına ise yine aynı itinayla, “Buna seçmen karar verecek” diyerek, gizli oy ilkesi bilincini gösteriyorlardı.
Yıllardır burada yaşıyor olmalarına rağmen, Türkiye’deki seçimler için oy kullanmayı neden önemli buluyorlardı? Cevapları birbirine benziyordu: “Biz anavatanla bağımızı koparmadık. Oradaki siyasi gelişmelere katılmak, siyasi kararlarda söz sahibi olmak, Avrupa’da yaşayan biz Türkler için önemli.”

KATILIM DÜŞÜK
Almanya’da 1 milyon 400 bin seçmen kayıtlı ama sadece 92 bin seçmen randevu aldı. Toplam ne kadar seçmen oy kullanacak? Bunu şimdiden kestirmek zor. Ama katılımın beklenenin çok altında olacağı görünüyor. Bu ilgi düşüklüğü nerden kaynaklanıyor? İnternet üzerinden randevu alanlar zorluk çekmediklerini anlattı. Randevu alamayanlar, YSK’yı eleştiriyor: “Biz emekliyiz, internet kullanmayı bilmiyoruz. Randevu almak bir eziyet. Niye bu kadar zorlaştırıyorlar?”

FARKLI GÜNLER
Almanya’nın İsviçre sınırındaki Lörach’tan arayan İbrahim Karakaş anlatıyor: “Bizim ailede beş seçmen var. Oy kullanacağımız yer Karlsruhe. Buraya 220 kilometre. Kendimiz randevu almayı ihmal ettik. Sistemden bize verilen randevu tarihine baktım. Her aile ferdi için ayrı tarih verilmiş. Her gün aileden biri oy kullanabilmek için 220 kilometre gidecek, 220 kilometre dönecek. Ben bunu, sandığa gelmeyin olarak anlıyorum...” Stuttgart’tan Mehmet Ali Yıldız aradı. Kendisi Stuttgart konsolosluğuna kayıtlı. Karlsruhe’de oy kullanması gerekir. Ama sistem 630 kilometre uzaklıktaki Berlin Olympia stadını seçim yeri olarak gösteriyor.

DERS ALINMALI
Hollanda’dan İsmet Akdoğan telefonda: “Ben Maastrich’te yaşıyorum. Oy kullanmam için 200 kilometre uzaklıktaki Rotterdam’a gitmem gerekir. 75 yaşındayım. Trenle gitsem tek gidiş 100 Euro.” Thüringen Eyaleti’nde oturan Türk seçmenlerin seçim bölgesi 400 kilometre uzaklıktaki Münih. Bu kadar yolu gitmesini seçmenden beklemek zor. Bu seçimler bir ilkti. Buradan önemli ders çıkarılmalı. Sandık yerine herkesin rahatça oy kullanabileceği mektupla oy sistemi bunun için en iyi çözüm. Seçmene güvenmek lazım.