Kırmızı ette denge nasıl sağlanacak (2)

Geçen hafta kaldığımız yerden, İzmir Kırmızı Et Üreticileri Birliği (İZKEB) Başkanı Veteriner Hekim Osman Civil ile yaptığımız görüşmeden devam ediyoruz.
Osman Civil, “Kırmızı et sektöründe bir başka denge noktası fiyat değerlendirme sistemidir. Market, kasap ve şarküteri gibi satış yerlerindeki et ve et ürünlerinin satış fiyatı üzerinden kırmızı et fiyat değerlendirmesi yapılmaz. Özellikle ulusal marketlerin karına/ zararına satışları fiyat değerlendirmesinde yanıltıcıdır. Bu durum ancak TÜFE değerlendirmesinde kullanılır. Sektör analizi için baz fiyat ‘Toptan Kırmızı Et Ticareti’nde geçerli olan et fiyatlarıdır. Bunun temelde iki sebebi var. Birincisi toptan et ticaretinde et sınıflarına göre fiyatlar çok nettir. Bu et ürüne döndüğünde kimse karışımın (inek + dana + düve + kuzu + oğlak) gerçek fiyatlarını bilemez. İkincisi toptan et ticaretinde sanayici/tüccarlar arasındaki fiyat sapması yüzde 1 - 2 civarındadır. Üründe (kıyma, kuşbaşı, salam, sucuk) ise bu oran yüzde 10 - 20 arasında değişmektedir (karışım problemi)” diyor.

Destekleme sistemi
Civil, “Kırmızı et sektöründe bir başka denge noktası da destekleme sistemidir. Ülkemizdeki mevcut kırmızı et destekleme sistemi üretimin sürdürülebilirliği üzerinde temel belirleyici etkenlerden biridir. Ancak süt/et dengesinin korunması için iki temel değişikliğe ihtiyaç duyulmakta diye düşünüyorum. İlki kendi işletmelerinde doğan erkek buzağıların beslenerek kesim olgunluğuna gelmesi için bu işletmelerin ilave destek ile desteklenmesidir (300 TL X 2 = 600 TL; doğum + büyütme + kesim). Böylelikle buzağı ölümleri azalır, aynı buzağıdan daha fazla et ve daha yüksek performans alınabilir. Süt işletmeleri için de ilave gelir kaynağı olur. Burada tek negatif durum – buzağıları satmayacak oldukları için erken nakit girişi olmaz ve daha özenli beslemek yapmak zorunda kalırlar. İkincisi de sözleşmeli besilik materyal desteğinin sağlanabilmesi için 50 baş ve üzeri besicilik yapan işletmelerin et sanayii ile sözleşmeli besicilik yapması için desteklemeye ihtiyaç vardır” diye konuşuyor.

Kırmızı eti konuşalım
İZKEB Başkanı Osman Civil’in kırmızı et sektörü ile ilgili değerlendirmelerinin son bölümünü önümüzdeki hafta vereceğim. Ancak burada önemli olan şu; bilindiği gibi İzmir süt hayvancılığında büyük mesafe aldı ve Türkiye genelinde ilk sıraya yükseldi. Bunun sonucu olarak tarım ve gıda sektöründe süt çok ön plana geçti. Şimdi artık kırmızı et üretim, ticaret ve sanayiini daha fazla konuşmanın zamanı. Dolayısıyla Civil’in üç bölüm halinde verdiğimiz açıklamalarına biraz da bu çerçeveden bakmak yararlı olacak.