Küçük el kitapları eksiğimiz

KÜÇÜK el kitapları eksiğimizi, sanırım özellikle genç kuşak fark ediyordur.

Haberin Devamı

Sözgelimi diyelim ki bir öğrenci, Cumhuriyet’ten bu yana edebiyat tarihimizin önemli adlarını yazar sözlüklerinden öğrendi. İçlerinden birinin üzerine yoğunlaşma isteği duydu. Peki onu hangi kitaptan öğrenecek?
Türk edebiyatında akımların yanıtını hangi kitapta bulacak?
Sözlükten bir yazar seçti, onun yaşamını, edebiyattaki yerini öğrenecek, birkaç da seçme okuyacak.
Eskiden küçük boyutta, az sayfada bu tür bilgi veren kitaplar yayınlanırdı. Varlık Yayınları ile Yeditepe Yayınları, bu alanda önemli bir işlevi yerine getiriyorlardı.
Kısaca bu kitapların türü şöyle özetlenebilirdi: Hayatı-Sanatı-Eserleri.
Bu tür kitapların gereksizliğini şöyle bir savunma ile yok edecekler hemen ortaya çıkacaklardır: Canım, şimdi internet var, bir tıkla o bilgileri öğreniyoruz.
Bir dakika durun.
Genel, kuru bilgileri bulabilirsiniz ama onu hazırlayanın edebi lezzetini nasıl sağlayacaksınız?
Bir kişinin seçimini internet yapabilir mi?
Bu kitapların çoğu 64 sayfaydı, boyutu 12X16.5’ti.
Gerçekten de cepte kolayca taşınır, okunurdu.
Sadece seçmeler değil, yeni kitaplar da o boyutta çıkardı.
Yalnız kişiler, akımlar değil, yüzyılları inceleyen kitapların da yararının bugün de olacağına inanırım.
Ülke edebiyatlarının kısa tarihi de kitaplığımızın her zaman başvurulan kitapları arasındadır.
Kişiler, akımlar, edebiyat tarihleri kadar, Batı’da çok uygulanan başka bir yayın türünü de yayıncılara önereceğim.
Küçük bir kitap, bir yazarın bir yapıtı üzerine çalışma.
Çok kısa yazarın yaşamı, o kitap üzerine bir değerlendirme. Yalnız onu hazırlayan yazarın değerlendirmesi de oluyor, bu yazıya başkalarının düşünceleri de eklenebiliyor.
Şimdi Yaşar Kemal’in bir romanını okudunuz, çok beğendiniz, gerek yazılışı, gerek edebiyat tarihindeki yeri, gerekse yazarın kitapları arasındaki önemi böyle bir kitapta işlenebilir.
Eleştirmenlerden, öğretim üyelerinden, edebiyat öğretmenlerinden bunu başarıyla yapacak birçok kişi vardır.
Üniversitelerde hazırlanan nice tezlerden, master ve doktora çalışmalarından böyle özetlenmeleri mümkün görüyorum. Az kişinin okuyup yararlanacağı bu kitapları daha geniş bir kitleye açmanın yararını sanırım onlar da takdir ederler.
Sözgelimi bu örneklere özellikle William Shakespeare kitapları için yapılan çalışmalarda rastladım.

* * *

Haberin Devamı

BİZDE Varlık Yayınları ile Yeditepe Yayınları, bu türün seçkin, özenli kitaplarını yayınladılar.
Ad olarak da özellikle Memet Fuat ile Muzaffer Uyguner’i anmak isterim.
Özellikle Memet Fuat, bir eleştirmen olarak, seçtiği yazarı değerlendirir, edebiyatımızdaki yerini saptar, ondan sonra da örneklere geçerdi.
Klasikler için yapılacak bu düzenleme, güncelin ihmalini de aradan kaldırmış oluyor. Böyle diziler bir kişinin yönetimi altında yapılmalıdır.

* * *

Haberin Devamı

YENİ kuşağa, yeni yayıncılara bu örnekleri görmelerini tavsiye ederim.
Belki içlerinden biri bunun yararına inanır.

Yazarın Tüm Yazıları