İznik çinisinin sultanları

SOSYAL grişimcilik ödüllü Nejla Anıl ile ortağı Sevinç Öztürk’ün şirketi Anikya İznik Çini, dünyanın en özgün el sanatları arasında yer alan İznik çinisini Tokyo’dan Maryland’a kadar birçok şehirde çağdaş yapılarda duvarlara ve zemine uyguladı. İkilinin şu anda üzerinde çalıştıkları en önemli proje ise Eyüp Sultan hazretlerinin türbesindeki İznik çinilerini aslına uygun restore etmek ve kaybolan parçaları yeniden üretmek. 50 kişilik istihdamı olan firma bu yıl, yüzde 40’ı yurt dışından 4 milyon lira ciro bekliyor.

MÜLKİYELİ ÇİNİCİ

Nejla Anıl şöyle konuşuyor: “Mülkiye’de işletme okudum, reklam ve pazarlamada çalıştım sonra da çinici oldum. İşim gereği yabancılara kültürel hediyeler vermeye başlamıştım. Çini ile böyle tanıştım ve ‘bu sanatı nasıl yeniden hayatın içine sokabilirim’ diye kafa yordum. 2000 yılında bir evimi sattım ve işimi kurdum. 2003’te Sevinç Hanım’la tanıştık ve ortak olduk.

ZEMİN İÇİN AR-GE

İznik çinisi, Karahanlılarla başlıyor, Selçuklular sonra Osmanlılar derken 13 ayrı teknik geçirmiş bir sanat. Üretimi çok ağır ve ustalık isteyen bir süreç. Bugüne kadar sadece duvarlarda kullanılan İznik çinisini zemin süslemesinde de kullanmak için 2009 yılında Ar-Ge çalışmaları başlattık. Çizilmelere dayanıklı, sert sırlı kuvars İznik Yer Çinisi geliştirdik. Şimdi çağdaş yapılarda zeminlere halı gibi uyguluyoruz.”
Anikya Çini’nin diğer ortağı Sevinç Öztürk şöyle devam ediyor: “İktisat mezunuyum, turizmcilik yaptım. 1987’de İznik’te bir ev aldık ve İznik ile tanıştım. İznik’in tanıtımına kafa yormaya başladım. 2002’de güçlü bir grup ile atölye oluşturduk. Nejla hanım ile tanıştık ve aynı amaçlar için ortak olduk. Nejla hanım tasarıma ben üretime ve satışa odaklandım.

İlk işlerimizden biri Atatürk Havalimanı CIP Salonu oldu. Çok beğenildi. Sonra Dubai Emiri’nin Spa ve hamamına uyguladık. Ruslardan çok talep geldi. Rixos otellerin çoğunda, Han Çadırı’nda spa ve Türk hamamlarına İznik çinisi uyguladık. Bursa Yeşil Türbe Restorasyonu için 500 yıl aradan sonra ilk defa 14. yüzyıl renkli sır ve mozaik tekniği uygulamasını yaptık. Şu anda Eyüp Sultan Türbesi’nin restorasyonunda görevliyiz. Bu proje için 2 bin 200 İznik çinisi üretiyoruz. Türbenin tüm İznik çinilerini elden geçiriyoruz ve orjanaline uygun olarak eksik parçaları da yeniden üretip o muhteşem tabloyu tamamlıyoruz. Yeni çiniler ‘üretim tarihi’ ile ayırt edilecek.”

Marmaray sayesinde Japonya’ya uzandık

NEJLA Anıl, kendilerini en çok heyecanlandıran porjelerden birinin de Japonya’nın başkenti Tokyo’da gerçekleştiğini söylüyor ve şu bilgileri aktarıyor: “İstanbul’da Marmaray Metro inşaatını yapan konsorsiyumun Japon ortağı Taisei firması tarafından inşa edilen Kurosawa Hastanesi’ni İznik çinileriyle süsledik. Bu, Japonya’nın önde gelen hastane zinciri Bishinkai Medical Corporation’a ait. Hastanesinin kurucusu I Sao Kurosawa ve eşi Yumiko Kurosawa, Türkiye’ye geldiklerinde İznik çinisine hayran olmuş ve bunun projede uygulanmasını istemiş. Çinileri binanın ana girişinden lobisine, kat bankolarından yönlendirme panolarına, kafe bölümünden katlardaki dinlenme nişlerine kadar her yere uyguladık. Japon hastaların çok büyük beğenisini kazandı. Hastalar birer sanat eseri olarak gördükleri çini panolar önünde hatıra fotoğrafı çektiriyor.”

Metro istasyonuna TBMM’ye İznik çinisi

SEVİNÇ Öztürk, İznik çinisinin en güzel ‘zemin’ uygulamalarından birini TBMM’de yaptıklarını belirterek “Meclis Hizmet Binası ana girişi ve personel girişi ile yemek salonunda kullanılan İznik yer çinilerimiz Selçuklu dönemine ait desenlerle bezendi. Asansörde de zemine uyuladık. Acıbadem Akasya AVM’nin Metro İstasyonuna da İznik çinisi uyguladık. Maryland’de (ABD) Türk Amerikan Kültür ve Medeniyet Merkezi Projesi’nin İznik çinilerini biz üretiyoruz ve uyguluyoruz” diyor.

sozdemir@hurriyet.com.tr