Türkiye’deki emekliye var da, bize niye yok
Güncelleme Tarihi:
Uzun yıllar düşük ücretli işlerde çalıştıkları için emekli olduklarında cüzi bir emekli aylıkla aybaşını getirmekte zorlanan Avrupa Türk emeklilerin en büyük arzusu, Türkiye’deki aylıkları kesilmeden, yaşadıkları ülkede ek iş yapmalarına izin verilmesi. Ancak Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), Avrupa’da yaşayan Türklerin artık isyana dönüşen bu taleplerine kulak asmıyor.
AACHEN’den HÜRDANIŞ’a mektup gönderen Yıldıray Reyhanioğlu, “Türkiye’de emekli olanlar belirli bir kesintiyle çalışıp emekli aylıklarını alabiliyorlar. Bu hak bize neden verilmiyor? SGK yetkilileri
YAZ-BOZ TAHTASI
Okurumuz isyanında haklı. 1985’ten önce geçerli olan 2147 sayılı eski borçlanma kanunundaki bir boşluk nedeniyle emekliler mahkemeye giderek, hem emekli aylıklarını alabiliyorlardı hem de Avrupa’da çalışmaya devam edebiliyorlardı. Yerine geçen 3201 sayılı borçlanma kanun bu kapıyı kapattı ve SGK gerek yurtiçinde gerekse yurtdışında çalışmaya başlayan emeklilerin aylıkları kesmeye başladı.
Sonra bu kanun 2012 yılında yumuşatıldı, borçlanarak emekli olanlara en azından Türkiye’de Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) uygulamasına dahil edilerek, tekrar çalışmaya başladıkları için emekli aylıkları kesilmiyor artık.
Tanıdığın birçok kişi hem çifte emekli hem de çalışıyor
BİNBİR dereden su getirterek sonunda SGK’dan emekli olabildim. Ancak Unkapanı’nda bir sürü kağıt imzalattılar. Birinde şöyle deniliyor: “Yurtdışından, borçlanarak emekli olan kişiler, Türkiye’de emekli olduktan ve emekli maaşı almaya başladıktan sonra hiçbir işte – yani ne sigortalı ne de serbest meslek erbabı olarak çalışamazlar...”
Ama benim tanıdığım bir sürü insan hem çifte emekli aylığı alıyor hem de çalışıyorlar. Bu nasıl oluyor? Almanya’da emekliler yeterli gelirleri yoksa çalışabiliyorlar. SGK da bu imkanı niye vermiyor? (Ali Gökoğlu-Hamburg)
ÖNCELİKLE şunu vurgulamak gerekiyor; Her emeklinin, emekli olma şartları farklı. Bugünkü ana yazıda da belirttiğim gibi, 2147 sayılı kanuna göre borçlanarak emekli olanlardan mahkemeye gidenler, aylıkları kesilmeden yurtdışında çalışmaya devam edebiliyorlar. Oysa 3201 sayılı kanun kapsamında borçlananlara 2012’ye kadar Türkiye’de çalışmalarına izin vermeyen SGK, bu tarihten sonra bu kişileri SGDP kapsamına alırken, “Ama yurtdışında çalışmaya başlarsan aylığını keserim” diyor.
İki ülkeden aynı anda emekli aylığı almak sorun teşkil etmez. Ancak hem Türkiye’den emekli olmak hem de yurtdışında çalışmak, daha önce belirttiğim gibi destek priminin tahsilatında çıkan teknik engellerden dolayı sıkıntı yaratıyor.
HABERİ YOKTUR
Eğer çevrenizde bu durumda olanlar varsa, o zaman bilin ki, SGK’nun bundan haberi yok. Durumları ortaya çıkanların aylıkları kesildiği gibi, kişilerin yeniden çalışmaya başladıkları süreden itibaren geri dönük olarak ödenen aylıklar yasal faiziyle birlikte geri istenecektir.
Bu duruma düşmemek için en iyisi mi, yurtdışında çalışmaya başlayınca, SGK’ya bildirimde bulunup emekli aylığını durdurmak gerekiyor. Yoksa, sizin de başınız ağrır. Bizden söylemesi.
Emekli aylığıyla iş arasında tercih
1959 doğumluyum ve Türkiye de 2000 işgünüm çıktı. Üstünü 5 bin 400 güne tamamlayıp borçlanmamı yaptım. 2006’dan beri bekliyorum. Halen Almanya’da çalışıyorum. Aynı zamanda Türkiye’den emekli aylığı alabilir miyim? Alamayacaksam bu durum vatandaşlar arasında eşitlik ilkesine aykırı olmuyor mu? (Naim Avcı- Almanya)
BİZE göre de bu durum vatandaşlar arasındaki eşitlik ilkesine aykırı. Aslında bu eşitliği gidermek için SGK Haziran 2011’de 2011/48 sayılı genelge yayınladı ve yurtdışında minijob tarzı cüzi kazançlı işlerde çalışılmasına izin vermişti. Ama bir yıl aradan sonra 2012/24 sayılı genelgeyle bu uygulama kaldırıldı. Yani Türkiye ve Türkiye dışında yaşayan emeklilerimizin çalışmaları bakımından ortaya çıkan eşitsizlik, bir dönem kısmen giderilmişti, ancak şu an tekrar bu eşitsizlik devam ediyor.
Bu bilgiler ışığında izleyebileceğiniz iki yol var:
Ya mahkemeye gidip SGK aleyhinde dava açacaksınız, ya da emekli aylığı ile yurtdışında çalışma arasında tercihini yapacaksınız. Üçüncü bir şık maalesef gözükmüyor şu an ufukta.
Toplu para yatırıp emekli olunuyor mu
BENİM sorum babamla ilgili. Kendisi Türkiye’de yaşıyor ve yurtdışı hizmeti yok. Doğum tarihi 1943. SSK başlangıcı 1958. Hizmet süresi 1080 gün
BABANIZIN son olarak tabi çalıştığı kurum Bağ-Kur’dan emekli olabilmesi için 15 yıl, 5 bin 400 gün ve 58 yaş şartlarına göre emekli olabilir. Eğer son çalıştığı kurum SSK ise zaman 3 bin 600 günle de hemen emekliği hak eder. 720 güne tekabül eden askerlik süresini de borçlanarak, prim ödeme gün sayısını artırabilirsiniz. Türkiye’de yaşayan erkek sigortalılar, sadece askerlik sürelerini borçlanabilirler, başka da toplu para yatırma imkanları yoktur.
Babanız eksik günlerini tamamlamak için isteğe bağlı sigorta primi yatırıp, emekli olabilir.
Annenizin elinde en az yüzde 51 ağır özürlü ibareli özürlü sağlık kurulu raporu varsa, hanede kişi başına düşen aylık gelir belirli bir miktarı aşmıyorsa ve bakıma muhtaçlık kriterlerine de uyuyorsa, o zaman evde bakım aylığı alabilir. Bunun için anne ve babanızın yaşadığı ildeki il sosyal hizmetlere başvuruda bulunmaları gerekiyor.