Elde ne tütün kaldı, ne zeytin

SOMA’da yaşanan maden felaketinin ardından kurtulan madenciler tarım yapamadıkları için ‘ocak’lar da olduklarını söylüyor. Sektör temsilcileri bu sözleri doğrulayarak şunları anlatıyor: “34 yıl önce kaderleri çizildi işçilerin. Ne tütün kaldı elde, ne de zeytin.”

“SOMA’da tarım arazilerini bitirdiler. Ormanları katlettiler. Buraları madenlerle delik deşik ettiler. Bitirdiler burayı. Çiftçilik yapamıyoruz. Hayvancılık yapamıyoruz. Yine mecbur madene girip çalışacağız” 300’e yakın madenciye mezar olan Soma’da ki madenlerden sağ kurtulmayı başaran bir madenci söylüyor bu sözleri. Tekrar o madenlere girecek o işçi çalışmak için, para kazanmak için, ailesini geçindirebilmek için. Çünkü o bölgede yapabileceği başka bir şey yok. Ya topraklarını terk edip göç edecek büyükşehre, ya da kalmayı seçecek. O kalmayı seçenler arasında. Söylediği sözlerde de haklı gibi gözüküyor aslında.

34 YIL ÖNCE BELİRLENDİ

Bu işçilerin kaderleri 34 yıl önce belirlendi diyor Türkiye Ziraatçılar Derneği Başkanı İbrahim Yetkin. 80’li yıllarda yabancı tütün ekimine izin verilmesiyle bölge tarımının bitmeye başladığını söyleyen Yetkin, “O yıllarda bölgede dünyanın en kaliteli tütünlerin üretilirdi. Ancak bölgeye büyük sigara üreticileri girmeye başladı. Yabancı şirketler çiftçilere yüksek fiyat vererek kendi tütünlerini yetiştirmeleri konusunda onları alıştırdı. Yerli tütün alanları dağıtıldı. Pazarı ele geçirdikleri zaman da iş işten geçmişti” ifadelerini kullanıyor.

TEK YOL MADEN OCAĞI

Daha sonra TEKEL’in özelleştirilmesiyle işlerin daha da kötüye gittiğini ifade eden Yetkin şunları söylüyor: “Çiftçiler kendiliğinden bırakmaya başladılar çiftçiler. Çünkü artık para kazanamaz hale geldiler. Son çare olarak zeytin bahçeleri kurmaya başladılar. Başlarda iyi de gitti aslında. Ancak zeytin ekimi çoğalınca ürün arttı. Ürün çok olunca zeytin fiyatları düşmeye başladı. Artık verilen para yetmiyordu.”

Yanlış tarım politikası bu hale getirdi

ÇİFTÇİLERİN artık başka çareleri kalmayınca bölgede yeni yeni oluşmaya başlayan madenciliğe yöneldiğini anlatan İbrahim Yetkin, “Artık tek yol maden ocakları görünüyordu çiftçilere. Orada hayatını kaybedenlerin çoğunun ailesinin kökeni çiftçilik. 34 yıl önce başlayan yanlış tarım politikaları sonucu bölge tarım yapılamaz hale geldi. Zeytincilikte Balıkesir’e doğru kaydı. Elde bir tek maden ocakları kaldı” diyor.

Kıl keçisi üretmelerini bile yasakladılar

TARIM ve hayvancılık sektöründe faaliyet gösteren bir başka sektör temsilcisi de şunları söylüyor: “ O bölgede eskiden ormancılık yapılırdı. O da çok fazla karlı değildi. Çünkü ormanlar devlet arazisi. Bunun dışında kıl keçisi yetiştirilirdi bölgede. Onu da ormanlara zarar veriyor diye yasakladılar. Ormanlara da zarar verdiği yok kıl keçilerinin. Aksine kıl keçileri ormanların yenilenmesini sağlar. Elde hayvancılık yok. Tarım arazileri de yeterli değil. Para kazanmanın tek yolu madencilik kaldı.”