Fen ve teknoloji deney, grafik ve yorum ağırlıklı

Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş (TEOG) sistemi kapsamında 1 milyon 271 bin 273 öğrencinin katıldığı merkezi sınavlar sona erdi. İkinci gün fen ve teknoloji, T.C inkılap tarihi ve Atatürkçülük ile yabancı dil sınavları yapıldı. Soruları değerlendiren uzmanlar, “Fen ve teknolojide deney, grafik ve yorum ağırlıklı soru çıktı. İnkılap tarihinde bir soru üst düzey yorum gerektirdiği için eleyici nitelikte, yabancı dilde ise özellikle son ünitelerden soru çıktı, İngilizce’de ise okuyan ve konuşan öğrenci avantajlı olacak” dedi.

Bahçeşehir Koleji eğitim uzmanlarının değerlendirmesi:

Sorular anlaşılır ve kolaydı

Fen ve Teknoloji: Sınav soruları 8’inci sınıf kazanımlarına ve Milli Eğitim Bakanlığının daha önce açıkladığı sınırlamalara uygundur. Birinci sınavın konularından sadece 1 soru geldi. Sınavda, Hücre Bölünmesi ve Kalıtım ünitesinden 1, Kuvvet ve Hareket ünitesinden 1, Maddenin Yapısı ve Özellikleri ünitesinden 4, Ses ünitesinden 2, Maddenin Halleri ve Isı ünitesinden 7, Canlılar ve Enerji İlişkileri ünitesinden 5 soru sorulmuştur. Soru dağılımları kazanım sayılarıyla örtüşmüyor. Sınavda 8 adet deney sorusu, 3 grafik sorusu bulunmaktadır. Bu durum öğrencilerin alıştıkları bir sistem olduğu için soruları çözmekte zorlanmamışlardır. Sınav bu özellikleriyle akademik seviyesi çok iyi olan öğrencileri ayırt etmekte zayıf kalmıştır. Bazı sorularda alt sınıflarda işlenen konularda yer alan bilgilerin kullanıldığı görülmüştür. Sesin yansıması ve çimlenme olayı alt sınıfların konularında yer alıp 8. sınıf kazanımlarıyla ilişkilendirilmiş. TEOG 1 sınavındaki gibi anlaşılması güç ifadeler ve bilimsel çelişkiler TEOG 2 de görülmemiştir. Sınav soruları anlaşılır, net, görsellerle ilişkili genellikle kolay sorulardan oluşmaktadır. Dersi düzenli takip eden ve sistemli ders çalışan öğrencilerin kolaylıkla yapabileceği bir sınavdır.

Sorular zordu

T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük: 8’inci sınıflar düzeyinde bu yıl ikincisi uygulanan Merkezi Ortak Sınavda, T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersinde dikkati ilk çeken, soruların birinci merkezi ortak sınava göre daha zor olmasıdır. Bununla birlikte müfredat dışı herhangi bir soru ile karşılaşılmamıştır. Sınav öncesi öğrencilerimize ve kamuoyuna yaptığımız bilgilendirmede olduğu gibi sınavın soru dağılımı yüzde 75 oranında 3. 4. ve 5. üniteleri kapsamakta, yüzde 25 oranında ise ilk iki üniteyi içermektedir. Ayrıca soruların geçmiş yıllardaki SBS sınav formatıyla benzerlik gösterdiği görülmüştür. Dikkati çeken bir diğer hususta ilk sınavda olduğu gibi Atatürk’e ait sözlerin yanı sıra Milli Mücadele’nin diğer yerel ve ulusal liderlerinin de sözlerine yer verilmiş olmasıdır. Bu durum gösteriyor ki ders kitabında yer alan sözler, sınavda soru olarak karşımıza çıkmaktadır. Sorular bilginin doğrudan sorulması yerine bilginin yorumlanması şeklindedir. Genel olarak değerlendirildiğinde ve ilk merkezi sınavla karşılaştırıldığında, bu sınavın soruları daha zor ve ayırt edici denebilir. Hatta bu sınavın en çok tartışılabilecek ve ayırt edici sorusu A ve B kitapçıklarındaki ‘Milli Güç’ unsurlarını sorgulatan 18. sorudur. Bu soruda özellikle vurgulanması gereken ders kitabında yer alan, Atatürk’e ait sözdeki ‘siyasal’ kelimesinin cevabı içerdiği için sorudan çıkartılmış olması ve sözün son kısmında geçen ‘savunma’ kelimesinin varlığı öğrencilerimiz açısından en önemli çeldirici olmuştur. Genel olarak sınav Kasım ayında yapılmış olan ilk sınavda göz önüne alındığında beklentilerin üzerinde bir zorluk derecesine sahiptir.

Görseller etkili

İngilizce: TEOG İngilizce sınav sorularının müfredata uygun olduğu ve kazanım dışı soru sorulmadığı görülmüştür. Konu ve soru dağılımına bakıldığında 2. dönemin ağırlıklı olarak kazanımlarıyla örtüşen sorulara yer verilmiştir. Sınavın büyük bir kısmı günlük hayattaki diyalogları anlama ve uygun karşılığı veren ifadeyi bulma tarzındaki sorulardan oluşmaktadır. Bu sınavda okuma parçası yerine tablo okumayı ve oradaki bilgiyi doğrudan aktarmayı içeren sorular sorulmuştur. Kelime bilgisi test edilen sorularda öğrencinin metinden çıkarım yapması beklenmektedir. Diğer bir farklılık ise bu sınavda görseller doğru cevabı bulmakta çok etkin bir rol oynamamaktadır.

Fen Bilimleri Dershanesi bölüm başkanlarının değerlendirmesi:

Fen ve Teknoloji: Merkezi Sistem Sınavı 2’de Fen ve Teknoloji dersi soruları kazanımlara uygun, normal düzeyde ve kolay hazırlanmış. Ayırt Edici nitelikte zorlayıcı soru bulunmamaktadır. Merkezi Sistem Sınavı 1 ve önceki SBS sorularına benzemekte. Yalnızca konulara göre soru dağılımında son görülen konulara ağırlık verilmiş. Örneğin Maddenin Halleri ve Isı ünitesinden 7 soru sorulmuş.

T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük: TEOG 2 İnkılap Tarihi soruları öğrencinin kavram bilgisini ölçmeye çalışan orta zorlukta sorulardan oluşmaktadır. Konu dağılımına fazla özen gösterilmemiş özellikle ilk ünitelerden fazla soru sorulmuştur. Sorular öğrencinin bilgi düzeyine uygundur.

İngilizce: TEOG 2 sınavı öğrencilerin okuduğunu anlama ve yorumlama becerisini, dilbilgisini, kelime bilgisini gördüğünü ifade edebilme becerisini, dikkatini ölçen kolay ve orta zorlukta sorulardan oluşturulmuştur. Sorular müfredata uygundur.

Bilfen İlköğretim Kurumları bölüm başkanlarının değerlendirmesi:

Fen ve Teknoloji: Kasım ayında yapılan TEOG sınavına göre kapsam geçerliliği daha yüksek nitelikte sorulardan oluşmaktadır. 2. genel sınav mantığına uygun olarak kazanımlar orantılı dağıtılmış. Sorular bilimsel hata içermemekle birlikte orta zorluktaydı. Öngördüğümüz gibi deneysel düzeneklerin sorgulandığı soruların sayısı oldukça fazlaydı. Laboratuvar çalışması yapmış ve deneysel düzenekleri yorumlayabilen öğrenciler bu sınavda daha başarılı olacaktır. Ayrıca grafik yorumlama becerisi yüksek olan öğrencilerin daha iyi sonuçlar alacağı bir sınav oldu. Sorular kazanımlara uygun olup çok ayrıntılı bilgi içermemekte ve sadece temel bilgilerden oluşmakta.

T.C. İnkilap Tarihi ve Atatürkçülük: Sınav müfredata ve kazanımlara uygun sorulardan oluşmaktadır. Sınavda genellikle orta zorlukta sorulara yer verilmesiyle birlikte A grubu 18, B grubu 18. Soru testin eleyici sorusudur. “Her şey güçlü bir Türkiye için” ünitesinden gelen soruda yer alan Atatürk’ün, “...Devlet, gerek bireylerin özgürlüğünü temin için millet üzerinde bir nüfuza ve gerek millet ve memleketin bağımsızlığını koruyabilmek için kendine özgü bir nüfuz ve kuvvete sahip olmalıdır... O, bir siyasal nüfuzdur ki devlet kavramında kendiliğinden vardır ve devlet, onu halk üzerinde uygulamak ve milleti dışarıda diğer milletlere karşı savunmak yetkisine sahiptir.” (Afet İnan, Medeni Bilgiler, s. 38.) sözü üst düzey yorum gücü gerektirdiği için öğrencilerin soruyu doğru cevaplamasını etkileyecektir.

İngilizce: Belirlenen konu ve kazanımları kapsamaktadır. Sorular, yönerge ve cevapları bakımından öğrencilerin anlayabileceği düzeyde açık ve nettir. Soruların tamamına yakını okuduğunu anlamaya yönelik olup, birkaç soruda kelime ve dil bilgisi sorularının, diyalogların ve cevap şıklarının içine yerleştirilerek ölçülmeye çalışıldığı görüldü. Verilen süre içerisinde 20 sorunun rahatlıkla cevaplandırılabileceği bir sınav oldu. İngilizce okuyan ve konuşan öğrenciler bu sınavda çok daha avantajlı olacaklardır.

Uğur Dershaneleri Liselere Hazırlık bölüm başkanlarının değerlendirmesi:

Fen ve Teknoloji: Fen sınavında müfredat dışı soru bulunmuyor. Kazanımlara uygun bir sınav oldu. Sınavda bakanlığın daha önce açıkladığı yere kadar tüm ünitelerden soru bulunuyor fakat son konulardan daha fazla soru soruldu. Sınavda hatalı soru ve tartışmalı soru yok. Bu yönüyle bakıldığında Kasım ayındaki sınava göre daha kolay bir sınav olduğu söylenebilir. Sınav üst gruptaki öğrenciler için ayırt edici nitelikte değildir.

T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük: Bakanlığın Merkezi Ortak Sınavlar için belirlediği konu kapsamlarına uygun olarak hazırlanmıştır. Sınavda 3, 4 ve 5. ünitelerden toplamda 16 soru sorulmuştur. İlk sınavın üniteleri olan 1. ve 2. ünitelerden 2’şer soru sorulmuştur. Bu sorular birinci mazeret sınavının sorularına benzerdir. Sorular önceki yıllarda Seviye Belirleme Sınavlarında kullanılan yapılandırıcı yaklaşıma uygundur. Paragraf yorumlama ve bilgiyi kullanmaya dayanan sorular ağırlıklı idi. Soruların MEB kitabında yer alan paragraf ve Atatürk’ün sözleri kullanılarak hazırlandığı görülmektedir. Daha önceki yılların Seviye Belirleme Sınavı’nda olduğu gibi okul kitabında yer alan açık uçlu soruların çoktan seçmeli sorulara çevrilmesi geleneği bu yıl da aynen devam etmiştir. Ancak bu seneki sınavda daha önceki yıllardan farklı olarak ilk defa okul kitabında yer almayan ancak derslerde tüm öğretmenler tarafından yine de anlatıldığını düşündüğümüz Moskova Antlaşması’nın maddeleri ile ilgili bir soru bulunmaktadır. Sınavda B kitapçığı 9. Sorunun 2013 SBS’deki soru ile 11. sorunun 2009 SBS’deki soru ile birebir aynı olması, 15. sorunun da 2010 SBS sorusuna benzer olması öğrencilerin ortak sınavlardan önce geçmiş yıllarda çıkan soruları çözmelerinin gerekli olduğunun önemini ortaya çıkarmıştır. Sorular genel olarak kolay düzeydedir. Bir ya da iki soru öğrenciler için belirleyici olabilir

İngilizce: İkinci Dönem Merkezi Ortak Sınavı’nda İngilizce sorularında hatalı ya da çelişkili soru bulunmamaktadır. Müfredat dışı soru yok. Birinci Dönem Merkezi Ortak Sınavdaki kazanımları ölçen sorular da sorulmuştur. Öğrencinin okuduğunu anlama becerisi ölçülmüştür. Gramer bilgisini ölçen sorular bulunmamaktadır. Görselden cevabı bulma, diyalog, verilen cümleyi anlamına uygun olarak tamamlama, verilen kelime ve ifadenin eş anlamlısını kullanarak cevaba ulaşma şeklindeki sorular vardır. Bu sınavda paragraf sorusu bulunmamaktadır.

Yerleştirmede sınav yüzde 70 etkili

Uğur Dershaneleri Liselere Hazırlık Rehberlik Koordinatörü Nazik Kösegil de şu değerlendirmeyi yaptı:
“Merkezi Sistem Ortak Sınavlarının sona ermesi ile birlikte, öğrencileri yeni bir süreç bekliyor. Yerleştirme puanının oluşumunda yüzde 70’lik dilimi merkezi sınav oluştururken, geri kalan yüzde 30’luk dilimi öğrencilerin üç sene boyunca okuldan aldıkları notlar oluşturmakta. Yılsonu başarı puanını etkileyen yazılıların devam ediyor olması da öğrencilerin ders çalışmaya devam etmesini gerektiriyor. Bu süreçte yine velilere görev düşüyor. Öğrencilerin girdikleri bu sınavların sonuçları ne olursa olsun çocuklarını desteklemeli ve devam eden sınavlara karşı onları olumlu yönde motive etmeliler. Okulların kapanmasının ardından açıklanacak olan yerleştirme puanı ile birlikte tercih döneminin başlayacak olması da yeni bir heyecanı beraberinde getiriyor. Öğrenciler tercih dönemine kadar hangi okulları tercih edecekleri üzerine araştırma yapmalı; veliler de bu süreçte öğrencilere destek olmalı. Öğrencilerin ilgi, yetenek ve isteklerine göre uygun olan okul ya da okulların tespit edilmesi, tercih dönemindeki yoğunluktan veli ve öğrenciyi kurtaracaktır.”

MATEMATİK ELEYECEK
TEOG kapsamında 2’nci dönem merkezi sınavlarına giren 8’inci sınıf öğrencileri, sistemi tanımalarına rağmen dün yine de heyecanlıydı.