Günde 500 milyon tweet atılıyor, hangisini görelim

Twitter kapatıldığı günden beri onların ağzından bir sözcük almak için uğraşıyoruz. Sonunda şirketin yetkilileri İstanbul’a ayak bastılar ve posta kutuma ABD merkez ofisinden şöyle bir not düştü: “Seni Çarşamba sabahı 10.00-10.30 arasında Meridien Otel’de bekliyorlar”. Buluşmada üç kişi vardı; Twitter’ın başkan yardımcısı Colin Crowell, Avrupa Kamu Politikaları Direktörü Sinead McSweeney ve hukuk uzmanı Anthony Nieto. Onlara Albright- Stonebridge Group (ASG) bünyesinde görev alan Hakan Akbaş eşlik ediyordu.

Almanya ofisinde 5, İtalya’da 2 kişi çalışıyor

Görüşmemiz boyunca tek konuşan Colin Crowell oldu. Ona ilk olarak “Neden buradasınız?” diye sordum; “Uzlaşma için mi, savunma için mi, hakkınızı aramak için mi?”

“Hiçbiri” dedi. “Biz aslında Sinead ile birlikte Mayıs ayında gelecektik. Hem burada ofis açıp açmayacağımıza dair yatırım görüşmeleri yapacak hem de internet düzenlemeleri hakkına bilgi alacaktık”.

Twitter 18 aydır dünyanın farklı yerlerinde ofis açıyor. Türkiye de bu sıralamadaydı belli ki. Şimdi Türkiye hükümetinden baskı olsa da, Twitter bu fikri askıya aldığını açıkça söylüyor.

Crowell “Yasaklama bize burada uygun yatırım iklimi olmadığını düşündürdü. Bu bir şirket için doğal bir düşünce” diyor. Geçen haftanın tartışma konularından biri olan, Twitter’ın Türkiye’de vergi vermesi taleplerini sorunca da her ülkede yerel aracı firmalarla çalıştıklarını anlatıyor. “Vergiyi ödeyecek olan da o firmadır” diyor.

Twitter ofisi açılması için gözleri parlayanlara da şu hatırlatmayı yapıyor: “Biz servis verdiğimiz büyüklükte bir şirket değiliz. Almanya ofisimizde beş, İtalya ofisimizde sadece iki kişi var. Google’un sadece Dublin ofisinde bizim bütün dünyadaki ekibimizden daha büyük bir ekip çalışıyor”.

Mahkemeye gitmeden önce report butonunu kullanın

Hafta içinde gazetelerde de gördüğünüz gibi, Twitter ekibi TİB, TBB ve Çankaya Köşkü ile görüştü. “Ya Başbakan?” diyorum. “Sizin, Facebook’un ve YouTube’un aileler için tehlikeli olduğunu söylemişti”.

Crowell, filmlerde gördüğümüz üst düzey yöneticiler gibi soğukkanlı ve söylediğim hiçbir sözcük mimiklerini değiştirmiyor. Kapıdan girdiğim anda yüzünde gördüğüm hafif tebessüm hep aynı. Başbakanın ekibiyle görüştüklerini söylüyor sadece.

“Bu tweet’leri görmüyor musunuz?” sorularına karşılık da şu bilgiyi veriyor: “2009’da günde iki milyon twit atılıyordu. 2014’te bu sayı 500 milyona çıktı. Yüzde 70’i de ABD dışından atılıyor. Hangi tweet’i, nasıl görebiliriz? Ayrıca twitter.com’da report butonu olduğunu da hatırlatmak isterim”.

Twitter’ın Türkiye’de kapatılmasından beş dakika sonra herkesin, hatta o güne kadar kayıtlı olanlardan fazla kişinin giriş yaptığını hatırlatıyorum. Bu dirence şaşırdılar mı? “Türkiye’de ne kadar tutkulu Twitter kullanıcıları olduğunu bildiklerini” söylüyor. “Pakistan’da da, Venezuela’da da benzer tepkiler gördük. Bu tepki bize Türkiye’nin enerjisini ve çeşitliliğini gösterdi”.

Son sorum Gülen hareketi üzerine. Twitter’ın kapatılmasının başlangıç noktası yayınlanan tapeler olduğuna göre, bu araştırmayı yaptılar mı?
Yine o bildik tebessüm ve tek cümle: “Kapatılmak bizim için sürpriz oldu”.

TWEET BUZLAMAK NEDİR

Ulaştırma Bakanı Lütfi Elvan, Twitter ile uzlaşmaya vardıklarını ve “sakıncalı” twitlerin buzlanacağını söyledi. Buzlama, bizim RTÜK uygulamalarından aşina olduğumuz bir sözcük olsa da bunun Twitter’daki karşılığı farklı.

Colin Crowell’in anlattığına göre bu uygulamanın adı “country tool” (ülkeye özel sansürleme aygıtı).

Eğer bir tweet hem Twitter kurallarına hem de o ülkenin yasalarına aykırıysa, sorun yok. Twitter müdahale ediyor, siliyor.

Ama o tweet ülkenin mahkemelerinde hüküm giymesine rağmen Twitter’ın kurallarına aykırı değilse, Twitter o tweet’in sadece o ülkede görünmesine engel oluyor. Yerine de “bu nedenle buradan kaldırılmıştır” yazısını bırakıyor. Dünyanın diğer ülkelerinden bağlananlar yazılanları görmeye devam ediyor. www.chillingeffects.org sitesinden de bu mahkeme kararları yayınlanıyor. Bugüne kadar Fransa, Almanya, Brezilya, Hindistan’da benzer uygulamalar yapıldı.

Crowell bu uygulamayı anlatırken Can Yayınları’nın sahibi Erdal Öz’ün yaptığı bir kıvraklık geldi aklıma. Ahmet Altan’ın “Sudaki İz” romanı mahkeme tarafından müstehcen bulunup bazı satırları sansürlendiğinde, yeni baskılarda o satırları karalamış ancak kitabın arkasına hangi satırların sansürlendiğini açık açık yazan mahkeme kararını eklemişti!