MB: Enflasyonu enerji yükseltti

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Mayıs Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu'nda, mayıs ayında tüketici fiyatlarının yüzde 0,15 oranında arttığı, yıllık enflasyonun ise yüzde 6,51'e yükseldiği ve bu yükselişte enerji fiyatlarından kaynaklanan baz etkisi belirleyici olurken temel enflasyon göstergelerinin ılımlı seyrini koruduğu belirtildi.

TCMB Mayıs Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu'nda mayıs ayında tüketici fiyatlarının yüzde 0,15 oranında arttığı ve yıllık enflasyonun yüzde 6,51'e yükseldiği hatırlatıldı. Bu yükselişte enerji fiyatlarından kaynaklanan baz etkisi belirleyici oldu. Temel enflasyon göstergelerinin ise ılımlı seyrini koruduğu kaydedildi.

Rapora göre, bu dönemde Özel Kapsamlı TÜFE Göstergesi ÖKTG-H ve ÖKTG-I endekslerinin yıllık artış oranı önceki aya kıyasla 0,12 puanlık artış göstererek sırasıyla yüzde 6,12 ve yüzde 5,56 olarak gerçekleşti. Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkılarında genele yayılan sınırlı bir artış gözlendi. Bu dönemde, enerji grubunun katkısı 0,19 puan arttı. Mayıs ayı yıllık tüketici enflasyonuna hizmet ve gıda grubu sırasıyla yüzde 2,01 ve yüzde 1,75 oranında katkı verirken temel mal ve enerji gruplarının katkısı yüzde 1,04 ve yüzde 0,95 oldu.

Hizmet fiyatları mayıs ayında yüzde 0,76 oranında artarken grup yıllık enflasyonu yüzde 7,45 ile önceki aya göre bir miktar yükseldi. Yıllık enflasyondaki artış temelde kira ve haberleşme hizmetlerinden kaynaklandı. Halen grup genelinin altında seyretse de kira grubu yıllık enflasyonundaki istikrarlı artış dikkati çekti. Mevsimsellikten arındırılmış veriler hizmet enflasyonunda yukarı yönlü eğilime işaret etti.

Temel mal grubu yıllık enflasyonu mayıs ayında belirgin bir değişim göstermeyerek yüzde 3,66 oldu. Dayanıklı mal grubunda yıllık enflasyon otomobil ve beyaz eşya fiyatlarına bağlı olarak yüzde 1,50’ye yükseldi. Giyim grubunda da yıllık enflasyon son üç aydaki gerilemenin ardından mayıs ayında sınırlı bir artış kaydetti. Diğer taraftan giyim ve dayanıklı mallar hariç temel mal enflasyonundaki istikrarlı yavaşlama eğilimi ise sürmeye devam etti. Bu çerçevede, temel mal fiyatlarının mevsimsellikten arındırılmış artış eğilimi mayıs ayında aşağı yönlü bir seyir izledi.

ALKOL NE KADAR ETKİLEDİ?

Mayıs ayında enerji fiyatları yüzde 0,69 oranında azaldı. Bu gelişmede uluslararası petrol fiyatlarındaki düşüşle birlikte yüzde 2,54 ile yüzde 1,45 oranında gerileyen tüp gaz ve yurt içi akaryakıt fiyatları etkili oldu. Bu doğrultuda, enerji grubu yıllık enflasyonu bu dönemde baz etkisiyle yüzde 1,29 artarak yüzde 6,24 olarak gerçekleşti.

Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon sınırlı bir artışla yüzde 7,07'ye yükseldi. Bu dönemde işlenmemiş gıda fiyatları taze sebze fiyatları kaynaklı olmak üzere yüzde 5,33 oranında azalırken taze meyve-sebze grubu yıllık enflasyonu yüzde 2,33 seviyesine geriledi. Öte yandan, diğer işlenmemiş gıda ürünleri grubunda ise yıllık enflasyon süt ve yumurta fiyatları kaynaklı olarak yükseldi. Sonuç olarak, bu dönemde işlenmemiş gıda grubu yıllık enflasyonu 0,83 puan artarak yüzde 5,48 oldu.

İşlenmiş gıda fiyatları mayıs ayında yüzde 0,55 oranında artmış, grup yıllık enflasyonu yüzde 8,19'a geriledi. Ekmek ve tahıllar alt grubu fiyatlarındaki artış eğilimi, yurt içi buğday fiyatlarında süregelen yükselişler paralelinde bu dönemde de devam etti ve bu alt grupta yıllık enflasyon yüzde 11,82'ye çıktı. Ekmek ve tahıllar dışındaki işlenmiş gıda ürünleri fiyatlarında ise ılımlı seyir sürmüş ve yıllık enflasyon bu alt grupta yüzde 6,02'ye geriledi.

ÜFE'DE TARIM ETKİSİ
Mayıs ayında üretici fiyatları yüzde 1 oranında arttı ve yıllık enflasyon yüzde 2,17 oldu. Bu dönemde imalat sanayi fiyatları sınırlı oranda gerilerken tarım fiyatları yüzde 5,80 oranında arttı. Bitkisel ürünler ile meyve ve sebze fiyatları bu ayda yüzde 8,46 oranında yükseldi. Mayıs ayında buğday fiyatlarının ise sınırlı bir oranda gerilediği gözlendi.

Mayıs ayında imalat sanayi fiyatları yüzde 0,07 oranında azaldı. Bu düşüşte, mobilya imalat fiyatları ile uluslararası petrol fiyatlarındaki seyre paralel olarak gerileyen petrol ürünleri fiyatları etkili olduğu gözlendi. Bu dönemde petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarının yıllık artış oranı ise sınırlı bir düşüşle yüzde 3,34'e geriledi.

MIGS sınıflamasına göre incelendiğinde, mayıs ayında dayanıklı mal fiyatlarında düşüş, dayanıksız mal, ara mal ve sermaye malları fiyatlarında ise artış gözlendi. Dayanıklı mal grubu fiyatları mücevherat fiyatlarındaki düşüşe bağlı olarak yüzde 1,40 oranında geriledi. Ara malı fiyatları artışında inşaat malzeme fiyatlarındaki artış belirleyici oldu. Dayanıksız tüketim malları fiyatları da işlenmiş ve saklanmış sebze meyve fiyatlarındaki artışın etkisiyle yükseldi. Sonuç olarak, imalat sanayi yıllık enflasyonu geçen aya göre yüzde 0,20 oranında yükseliş kaydetse de yüzde 1,97 ile ılımlı düzeyini korudu.