Darbe Komisyonu’ndan hükümete “belge” sitemi

TBMM Darbeleri Araştırma Komisyonu’ndan hükümete “belge” sitemi geldi. Hürriyet’in ulaştığı 12 Eylül Alt Komisyonu’nun taslak raporunda, bir çok kurum ve kuruluşun bilgi taleplerine yanıt vermediği, gelen bilgi ve belgelerin bir bölümünün ise istenen içerikte olmadığı belirtildi.

Raporda, “Diğer taraftan bu konuda yaşanan önemli bir sorunun da devlet arşiv ve hafıza geleneğinin çok gelişmediği yönünde fikir yürütmeye sebep olacak bazı örneklerin yaşanması olmuştur” denildi. Taleplere yanıt vermeyen kurumlardan bazıları şöyle sıralandı: “Genelkurmay Başkanlığı, MİT, Başbakanlık İnsan Hakları Başkanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Devlet Personel Başkanlığı, Maliye Bakanlığı Mali Suçları Araştırma Kurumu.”

Rapora göre, bazı kurum ve kuruluşlardan bilgi ve belge gelmekle beraber, gelen bilgi ve belgelerin istenen içerikte olmadı. Adalet Bakanlığında ve Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nda dava dosyalarının olay bazında değil de fail isimleri bazında arşivlendiği, bilgi ve belgeye rastlanmadığı yönünde yuvarlak cevaplara yönelme eğilimi, Başbakanlık İnsan Hakları Başkanlığı’ndan çeşitli kaynaklarda yer alan insan hakkı ihlallerine ilişkin derleme isteğine herhangi bir başvuru olmadığı şeklinde yanıtı, raporda sayılan olumsuzluklar arasında yer aldı.

DERİN ANALİZE ENGEL OLDULAR

Raporda, özetle şunlar yer aldı:
“Özellikle Genelkurmay Başkanlığından döneme ilişkin Milli Güvenlik Konseyi Kararları, Sıkıyönetim Koordinasyon Kurulu Kararları, Bayrak Harekatına ilişkin belgeler, Sıkıyönetim uygulamaları ve buna benzer pek çok bilgi ve belgenin alınamaması bu konuda daha kapsamlı, orijinal ve derinlemesine analiz yapılmasına engel olmuştur. Milli iradenin en önemli tecelligahı olan Türkiye Büyük Millet Meclisinin anayasal bir denetim mekanizması olan Meclis Araştırma Komisyonunun Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün 105. Maddesi uyarınca yetkisi dahilinde bulunan bilgi ve belge istemine kamu kurum ve kuruluşlarının duyarsız kalması her türlü açıklamadan varestedir.

ABD PARMAĞI BOŞLUKTA KALDI

ABD’nin 12 Eylül 1980’de gerçekleşen darbenin neresinde olduğu bilmecesi, ilk günden itibaren darbenin tartışıldığı her platformda tekrarlanan soru listesinin en üst sıralarında yer almaktadır. Aradan geçen uzun zaman dilimi boyunca çok konuşulmasına rağmen, ne Washington üzerindeki şüpheleri dağıtacak ne de ABD’nin darbeyi doğrudan desteklediğini kesinlikle ispatlayacak somut veriler ortaya konulamamıştır. Soğuk Savaş’ın devam ettiği bir zamanda, 12 Eylül darbesi, bazı devletler tarafından ve bazı gerekçelerle, fazla eleştirilmemiştir. Bu onlara ait bir utançtır.

Darbe, o süreçte oluşan saflaşma döneminde rejimin kurallarının ne olacağının üzerinde anlaşılamamasının sonucu olmuştur. Bu anlaşmazlık ortamında, kendisini rejimin gerçek savunucusu olarak gören ordunun darbe ile yönetime el koymuştur.”