Memur sayısında artış ve yeni zamlar

Bir süredir, bütçedeki bozulma nedeniyle açığı azaltmak için ek zamların gündeme geleceğini yazıyoruz. Dün bazı gazetelerde tedbir arayışlarının hazırlandığını ve gelecek zamların bir hayli yüksek olacağı yazıyordu.

Demek istiyorum ki; büyüme oranlarının düştüğü yani pastanın büyümediği bu ortamda, tüm halkın sırtına binecek olan zamların en önemli nedenlerinden biri, Hükümetin hesapsız memur alımı olacak...

Antalya Sanayi ve Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Osman Çetin Budak’ın kamuoyunun çok gündeminde olmayan ama makro ekonomi ve işalemini ilgilendiren konularla ilgilendiğine, sık sık şahit oluyorum. Geçen gün sohbet ederken de memur sayısındaki artışın kamuoyunda yeterince tartışılmadığından yakındı. Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) tarafından geçen hafta açıklanan konuyla ilgili raporun, sadece bir gün haber olduğunu sonra üzerinde hiç durulmadığını hatırlattı.

Oda olarak birkaç ay önce bu konuda bir çalışma yapıp, dikkat çekmeye çalıştıklarını ama yine gündeme gelemediğini kaydeden Budak, memur sayısındaki yüksek oranlı artışın işsizlik oranlarının azalmasına katkı yaptığını ama bir çok sorunu da beraberinde getirdiğini söylüyor.

Oda olarak daha önce yaptıkları çalışmayı özetleyen, kamuda 4a işçi statüsünde fazla değişme olmadığını ancak memur sayısında ciddi artış kaydedildiğini hatırlatan Budak, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Mayıs ayı verilerine göre memur sayısındaki yıllık artış oranının yüzde 11.3 olduğunun altını çizdi. Budak memur sayısındaki artışın en önemli sonuçlarından birini; bütçede personel giderlerini ve dolayısıyla açığı artırması olarak kaydetti. Haziran 2012-Haziran 2011 aylık personel gideri artışının yüzde 36’ya çıktığını, 6 aylık bütçede önceki yıla göre artışın ise 19 olduğunu hatırlatan Budak, “Bu oranların maaş zammı ile açıklanamayacağı ortadadır. Ancak genel olarak basınımızda Sayın Bakan’ın bu yöndeki açıklaması ile yetinildi” dedi.

Budak bence de çok önemli bir konuya dikkat çekiyor. TEPAV’ın  araştırmasına göre ekonomik krize rağmen memur sayısındaki artış geçen yılın ortasından itibaren çok hızlandı ve dikkat çekici noktalara gelmeye başladı.

POPÜLİZM YÖNTEMİ: VASATTA BİRLEŞTİRME

Sayıdaki bu artışa karşılık nitelik olarak memurların durumu nasıl derseniz; bence ciddi kötü bir gidişat var. Oda Başkanı Çetin Budak ya da TEPAV, tabi ki somut olarak ölçülemeyeceği için, doğal olarak bu konuya giremiyorlar. Ancak uzun yıllardır Ankara’da gazetecilik yapan, bürokrasiyi biraz bilen bir kişi olarak, bürokraside, özellikle de ekonomi bürokrasisindeki erozyonun çok arttığını söyleyebilirim.

Baştan beri, daha önce de olan, ancak son Hükümet döneminde artan bir kadrolaşma hareketi vardı. Bürokraside ilerleme ölçütleri tümüyle çöpe atılmış, yeni ölçütler neredeyse tümüyle “aidiyet ölçüsü”ne, zaten bağlanmıştı.

Ancak son yıllarda, geleneksel bürokrasinin etkisiyle, başta bağımsız kurumlar olmak üzere nitelikli işgücünü yüksek maaş uygulaması çöpe atıldı. Bunların maaş artışları durdurulup, tüm bürokraside benzer maaş tabloları oluşturulup, niteliksiz olsa bile, aşağıda memurların maaşları daha hızlı artırıldı. Çıkan faturada bu artışların da etkisi oldu.

Son 1.5-2 yıldır, nitelikli olup, yükselme umudu olmasa da nispeten maaşı yüksek diye kalan nitelikli elemanlar da daha hızlı biçimde özel sektöre kaçmaya başladılar.

Dolayısıyla “popülizmin yöntemlerindin biri” olan “vasatta birleştirme” yöntemi uygulandı ve herkes eşit olacak diye, nitelikli iş üreten elemanlar da kaçırıldı.

Yani halka yüklenen fatura yükselirken, aynı zamanda nitelikte de düşüş yaşanıyor.