Olimpiyatlarda ‘enerji’ tartışması

Enerji içecekleri, içeriğindeki yüksek kafein nedeniyle sporcu içeceği olarak kullanılmaması gerektiği uyarısıyla satılsa da, pek çok ülkede alkol ile birlikte alınıyor. Enerji içeceklerinin nasıl tüketileceğine ilişkin tartışmalar sürerken, sporculara özel geliştirilen sporcu içecekleri de pazardaki payını her geçen gün artırıyor. Ancak uzmanlar, sporcu içecekleri ile enerji içeceklerinin birbiriyle karıştırılmaması gerektiğine dikkat çekiyor.

İçecek pazarında ‘fonksiyonel içecek’ segmenti altında faaliyet gösteren enerji ve sporcu içecekleri, 2011 yılında yakaladığı yüzde 14’lük büyüme ile toplam tüketimini 4.8 milyar litreye çıkardı. Bu tüketim miktarının da yaklaşık 5 bin 280 olimpik yüzme havuzuna denk geldiği belirtilirken, 2007 yılındaki tüketimin ise 1.5 milyar olduğu hatırlatılıyor. 2016 yılına gelindiğinde, içinde bulunduğumuz yıla kıyasla pazarın yüzde 35 büyüyerek 6.5 milyar litreye ulaşması bekleniyor.

Yüzde 56’sı barlarda satılıyor

Hafif içecekler arasında halen en dinamik segment olarak dikkat çeken enerji içecekleri, gelişen ve gelişmekte olan ülkelerin hepsinde en hızlı büyüme oranına sahip. Eğlence ve vücuda yaydığı iddia edilen enerji özellikleri ile tüketicinin ilgisini çeken bu ürünlerin sporcular için bir katkısı olduğu halen kanıtlanabilmiş değil. Diğer taraftan alkol ile birlikte tüketilmesinin tehlikeli olduğu bütün ürünlerin üzerinde yazmasına rağmen, küresel çapta satışların yüzde 56’sı alkol tüketilen mekanlarda gerçekleştiriliyor. Satışların geriye kalan yüzde 44’lük kısmını ise marketler temsil ediyor.

Önceleri yüksek dozda kullanılması halinde sporcularda doping etkisi yarattığı için yasaklı maddeler listesine konulan ancak daha sonra çıkarılan kafein, enerji içeklerinin etken maddelerinden birini oluÅŸturuyor. Bazı enerji içeceklerinden kafein dışında ‘guarana tohumları’, ‘ginseng’ ya da kas performansını artıran ‘karnitine’ de bulunabiliyor. Burada önemli konunun tebliÄŸe uygun maddelerin olduÄŸu içeceklerin tüketilmesi olduÄŸu belirtilirken, bazı ülkelerde enerji içeceklerinin satılması yasak. Ä°sveç’te 15 layından küçüklere bunlar satılmazken Norveç’te sadece eczanelerde satılıyor.Â

Enerji içeceklerinin spor sırasında tüketilmesi tavsiye edilmezken, sporcu içecekleri aktivite sırasında terle kaybedilen sıvı ve elektrolitlerin (sodyum-potasyum) hızlı bir şekilde geri kazanılmasına destek olur.

Dünyada enerji içeceği sektörü

-Dünyada enerji içeceği pazarında liderliği Red Bull, Monster ve Burn enerji içecekleri oluştururken, tüketimin yüzde 79’unu teneke kutulardaki içecekler temsil ediyor.
-Daha düşük kalorili diet enerji içeceklerinin payı ise yüzde 15 seviyesinde.
-Enerji içeceğini en çok tüketen ilk 10 ülke ABD, Vietnam, Çin, İngiltere, Tayland, Meksika, Avustralya, Almanya, Polonya ve Suudi Arabistan.
-Kişi başına tüketimde Avustralya, Yeni Zelanda, Avusturya, Suudi Arabistan ve İsrail başı çekiyor. Kuzey Amerika küresel tüketimin yüzde 36’ını temsil ediyor.

Reklamlardaki gibi fayda sağlamıyor

ENERJÄ° içeceÄŸi pazarında 7 milyar dolarla büyük bir payı temsil eden sporcu içecekleri, olimpiyatlarla birlikte bilimadamları tarafından yeniden inceleme konusu oldu. Oxford Ãœniversitesi’ndan bir grup bilim adamı, sporcu içeceklerinin yarısından fazlasının katkı saÄŸladığının bilimsel olarak kanıtlanamadığını ortaya koydu.  Â

Gıda kodeksi ne diyor

TARIM ve KöyiÅŸleri Bakanlığı Türk Gıda Kodeksi Enerji İçecekleri TebliÄŸi’nde tanımına göre enerji içeceÄŸi bileÅŸimindeki yararlanılabilir karbonhidrat içeriÄŸi nedeniyle insan vücuduna enerji saÄŸlayan ve ürün özelliklerinde limitleri belirlenen fonksiyonel maddeleri, vitamin ve mineralleri de içerebilen içecekleri ifade eder.Â