Kentsel dönüşümde korkutan gerçek

İzmir’de, Yeni Asır Gazetesi’nce düzenlenen Kentsel Dönüşüm Zirvesi, Kaya Thermal Otel’de yapıldı. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım, Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, İzmir Valisi Cahit Kıraç, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu, Aydın Belediye Başkanı Özlem Çerçioğlu, Manisa Belediye Başkanı Cengiz Ergün, Denizli Belediye Başkanı Osman Zolan, Uşak Belediye Başkan Vekili Ali Tunçay, milletvekilleri, ilçe belediye başkanları ve bürokratlar katıldı.

Bizi bypass yapmayın

Zirvenin moderatörlüğünü İzmir Büyükşehir Belediyesi eski Başkanı Burhan Özfatura üstlendi. Aydın Belediye Başkanı CHP’li Özlem Çerçioğlu, iki mahallede kentsel dönüşüme ihtiyaç olduğunu, çalışmalara yasa çıkmadan başladıklarını belirterek, iktidarı şu sözlerle eleştirdi:
“İzmir-Denizli Karayolu’nda bir kadın doğum hastanesi yapıldı. Yerin uygun olmadığını söyledik. O akstan günde 17 bin araç geçiyor. Yoğunluğu azaltmak için dört ay önce yeni otogarın inşaatına başladık. Çevre Bulvarı yaptık. Karayolunun 20 metre yanında kentin kuzey kısmının yağmur sularının toplandığı kollektör borularının tam üstünde SGK binası yapılmaya çalışılıyor. Biz buna karşıyız. Eğer yeni bir kamu binası yapılacaksa kentin merkezinde olmamalı. Günde ortalama 3 bin kişi girip çıkıyor. Siz getireceksiniz, bunu kent trafiğinin en işlek noktasına, dere yatağının üstüne koyacaksınız. Yapılmak istenen siyaseten de yanlış. Ben yedi yıl milletvekilliği yaptım, iktidar partisi vekillerini de anlıyorum. Kamu kurumu yapmaya çalışıyorlar ama yerel yönetimin de görüşünü alın. Bizi bypass yapmayın.”

Vahşi yapılaşma var

Denizli Belediye Başkanı AK Parti’li Osman Zolan, Türkiye’nin en çok ihracat yapan sekizinci kentinde vahşi yapılaşma ve kötü şehirleşme olduğunu kaydederek, “Kentsel dönüşüm sadece bina demek değil. Kentin tümünün dönüşmesi, sosyal konutlar, iş ve spor alanları, yolların değişmesi gerek. Denizli’de atık su arıtma tesisi yoktu. Kanalizasyonla park ve bahçeler sulanıyordu. Kanalizasyon bahçelerinde yetişen sebzeler soframıza geliyordu” dedi.

Bizim iş hala çıkmadı

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu, kentin arazi fakiri olduğunu, yeni arsa üretememenin dönüşüm için itici güç oluşturduğunu ifade ederek, Bakanlar Kurulu’nda bekleyen projelerinin bir an önce onaylanmasını istedi. Kocaoğlu, şunları dile getirdi:
“Hazine arazisi üzerine bina yapıp, kooperatif yapıp konut ihtiyacını karşılamak ayıp bir şey. Biz kent dönüşümünü, ‘Sağlıksız binalarımız var. Bunlardan kurtulalım’ diye algılıyoruz. Bunları sağlıklı bir yere oturtmamız gerek. Hızlı göç, korkunç bir şehirleşme ve sonunda elimizde Avrupa’nın 200 yılda yaptığı kırsaldan kente göçü 40 yıla sığdırırsanız bence büyük başarıdır. İzmir’de sadece Bornova Atatürk Mahallesi’nde gecekondu önleme yasasıyla konut yapıldı. İzmir arazi fakiri bir kent. Yeni arsa üretmeye kalktığınızda ya ulaşılamayan yamaçlara yapmak zorundasınız ya da kuzeyde Ulukent, Harmandalı tepelerine çıkarsınız. Menemen’de birinci derece tarım arazisiyle karşılaşıyorsunuz. Gaziemir yönünde havalimanı var. Doğu’da Belkahve doğal bir sınır, Batı’da İzmir Körfezi. İzmir arsa üretmek zorunda. Başka arsa bulamayacağımıza göre gecekondu bölgelerini dönüştürmek zorundayız. Bu bir itici faktör. Bu şehirde kentsel dönüşüme nereden başlamalı? Kentin planlı bölgesi var. Bir de planlı bölge dışında 60 yıl önce başlayan gecekondulaşma var. Orada yaşayan insanların gelenek, görenek ve yaşam biçimine uygun kent yapmanız lazım. İzmir’in sınırlarının yüzde 25’inde kentsel dönüşüm yapılabilecek alan var. Altı tane kentsel dönüşüm projesi için Bakanlar Kurulu’na Şubat 2011’de başvurduk. Bugüne kadar ses çıkmadı. Çevre ve Şehircilik Bakanı söyledi. Dört tanesi geliyormuş, iki tanesiyle de ilgilenirseniz sevinirim. İzmir’in en problemli yeri olan Kadifekale’de büro kurarak kentsel dönüşümü kimsenin burnu kanamadan yaptık. Şimdi Cennetçeşme’de büro açtık, orayı dönüştürüyoruz. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı ile defalarca kentsel dönüşüm projelerinin onaylanması için görüştüm. Kanun çıktı ama bizim iş çıkmadı.”

‘Kim yapmış’ dedirtmem

Başkan Kocaoğlu, iktidarın Alsancak Stadı ve Alsancak Limanı’na AVM yapma çabasını bir kez daha eleştirerek, sözlerine şöyle devam etti: “İzmir için doğru bir iş değil. Bunu çeşitli zamanlarda söyledim. Kanun çıkar yapılır. Biz yasal bir kurumuz. Yasal mücadelemizi vereceğiz ama ‘Alsancak Stadı’nı yıkacağım, AVM yapacağım’ demek doğru değil. Hani bunun ulaşımı? Olumlu ve yararlı projeleri ne pahasına olursa olsun destekliyoruz ama Alsancak gibi yolu olmayan, şu anda bile taşımayan limanın içine 96 bin metrekare genişliğinde AVM yapılmasını istemiyoruz. Kordon’u, Alsancak’ı bitirirseniz İzmir’i bitirirsiniz. Orada alt-üstgeçit de yapsanız ulaşımın çözümü yok. Kentin gelişmesine katkıda bulunmak benim görevim. Ama kentin ileride ‘Kim yapmış bu planı’ diyeceği konuda yasal olarak mücadele etmek durumunda olduğumu da saygıyla duyururum.”

Siyaset üstü olmalıyız

Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, İzmir’de 1 milyon 50 bin konutun elden geçirilmesi gerektiğini vurgulayarak, 315 bininin acilen yenilenmesi gerektiğini dile getirdi. Kentsel dönüşümde siyaset üstü davranılması gerektiğini şart koşan Bayraktar, “İş yaparken siyaseti arkada bırakarak siyaset üstü bir anlayışla çalışırsak çok daha hızlı yol alırız” diye konuştu.
Bakan Bayraktar, Aydın Belediye Başkanı Özlem Çerçioğlu’nun şikayetlerine, “Kadın Doğum Hastanesi’ni diyalog içinde yapmak için çok uğraştık ancak yer gösterilmedi. SGK binasının yeri yanlışsa yapmayalım” diye yanıt verdi. Bayraktar’ın, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu’nun kentsel dönüşüm projelerinin aylardır onay beklediği yönündeki sitemine cevabı ise şöyle oldu:

“İzmir’in kentsel dönüşüm projeleri bana geleli bir ay oldu. Daha önce İçişleri Bakanlığı’ndaydı. Dosyaları bana getirdiler, benim de yeni haberim oldu. Başbakan ya imzalamıştır ya da bugün yarın imzalayacak. Ben kendim dolaştırdım. Diğerlerini de yapacağız. Belediye Kanunu’na eklenen maddeler olmadan da kentsel dönüşüm olabilir. Karşıyaka planlarından şikayet etti Başkan ama 1.4 emsal kesinlikle artırmadık. İzmir’in yüzü gülerse Türkiye’nin yüzü güler.”

‘Halel mi geldi Başkan’

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım da İzmir’de kentsel dönüşüm için 18 bölge, 4 bin 750 hektarlık alan belirlendiğini, milyar liralara mal olacak dönüşümün şehrin nüfusunun yüzde 40’ını etkileyeceğine dikkat çekti. Yıldırım, “Kimse bu proje kolaydır, ben bunu yaparım diye meydana çıkmasın. Burada dayanışma ve işbirliği gerekiyor. Yerel yönetim, merkezi yönetim, hatta İzmir’in kanaat önderleri, işadamları katılmalı. Lütfen gelin bu konuları siyasetin dışında tutalım. Kentsel dönüşümü siyasete kurban etmeyelim” dedi.
Bakan Yıldırım, Başkan Kocaoğlu’nun eleştirilerine cevap verirken söze, “Ortaklığımıza halel mi geldi Başkan?” diye başladı. Kocaoğlu, oturduğu koltuktan, “Öyle bir şey yok” diyerek yanıt verdi. Bakan Yıldırım, sözlerini şöyle tamamladı: “Başkan’a iki konuda cevap verme hakkım doğdu. Kruvaziyer limanlar dünyanın her yerinde bir yaşam merkezidir. Limandaki yapıların sadece 28 bin metrekaresi alışveriş merkezi, işi farklı noktalara çekmeyelim. İzmir’de en küçük AVM 41 bin metrekare. Ondan bile yüzde 50 daha küçük. Olayları doğru koymamız yazım. İzmir liman bölgesinde otel olmayacak da nerede olacak? Limana yönelik değerlendirmelerin çok acele olduğunu düşünüyorum. İzmir’e kötü olan bir şeyi yapmak gibi irademiz olamaz. İzmir’in trafik yüküne olumsuz etkileri ne ise bunu da gidereceğiz. Biz başvurumuzu yaptık. Başkan, ‘Yargıya götüreceğim’ diyor. Mahkeme ne derse onu yaparız. İzmir bu yargı yoluyla iş durdurmadan çok yoruldu. İzmir bunu hak etmiyor. Bunları çok daha iyi konuşalım. Hepimiz aynı yöne bakalım. Kimse Alsancak Stadı’nı yıkıp yerine AVM yapılacağını söylemedi. Bu bir şehir efsanesi. Biz işbirliğine hazırız. Kentsel dönüşümde mükemmele bakmayalım. Soğanın, sarımsağın hesabını yaparsak paçayı yiyemeyiz. Yap yanlış bir iş, kalmaz duymadığın kötü söz. Yap iki tane güzel iş, duy sessizliğin sesini.”