Prof.Dr. Mikdat Kadıoğlu
Prof.Dr. Mikdat Kadıoğlu
Prof.Dr. Mikdat KadıoğluYazarın Tüm Yazıları

Askeri istihbarat ve hava raporları

Etrafta savaş rüzgârları eserken aklıma Türkiye’de ihmal edilen ama savaşlarda çok önemli rol oynayan askeri meteoroloji konusu geldi....

Haberin Devamı

Tarih meteorolojist ve meteorolojik şartların savaşların kaderinde oynadığı rolün örnekleriyle dolu. Meteorolojinin askeri operasyonlar açısından önemi çok eskiden beri de bilinmekte. Örneğin, MÖ 500 yıllarında Çin Generali Sun Tzu “Yeri bil, havayı bil, o zaman zaferin tamam olacak” diyerek konuya dikkat çekmiş. O zamandan bu yana sonuçlarına meteorolojik hadiselerin etki ettiği pek çok olay yaşandı.

AKILLI SİLAHLAR HAVA KOŞULLARINDAN ETKİLENİYOR

Eskiden klasik silahlar, sadece hava şartları ve iklimin şekillendirdiği fiziksel çevreden etkilenirdi. Şimdi ise elektro-optik silahlar tüm çevre ve atmosferik şartlardan etkilenmekte. Diğer bir deyişle “akıllı silahlar” hava şartlarına daha bağımlı. Örneğin, lazer güdümlü bombalar bulutlu, yağışlı ve sisli havalarda verimli kullanılamıyor. Bu nedenle lazer güdümlü bombalar yerine istenilen hedefi gece veya gündüz ve her türlü hava şartında vurabilmek için GPS (Arz Konumlama Sistemi) güdümlü bomba ve füzeler geliştirilmekte. Bununla beraber, 1991 Martı’nda bir güneş fırtınasının bir GPS uydusunu tamamen, bir çoğunu da geçici olarak devre dışı bıraktığı unutulmamalı.
Gelişen teknolojiyle ilerleyen askeri meteoroloji, savaşlarda komutanlara daha büyük avantajlar sağlamaya başladı. Bu nedenle, ABD’de Hava Kuvvetleri’nin 2025 yılında “Havaya Sahip Olmak” hedefi savaşlarda havayı da kullanmayı, askeri avantajlar sağlamak için askeri operasyonlara entegre etmeyi amaçlamakta. Havayı kazanmak için silah operatörleri ve meteorolojistler artık hem kendilerinin ve hem de düşmana ait silah sistemlerinin hava şartlarına bağlı olarak değişen performansını tahmin etmek zorunda. Silah ve hava şartlarının etkileşimini anlamak askerlere “savaş için doğru havayı seçme” ve “havaya sahip olma” avantajlarını getirecektir.

Haberin Devamı

DESTEK KUVVET OLABİLİR

Ne zaman ve nerede askeri operasyonlara çıkılacağına karar verirken düşmanın meteorolojik bilgilerine de ihtiyaç var. Bu nedenlerden dolayı savaşan ülkeler, savaş anında meteorolojik bilgi ve hava tahminlerini gizli tutar. Bu durumda her ülke kendi yaptığı gözlemlere, barış anında yaptığı bilimsel çalışmalara ve hava durumu istihbaratına göre askeri operasyonlara karar vermek zorunda. Bu nedenle günümüzde, Sun Tzu’nun da söylediği gibi, Askeri İstihbarat = Hava + Düşman + Arazi formülü geçerli. İstihbarat bu şekilde tarif ve organize edilmekte.
Özetle günümüzde meteorolojik bilgileri değerlendirme ve hava şartlarından yararlanması, düşmana karşı düzenlenecek olan operasyonların başarısını belirlemekte. Eğer düşmanın meteorolojik bilgileri analiz edip değerlendirme yeteneği yoksa, her türlü hava şartına göre plan yapmak zorunda kalır ve hava şartlarından yararlanması mümkün olmaz. Diğer taraftan, hava şartlarını anlayan taraf onları etkin bir şekilde kullanırsa, güçlü bir dostun yardımını kendi tarafına çekmiş olur.
Artık savaşlarda başarı için çoğu zaman doğru silah, doğru taktik ve doğru hava şartları gerekiyor. Türkiye’nin de çevresindeki ülkeler için “Askeri Klimatoloji” çalışmalarını bir an önce başlatıp tamamlaması gerekmekte. Benden tekrar söylemesi!..

Yazarın Tüm Yazıları