Bir bankanın bütün kaderini deÄŸiÅŸtiren sözler: "Devam et anasını satayım..."

Denizbank aslında Türkiye'nin en eski bankalarından birisi. Bankanın tarihi bundan tam 74 yıl öncesine kadar gidiyor.

Takvimler 1938 yılını gösterirken, Türkiye'de yeni yeni gelişen denizcilik sektörünü finansal olarak desteklemek için bir banka kurulması kararı alınır. Bu bankanın adı da yapacağı işe uygun olarak 'Denizbank' olur.

 Â

1952 yılında gelindiğinde ise ünvanı 'Denizcilik Bankası' olarak değişir. İlgili kanuna göre bankacılık, Türkiye kıyılarında ve yabancı denizlerde nakliyat, şehir hatları, liman işletmeleri, denizde can ve mal güvenliği işleri, denizde gemi kurtarma işleri, tersane, fabrika ve havuzlar işleri olmak üzere yetkilendirilir. Bu işlerle ilgi 20 kadar işletmeyi de bünyesinde toplar.

EMLAK BANKASI'NA DEVREDÄ°LDÄ°

Denizcilik Bankası 40 yıl boyunca yoluna tek başına devam eder. Ancak 1992 yılına gelindiğinde dönemin hükümeti bazı bankaları birleştirme kararı alır. Bunların arasında Denizcilik Bankası da vardır.

Aynı yılın Mayıs ayında Öğretmenler Bankası Halk Bankası’na, Kasım ayında da Denizcilik Bankası Emlak Bankası’na devredilir.

Banka, takip eden yıllarda özelleştirme programına alınır. 1997 yılına gelindiğinde bankanın kaderi şekillenmeye başlar. Çünkü o yıl yeni sahibi belli olacaktır.

ANADOLUBANK'I ALAMADI DENÄ°ZBANK'I ALDI

1997 yılının ocak ayının üçüncü haftası Türk bankacılık tarihi açısından çok önemli bir haftadır. Çünkü o hafta Etibank, Denizbank ve Anadolubank'ın özelleştirme ihaleleri vardır.

Zorlu Grubu hem Denizbank hem de Anadolubank için isteklidir. Anadolubank için 69 milyon dolar teklif verir ama ihaleyi 69.5 milyon dolar ile Mehmet Rüştü Başaran kazanır.

Anadolubank'ı alamayan Zorlu Denizbankı alma konusunda ise kararlıdır. İhale son derece çekişmeli geçer ve 69 milyon dolarla Zorlu Grubu'nda kalır.

İŞTE BANKANIN KADERİNİ DEĞİŞTİREN SÖZLER

Grubun patronu Ahmet Nazif Zorlu, ihale günü ile ilginç bir ayrıntıyı daha sonra Hürriyet Gazetesi'nden Vahap Munyar ile paylaşır. Bu ayrıntı belki de bankanın bugünlere kadar gelmesini sağlayan en önemli ayrıntıdır.

Denizbank ihalesi 38 milyon dolarlık fiyattan başlar. Ancak rakam 60 milyon dolara çıktığında korkmaya başlayan Ahmet Zorlu, abisi Zeki Zorlu’yu arar: "Ne diyorsun abi, devam edelim mi?" Abisinin yanıtı ise nettir: "Devam et anasını satayım..."

İşte o yanıttan sonra Ahmet Zorlu, rakamı 69 milyon dolara yükseltip, Denizbank’ı Zorlu Grubu bünyesine katar.

TÃœRKBANK'I DA ALMAK Ä°STEDÄ°

Denizbank'ı sadece boÅŸ bir beyaz kağıt ve bankacılık yapma izni karşılığında alan Zorlu, bankacılıkta daha da büyümek ister. Bu nedenle bir sonraki sene yapılan Türkbank ihalesinde de adı öne çıkar. Ancak buradaki ihale de çok çetin geçer.Â

Ahmet Nazif Zorlu'nun bu ihaledeki ortağı ünlü spekülatör George Soros'tur. Banka için önceden belirledikleri fiyat ise 500 milyon dolar civarındadır. Ancak ihale şartları içerisinde Zorlu fiyatı 595 milyon dolara kadar yükseltir. Fakat ihale 600 milyon dolar veren Korkmaz Yiğit'te kalır.

Zorlu, o günleri anlatırken eğer Türkbank'ı alabilseler Denizbank’la birleştireceklerini söylüyordu. Bankanın ismi de Denizbank değil Türkbank olacaktı. Belki de bugün 3.5 milyar dolara satılan banka Türkbank olacaktı...

TARÄ°ÅžBANK'I BEDELSÄ°Z OLARAK ALDI

Türkbank'ı alamayan ve yoluna şube açarak büyüyerek devam eden Zorlu'nun karşısına 2002 yılında önemli bir fırsat çıkar: Tarişbank...

1913 yılında kurulan ve 2001 yılında zararları özkaynaklarını, yükümlülükleri de varlıklarının toplam değerini aştığı için TMSF'ye devredilen Tarişbank, Egeliler'in bankası olarak biliniyordu. 120 bin üreticiyi temsil eden Tarişbank, 2002 yılında 29 şubesi ve 300'ü aşkın personeli ile Denizbank'a  bedelsiz olarak devredilir. Denizbank'ın şube sayısı da bu devirle birlikte 197'ye yükselir.

2004 yılına gelindiğinde bankanın borsada halka arzına karar verilir. Bankanın yüzde 25'i eylül ayında halka açılır.

KRÄ°TÄ°K TARÄ°H: 2006...

2006 yılı Denizbank için çok önemli bir yıl olarak tarihteki yerini alır. Türkiye'deki varlıklara ilginin arttığı bir dönemde Fransa-Belçika ortaklığı bankacılık devi Dexia da Türkiye'yi radarına alır.

Yapılan görüşmeler sonucunda Dexia, Denizbank'ın yüzde 75'i için 2.4 milyar dolar ödeyerek bankayı bünyesine katar. O dönem Denizbank'ın 6 bin çalışanı, 12 iÅŸtiraki ve biri yurt dışında olmak üzere 244 ÅŸubesi bulunuyordu.         Â

O ARTIK RUSLARIN OLDU...

Denizbank aradan geçen yıllar içerisinde Dexia bünyesinde büyümeyi sürdürür. Ancak Avrupa'da yaşanan bankacılık krizi ile birlikte Dexia'nın kar eden birimi Denizbank'ı elinden çıkaracağı söylentileri giderek daha fazla konuşulmaya başlar. Körfez'den Rusya'dan ve Avrupa'dan çeşitli teklifler gelir. Bunlar arasında en ciddi olanı ise Rusların devi Sberbank'tır.

Sberbank ile Dexia arasında devam eden görüşmeler sonucunda anlaşma sağlanır ve imzalar bugün itibariyle Çırağan Sarayı'nda atılır.

Bir zamanlar Türk denizcilik sektörünü desteklemek için bir kamu bankası olarak kurulan, daha sonra özelleştirilip yoluna Zorlu ile devam eden, arkasından Avrupalı olan Denizbank, artık yoluna bir Rus bankası olarak devam edecek...

Belki bir gün tekrar Türk bankası da olur, kim bilir...

eguler@hurriyet.com.tr

https://twitter.com/erenguler