Sarp'ın Laleli rüyası erken bitti

BİR dönem bavul ticaretinin merkezi İstanbul-Laleli benzeri bir pazar haline gelen ve günde 7 ile 10 bin kişinin Sarp Sınır Kapısı’nı geçerek Gürcistan’dan alış verişe geldiği sınır kasabası Artvin Kemalpaşa’da Laleli rüyası erken bitti. Gürcistan'ın, Kemalpaşa’daki bu hareketliliği kendi lehine çevirmek amacıyla ülkesine giriş yapanların satın aldığı tekstil ürünlerine yüzde 18 vergi uygulaması ve kargo zorunluluğu getirmesi bu hareketliliği bitirdi. 700’e yakın iş yerinin açıldığı Kemalpaşa'da işyerlerinin yüzde 70’i kapandı. Direnenler de artık zararına satış yaparak elde kalan mallarını bitirip beldeden birer birer ayrılmaya başladı.

Türkiye’nin Kafkaslara açılan kapısı Sarp Sınırı’na en yakın yerleşim yeri olan Artvin’in Hopa İlçesi’ndeki 5 bin nüfuslu Kemalpaşa Beldesi’nde 3 yıl önce hafta günleri kurulan pazar yeri ile başlayan bavul ticareti kısa sürede gelişti. 30 dolayında iş yerinin bulunduğu beldeye Türkiye’nin dört bir yanından gelen girişimciler, iş yerlerine dönüştürülen tarlaları, depolar ve ahırları yıllık 15 - 30 bin lira arasında değişen bedellerle kiraladı. Beldede 700’den fazla ve büyük çoğunluğu tekstil malzemeleri satışı yapan iş yerleri açıldı. Her gün Gürcü, Ermeni ve Azeri yaklaşık 10 bin kişinin akın ettiği, dükkan tabelalarının Gürcüce yazıldığı Kemalpaşa’da işyerleri de 24 saat hizmet vermeye başladı. Sınırın öte yakasından gelenler, düşük fiyata satın aldıkları tekstil ürünlerini, ülkelerindeki işyerlerinde ya da pazar tezgahlarında satmaya başladı. İstanbul Laleli benzeri bir pazar haline gelen Kemalpaşa’da yıllık 2 milyon lira bütçeli Kemalpaşa Belediyesi’ de pazar yeri, ilan, reklam, ruhsat, iş yeri açma belgesi gibi işlemlerden yılda yaklaşık 300 bin lira gelir elde etmeye başladı, 2 olan zabıta sayısını da 5’e çıkarttı.

HAREKETLİLİK 3 YILIN SONUNDA BİTTİ

Ancak Gürcistan, Kemalpaşa’daki bu hareketliliği kendi lehine çevirmek amacıyla ülkesine giriş yapanların satın aldığı tekstil ürünlerine bir süre önce yüzde 18 vergi uygulaması getirdi. Bir ay önce de bavul ticaretini yasakladı, satın alınan malların kargo ile ülkeye getirilmesi kararı aldı. Bu iki gelişme Kemalpaşa’da ticareti bitirdi. Aynı kapıdan geçerek Türiye'ye giriş yapan Gürcü, Azeri ve Ermenilerin ticari yolculuğu da böylece son buldu. Esnafların yüzde 70’inin kepenk kapattığı, kiminin battığı, kimin ise zararına satışlarla kendini kurtarmaya çalıştığı beldede cadde ve sokaklarda boşaldı. İşyeri sahipleri ise bir umutla dükkanlarını yeniden değerlendirmek amacıyla camlarına ‘kiralık’ ilanı astı, yeni başlayan inşaatlar ise durdu.

TİCARET SINIR ÖTESİNDE BAŞLAMADAN BİTTİ

Bu arada Gürcistan, kendi sınırları içerisinde Sarp Sınır Kapısı’na yakın bir bölgede Kemalpaşa benzeri bir model oluşturmaya çalıştı. Türk esnaflar için yeni bir pazar yeri kurdu. Bazı Türk işletmeciler sınır ötesine geçti. Ancak yüksek vergi ve cezalar Türk girişimcilerin işe başlamadan bölgeden ayrılmasına neden oldu. Kemalpaşa’da kalan esnaf ise son bir umutla pasaportsuz geçiş ve Gürcistan hükümetinin vergilerde indirim yapmasını bekliyor.

KEMALPAŞA HAYALET ŞEHİR OLACAK

Fatih Özcan adlı girişimci, “Bir ara gelip gidenlerin sayısı 10 binlere çıktı. Ama Gürcistan’ın uygulamaya başladığı kararlardan sonra gelip gidenlerin sayısı 50’yi geçmiyor. İşyerleri arka arkaya kapanıyor. Biz de elimizdeki malı bitirip kapatacağız. Burası yeniden hayalet şehir olacakö dedi.

İsmail Keskin ise, “İki yıl önce çok iyi iş potansiyeli vardı. Türkiye’ye iyi döviz giriyordu. Ama alınan son karalar sonrası buraya artık kimse gelmiyor. İş kalmadı. Türk yetkililerinin buna el atmasını istiyoruzö diye konuştu. Ali Karaca adlı esnaf da, “İki ülke arasında bavul ticaretine dayalı 2017 yılına kadar geçerli bazı anlaşmalar vardı. Biz buna güvenerek geldik. Ama Gürcistan tek taraflı bu anlaşmayı feshetti. Gürcistan’dan gelenler yaptıkları alışverişleri kapıdan geçiremiyor. Yüksek vergi isteniyor. Bu nedenle esnafların yüzde 70’i kapandı. İki mağazamız vardı biz de birini kapattık, diğerini de kapatacağız" diyerek dert yandı.