Milyonlarca insan bu hatayı yapıyor

- Korsan yazılım tehdidi gün geçtikçe büyüyor. Dünyada en çok hangi ülkede korsan yazılım kullanılıyor?

Az gelişmiş ülkelerde korsan kullanımı daha yoğun bir şekilde görülüyor. Bu ülkeler daha çok Afrika kıtasında ve Doğu Avrupa’da bulunuyor. Azerbaycan, Ermenistan ve Ukrayna gibi ülkeler de korsan yazılım kullanımı bir hayli yaygın durumda. Dünyada en çok korsan yazılım kullanan ülke ise Gürcistan…

- Gürcistan’ın bu kadar ülkeyi geride bırakıp korsanda birinci sırada olmasının özel bir nedeni var mı?

Ülkedeki kanunlar yazılımların telif haklarının korunması için kesinlikle yetersiz. Kanunların olmadığı bir ülkede haliyle tedbir de alınamıyor. Örneğin firmalar korsan kullanan kişileri tespit ettiklerinde baskın yapamıyorlar ve korsan kullanımın caydırıcı bir niteliği olmadığı için korsanlık peynir ekmek gibi ülke nüfusundan yoğun ilgi görüyor. Kanunların olmayışı ve yılların getirdiği alışkanlıklar neticesinde ise ülkedeki korsandan kaçınma bilinci ise yok denecek kadar az. BSA olarak bu araştırmayı dünyaca ünlü araştırma şirketi IDC ile birlikte her yıl yapıyoruz ve korsan kullanım oranını ülkeden ülkeye belirlemeye çalışıyoruz.

- Korsan yazılım kullanımının dünyaya ve elbette Türkiye’ye maliyeti nedir?

2009’da gerçekleştirdiğimiz araştırmaya göre korsan yazılım kullanımının dünyaya olan maliyeti 50 milyar doları buluyor. Türkiye’de ise bu rakam 415 milyon dolar seviyelerinde bulunuyor. Korsan kullanım oranı yüksek olan ilk 15 ülkenin içinde yüzde 63 ile Türkiye’nin yer almıyor olması sevindirici bir gelişme elbette. Ancak Türkiye’de korsana karşı yapılması gereken daha çok şey var.

- Gelişmiş ülkelerdeki korsan yazılım kullanım oranıyla gelişmekte olan ülkeler arasında ciddi bir uçurum var mı?

Kesinlikle çok ciddi bir uçurum var. Örneğin ABD’de telif hakkı konusundaki çalışmalar yaklaşık 20 yıl öncesinde başladı ve o günden bu yana bu yöndeki kanunlar ve altyapı üzerindeki çalışmaları devam ediyor. Dolayısıyla bugün ABD’de korsan kullanım oranına baktığımızda yüzde 20 seviyelerinde olduğunu görüyoruz. Batı Avrupa’ya geldiğimizde ise telif hakları konusundaki çalışmalar 90’lı yılların ortasında başladı ve 15 sene içinde korsan kullanım oranı Avrupa’da yüzde 34’lere kadar düşürüldü. Orta Avrupa’da ise bu oran yüzde 64 seviyelerinde… Görüldüğü üzere korsan kullanımı konusunda önlemini almış ülkeler, korsan kullanım oranını düşürmeyi başarırken, bu konuda yetersiz kalanlar ise maalesef bir korsan yazılım cenneti haline gelmiştir.

- Kullanıcılar neden korsan yazılımlara yöneliyor?

Çünkü bu mümkün; yani kullanıcıların korsan yazılım kullanma imkanı var. Özellikle iş ortamında korsan yazılım kullanılmasının şirkete daha az maliyeti olduğu düşünülmesinden dolayı korsana yoğun ilgi var. Bir de interneti unutmamak lazım elbette; çünkü internet her ne kadar hayatımızı kolaylaştırıyor ve bilgiye ulaşmak için kat etmemiz gereken yolu ne kadar kısaltıyor olursa olsun, korsana ulaşmak da haliyle kullanıcılar için çocuk oyuncağı oluyor.

- Korsan kullanımını daha çok ekonomik açıdan mı değerlendirmek gerekiyor? Yoksa bu bir bilinç sorunu mu?

Maalesef bu daha çok bir bilinç sorunu… Çünkü BSA olarak bize 5-6 dolar ücretindeki yazılımları olan firmalar da başvuruyor. Yani bedavaya yakın olan ve cüzi bir ücret karşılığında kullanıcılara ulaşan yazılımların korsanı bile yoğun bir şekilde tercih ediliyor. Korsan kullanarak yazılım sektörüne ve ülke ekonomisine verdiği zararı düşünmeyen milyonlarca kullanıcı, yazılımların korsan sürümlerini kullanmaya devam ediyor.

- Ancak kullanıcıların “yazılımların fiyatları bir hayli yüksek, o kadar kazanmıyoruz, o yüzden korsan kullanıyoruz” şeklinde bu sektöre bir eleştirisi de var. Kullanıcılar bu sitemlerinde sizce haklı mı?

Bu soruyla sık sık karşılaşıyoruz. IT sektörünün de yoğun çalışmaları neticesinde yazılım fiyatları son yıllarda değişkenlik gösterdi.  Örneğin bu piyasada bulunan yazılımların bir kısmının akademi, bir diğer kısmının da öğrenci sürümü bulunuyor ve fiyatlandırma sistemleri hedef kitleye göre de farklılık gösteriyor. Yani talebe göre fiyatlar değerlendiriliyor ve pazara uygun fiyatlarla yazılım şirketleri karşımıza çıkıyor. Ama daha önce de dile getirdiğim üzere korsan sorunu sadece ekonomik açıdan açıklanamaz ve bu yöndeki bilinç probleminin de aşılması gerekiyor. Diğer bir deyişle yazılım fiyatlarını ne kadar düşürseniz de, yazılımları “bedava kullanma alışkanlığı” değişmediği sürece bu konuda yol kat etmek mümkün değil.

- Geçtiğimiz günlerde korsan içeriklerin yaygın bir şekilde görüldüğü LimeWire, New York’ta aleyhine açılan bir davayı kaybetti ve tamamen kapatıldı. Ancak aynı şirketin şimdi de Frostwire ismiyle yoluna devam ettiği ortaya çıktı. Bu tip uygulamaları tamamen ortadan kaldırmak mümkün değil mi?

Bu tip paylaşım programlarını tamamen durduracağımızı söylemek elbette mümkün değil. Ancak internet üzerinden korsan yazılım veya içerikleri paylaşan site veya uygulamaların işlerini zorlaştırmak için BSA olarak var gücümüzle çalışıyoruz. Sadece geçen yıl kapattırma işleminin başlatılması için bu sitelere 7 milyonun üzerinde kapatma yazısı gönderildi. Yani korsanlarla savaşımız sürüyor, ancak korsan yuvası olan her uygulama veya siteyi kısa zamanda kapatacağız diyebilmek söz konusu değil. Sizin de bahsettiğiniz üzere bu uygulamaları kapattırsanız bile, başka bir ülkede başka bir isimle tekrar faaliyete geçebiliyorlar. Kapatıldıktan sonra FrostWire ismiyle yoluna devam eden LimeWire bunun en önemli kanıtlarından biri…

- Wired dergisinin efsanevi editörlerinden Kevin Kelly, bir konuşmasında “kopyalanamayan içerik” sayesinde korsanın önüne geçilebilir demişti. Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz?

Yazılımların “kırılamaması” gibi bir durum söz konusu değil. Çünkü bir uygulama her ne kadar yeni güvenlik sistemleriyle korunuyor olursa olsun, aradan geçen bir ay veya bir yıl sonunda da bu tip uygulamalar kırılabiliyor. Çünkü teknoloji geliştikçe hacker ve türevleri de kendilerini geliştiriyor ve yeni teknolojiyi kullanarak faaliyet gösteriyorlar. Bu nedenle kırılamayan bir içerikten ziyade bir içeriğin en erken ne zaman kırılabileceğini konuşmak daha doğru bir yaklaşım olacaktır. Bir de olaya yazılımların orijinal kopyasını tercih edenler açısından da bakmak gerekiyor. Mesela korsan kullanımı mümkün olmasın diye orijinal yazılımlara eklenen teknik güvenlik fonksiyonları, orijinal yazılım kullanan kullanıcıyı da sıkıntıya sokabiliyor; zira bedelini ödeyip aldığı yazılımını kullanmak isteyen kullanıcı, güvenlik bariyerlerini aşabilmek için büyük efor sarf ediyor. Neticede güvenlik önlemi alayım derken orijinal yazılım kullanan kullanıcıyı da cezalandırmamak gerekiyor. Bu tip bir sorunla baş etmenin en pratik yolu ise bulut teknolojilerini kullanmak veya servis şekilde kullanıcıya hizmet vermek.

- BSA Türkiye olarak korsan yazılımlara karşı nasıl çalışıyorsunuz?

Bizim bu aşamada ilk amacımız korsan kullanımdan kullanıcıları uzaklaştıracak o bilincin oluşturulması… Bu da elbette sivil toplum örgütleri ve devletin desteğiyle mümkün olabilir. Bu konuda Türkiye’de devletten ve yerel örgütlerden fazlasıyla yardım alıyoruz. Özellikle Kültür Bakanlığı’yla tam bir işbirliği içerisindeyiz ve bizi destekledikleri için yetkililere gerçekten teşekkür etmek istiyoruz. Bunun dışında Türkiye’de firmalara birebir yazılımlarını nasıl yönetmesi gerektiğini gösteriyor ve onlara destek oluyoruz. Bu anlamda kurduğumuz çağrı merkezlerimiz var ve bu sayede müşterilerimize ücretsiz danışmanlık hizmeti veriyoruz. Son olarak bu işi sadece kağıt üzerinde yapmadığımızı da söylemeliyim. Üyelerimizin yazılımlarını çalarak kullanmayı tercih eden işletmelere karşı polisle işbirliği yaparak sonuna kadar müşterilerimizin haklarını korumaya çalışıyoruz.

- En çok hangi yazılımın korsanı kullanılıyor? Elinizde bu yönde bir veri bulunuyor mu?

Bu soruya yanıt verebilmek oldukça güç. Ancak şunu söyleyebilirim ki, işletmeden işletmeye kullanılan korsan yazılımın türü de değişiklik gösteriyor. Şöyle ki, bir mimarlık ofisinde çizim uygulamalarının korsan sürümleri kullanılırken, bir reklam ajansında ise Photoshop gibi grafik programlarının korsan kopyaları tercih edilebiliyor.