Nakit paraya gözaltı

Yaklaşık iki ay kadar önce, Maliye Bakanı Kemal Unakıtan ile geceyarısı geç saatlerde görüşmüş ve Bakan'ın yaptığı bazı özel açıklamalara 14 Mayıs 2003 tarihli yazımızda ‘‘Nakit Ödemeye Sınır Geliyor’’ başlığı altında yer vermiştik.

5 MİLYARLIK SINIR

O yazıda, Hürriyet okurlarına, ‘‘nakit para ile yapılan alış-verişler’’ konusunda, para dolaşım hareketlerinin, mümkün olduğu kadar bankacılık sistemine sokulması amacıyla, Maliye'nin bazı önlemler alacağını ve 5 milyar lirayı aşan ödemelerin, banka sisteminden geçirilmesinin zorunlu tutulacağını, belirtmiştik.

Dünkü Resmi Gazete'de yayınlanan 320 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile de, 14 Mayıs'ta duyurduğumuz bu uygulama 1 Ağustos 2003 tarihinden itibaren başlatılacak.

Maliye Bakanlığı Tebliğinde yapılan açıklamaya göre;

Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenler, defter tutmak zorunda olan çiftçiler ve serbest meslek erbabı ile vergiden muaf esnafın, kendi aralarında yapacakları ticari işlemleri ile nihai tüketicilerden (Türkiye'de yerleşik olmayan yabancılar hariç) mal veya hizmet bedeli olarak yapacakları 5 milyar Türk Lirası'nı aşan tahsilat ve ödemelerinin 1 Ağustos 2003 tarihinden itibaren banka veya özel finans kurumları aracı kılınarak yapılması ve bu kurumlarca düzenlenen dekont veya hesap bildirim cetvelleri ile kanıtlanması zorunlu kılınıyor. Tespit edilen tutarın altında kalan tahsilat veya ödemelerin ise, banka veya özel finans kurumları aracılığıyla yapılması ise zorunlu değil.

Tespit edilen tutarı aşan avansların da, banka veya özel finans kurumlarınca düzenlenen belgelerle kanıtlanması gerekiyor.

PARÇALARA AYIRMA YOK

Belirlenen tutarın üzerinde kalan işlemlerin, kanıtlama zorunluluğundan kaçınmak amacıyla parçalara ayrılması kabul edilmeyecek, aynı günde aynı kişi veya kurumlarla yapılan işlemler ‘‘tek bir ödeme’’ veya ‘‘tahsilat’’ olarak kabul edilecek.

Belgelendirme zorunluluğu kapsamına giren kişiler ile nihai tüketicilerin, genel ve katma bütçeli idareler ile döner sermaye işletmelerine yapacakları ödeme veya tahsilat işlemlerinin de, banka veya özel finans kurumlarınca düzenlenen belgelerle kanıtlanması zorunlu değil.

Tahsilat ve ödemelerinde bu Tebliğle getirilen zorunluluğa uymayan mükelleflere ise, her bir işlem için özel usulsüzlük cezası kesilecek. Cezanın tutarı; birinci sınıf tüccarlar ile serbest meslek erbabı için 840 milyon lira ikinci sınıf tüccarlar, defter tutan çiftçiler ve basit usule tabi olanlarda 400 milyon lira, diğerlerinde 200 milyon lira olacak.

Görünen o ki, vergi kayıp ve kaçağına neden olan uygulamalarda, kayıtdışılığın önüne geçmek amacıyla, kıskaç yavaş yavaş daraltılıyor.