‘Şans aramaya’ 2 yılda 11.3 milyar lira verdik

SPOR Toto ve TJK’nın yöneticilerinin açıklamalarının esas alındığı, faaliyet raporları ve web sitelerinden derlenen verilere göre, Milli Piyango, Sayısal Loto, Şans Topu, On Numara, Süper Loto, Hemen Kazan oyunlarına 2007-2008 döneminde 11.3 milyar lira yatırıldığı belirlendi. İstanbul Serbest Muhasebeciler Mali Müşavirler Odası’nın (İSMMMO) “Umudumuz Piyango” başlıklı raporunda ortaya koyduğu bazı sonuçlar şöyle:
Talih Kuşu 2008’de rekor kırdı
2003 yılında hasılatı yüzde 27.6 artan Milli Piyango İdaresi, 2001 krizinin etkilerinin de azalmasıyla sonraki yıllarda vites düşürdü. 2004 yılında hasılat artış oranı yüzde 12.6’ya, 2005 yılında yüzde 4.95’e geriledi. 2006 yılında toplam hasılat yüzde 5.8 olurken, sonraki yıllarda bu oran hızla yükseldi. İdare’nin 2007 yılı toplam hâsılatı yüzde 12.65 arttı, 2008 yılında bu oran yüzde 18.31’e ulaştı. 2002 ile 2008 yılları arasında vergiler dâhil toplam 8.7 milyar lira hasılat elde eden Milli Piyango İdaresi, 2001 krizinden sonra en yüksek hasılatı yüzde 18’lik artışla geçen yıl elde etmiş oldu.
Bahisler yüzde 23 arttı
Devlet Denetleme Kurulu’nun geçen yıl dünyada yüzde 9 artış gösterdiğine dikkat çektiği bahis oyunlarının Türkiye’deki ivmesi ise dünyaya parmak ısırtacak düzeyde gerçekleşti. “İddaa”lı Spor Toto Teşkilatı’nın hâsılatı 2008 yılında yüzde 23 artış gösterdi. Nisan 2004’de Spor Toto Teşkilatı’nın başlattığı İddaa oyunu 2004 yılını 236 milyon TL’lik bir hasılatla kapatırken, 2005 yılında 615 milyon liraya yükselen hasılat, 2007 yılında 1.2 milyar liraya ulaştı.
Krizin adım adım geldiği 2008 yılında ise vatandaşların İddaa oyununa aktardığı para yüzde 23’lük artışla 2.3 milyar lirayı aştı. Beş yılda iddaa oyunuyla sağlanan hasılat 6.3 milyar liraya, vergi dâhil ise toplam hasılat ise 7.6 milyar liraya yükseldi. İddaa oyununda 2009 yılı toplam hâsılat beklentisi ise 3 milyar lira olarak ifade ediliyor.
Türkiye Jokey Kulübü’nün At Yarışları’ndan elde ettiği toplam hasılat, geçen yıl 2.1 milyar lira olarak gerçekleşti. Böylece, krizin de etkisiyle işsizler ordusunu 3.4 milyon kişiye ulaştıran Türkiye’de, bahis ve şans oyunlarına geçen yıl yatırılan toplam tutar 6.1 milyar lirayı aştı.

Asıl patlama krizde yaşandı

İSMMMO Başkanı Yahya Arıkan, şans oyunlarıyla ilgili rakamları şöyle değerlendirdi:
“2003-2007 yıllarını kapsayan 5 yıllık dönemde talih oyunlarına 12.1 milyar TL harcandı. Son iki yılda ise neredeyse bu rakama yaklaşıldı. Ekonomik koşulların biraz daha rahat olduğu 2007’ye göre kriz yılı 2008’de artış oranının yüzde 20’yi buldu. Bu tablo hem ‘umutta kriz olmadığına’ hem de ‘krizin şans oyunlarına ilgiyi patlattığına’ aynı anda işaret ediyor. Bu veriler, ekonomik krizle birlikte artan işsizliğin ve yoksulluğun talih oyunlarına yönelimin açık göstergesi. Gıda, giyim, hatta sağlık gibi temel harcamaların bile kriz nedeniyle düştüğü Türkiye’de talih oyunlarına harcanan paranın rekor kırması, düşündürücü ve ürkütücü. Krize giren şansını süper lotoda aradı.”

Sayısal oyunlara ilgi daha fazla

Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de en büyük ilgiyi ikramiye tutarı yüksek olan sayısal oyunlar görüyor. 2008’de dünyada oynanan bahislerde yüzde 9, sayısal oyunlarda ise yüzde 10 artış yaşanırken Türkiye’de de sayısal oyunlarda geçen yıl yüzde 28.53’lük artış görüldü.
Milli Piyango İdaresi bünyesinde, son 5 yıllık dönemde şans oyunları toplam satış gelirlerinin yüzde 68’i sayısal oyunlardan, yüzde 22’si piyango oyunundan, yüzde 10’u ise hemen-kazan oyunundan elde edildi.
2008 yılında piyango oyunu satış gelirlerinin yaklaşık yüzde 57.36’sı 31.12.2008 Yılbaşı Özel Çekilişi’nden sağlandı.
2008 yılında 31 Aralık çekilişi de dâhil olmak üzere 5’i özel toplam 34 piyango çekilişi düzenlendi. Bu çekilişlerde toplam 71 milyon 40 bin 82 adet piyango bileti satılarak 355 milyon 471 bin TL gelir elde edildi.
2008’de önceki yıla göre piyango oyunu satış gelirinde yüzde 3.65 artış sağlandı. Oysa, Piyango’da 2007’de önceki yıla göre artış yüzde 22.74 olarak gerçekleşti.
Geçen yıl toplam 255 milyon 921 bin 500 adet hemen-kazan bileti satılarak 137 milyon 266 bin 750 TL tutarında gelir elde edildi. 2007’de hemen-kazan oyununun satış gelirleri bir önceki yıla göre yüzde 2.8 artarken, 2008’de bu oyuna ilgi azaldı ve satış gelirleri yüzde 12.5 geriledi.